روسیه بازیگر اصلی قفقاز

روسیه همچنان بازیگر اصلی در منطقه قفقاز است, چرا که باراک اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا هنوز نه سیاستهای خارجی, بلکه مسایل داخلی کشور را در اولویت قرار خواهد داد

روسیه همچنان بازیگر اصلی در منطقه قفقاز است، چرا که باراک اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا هنوز نه سیاستهای خارجی، بلکه مسایل داخلی کشور را در اولویت قرار خواهد داد.

به اعتقاد ماکسیم شیوچنکو عضو اتاق اجتماعی روسیه و کارشناس سیاسی و مجری برنامه شبکه تلویزیونی اول این کشور: "دموکراتها بطور کلی نسبت به آذربایجان مواضع خود را اتخاذ نکرده اند، فلذا، روسیه و ترکیه در منطقه صاحب نظر و در روند حل سیاسی بیشتر بعنوان دولتهای ذینفع خواهند بود".

میخاییل دلیاگین کارشناس سیاسی روسیه معتقد است: "تیم اوباما برای پیگیری مناقشات قفقاز جنوبی وقت کافی نخواهند داشت؛ در سیاستهای خارجی وی یک اصل مطرح می شود وآن احیای نام نیک آمریکا در جهان و جلب توجه به حل مسایل داخلی کشور"است.

باراک اوباما سناتور ایالت ایلینویس و کاندیدای حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۴ نوامبر در آمریکا با کسب ۳۳۸ رای(۵۲ درصد) از آراء مردمی پیروز شد. سناتور جان مک کین رقیب وی از حزب جمهوریخواهان نیز فقط ۱۵۶ رای(۴۷درصد) از آراء را بدست آورد.

بحران مالی آمریکا و رفتن حکومت جمهوریخواهان از کاخ سفید فرصت ایفای نقش بازیگر اصلی در منطقه قفقاز را به دست روسیه می دهد. حل مناقشه ۲۰ ساله میان ارمنستان و آذربایجان می تواند نخستین گام در راستای این امر باشد.

رؤسای جمهور آذربایجان، ارمنستان و روسیه در تاریخ ۲ نوامبر امسال در کاخ " ماین دورف " واقع در حومه مسکو در مورد نتایج نشست سه جانبه بیانیه ای صادر کردند. در این بیانیه به ضرورت حل مناقشه بر پایه موازین و حقوق بین الملل تأکید شده و روسیه مبتکر برگزاری این نشست میباشد.

رئیس جمهور روسیه در سفر ماه گذشته به ارمنستان درباره ملاقات رؤسای جمهور آذربایجان و ارمنستان در مسکو پیشنهادی ارایه کرد. سران سه کشور درباره همکاری مشترک در راستای بهبود اوضاع قفقاز به توافق رسیدند، همچنین در خصوص ادامه فعالیتها در زمینه حل مناقشه قره باغ کوهستانی به وزیران خارجه خود دستوراتی دادند. بیانیه بین المللی فوق حل مناقشه بر پایه موازین و اصول حقوق بین الملل و تصویب مصوبات و اسناد در این قالب را مد نظر دارد که این هم برای توسعه اقتصادی و همکاریهای همه جانبه در منطقه شرایط مساعدی فراهم خواهد آورد.

عدم آمادگی آمریکا به حل مسأله قره باغ کوهستانی شانس بیشتری به روسیه در دستیابی به موفقیت در حل مناقشه می دهد.

ولادیمیر یِفسی اف کارشناس سیاسی روسیه معتقد است که با اینکه منطقه قفقاز مورد توجه اوباما است، ولی در اولویت کاری وی قرار نخواهد گرفت. یفسی اف متخصص ارشد بخش تحلیلی هیأت رئیسه آکادمی علوم روسیه به خبرگزاری ترندنیوز گفت: "البته،حل مناقشه قره باغ کوهستانی برای ایالات متحده آمریکا مشکل است. لیکن آمریکا در مرحله کنونی هنوز آماده نزدیک شدن به حل آن نیست". به اعتقاد وی، با ملاحظه به بن بست رسیدن وضعیت موجود، آمریکا هنوز آماده حضور فعال در حل مناقشه نمیباشد.

کارشناس آذربایجانی نیز براین اعتقاد است که در مورد مناقشه قره باغ کوهستانی بعید است که در سیاست خارجی آمریکا تغییراتی اعمال شود.

آیدین میرزا زاده عضو شورای سیاسی حزب حاکم آذربایجان نوین براین اعتقاد است که باراک اوباما رئیس جمهوری جدید آمریکا در دو سال اول دولت خود به تنظیم امور داخلی کشور خواهد پرداخت و پس ازآن می توانند بطور فعلانه به روند حل مناقشه قره باغ کوهستانی بپیوندد.

مالاشنکو همکار مرکز کارنگی مسکو بر این اعتقاد است که هدف اصلی مقاومت نشان دادن آمریکا در مقابل روسیه در سطح جامعه جهانی و یا نحوه اجرای وعدهای تبلیغاتی اوباماست. وی درگفتگو با خبرگزاری «ترندنیوز» گفت:" معتقدم که وی در مرحله دوم به امور سیاست خارجی خواهد پرداخت". در مرحله اول آمریکا به بحران داخلی خود مشغول خواهد بود، هر چند امورسیاست خارجی

با اهمیت ترباشد. در مقایسه با جمهوری خواهان سیاست خارجی برای اوباما در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

زیبا نورمان کارشناس انگلیسی در امور قفقازنیز معتقد است که رکود موقتی در سیاست خارجی آمریکا موجب تقویت روسیه در منطقه خواهد شد.

نورمان موسس و رئیس انیستیتو ماورای اتلانتیک از طریق پست الکترونیکی به خبرگزاری ترندنیوز گفت:" برای به حداقل رساندن نفوذ روسیه در منطقه باید اوباما محتاطانه عمل کند". وی معتقد است که روسیه نباید عامل اصلی ، بلکه باید میانجی باشد.

دلیاگین در پایان گفت:" مدتی پس از مراسم سوگند ریاست جمهوری در آمریکا احتمالا در ماههای فوریه یا مارس آمریکاییها بر روی طرح حل مناقشه قره باغ کوهستانی بین آذربایجان و ارمنستان تلاشهای خود را افزایش خواهندداد. اما در مورد حل این مناقشه نباید به استفاده ازمدل خاصی امیدوار بود".

ارمنستان ۲۰ درصد از سرزمینهای آذربایجان- قره باغ کوهستانی و هفت ناحیه اطراف آنرا اشغال کرده است. این اشغال از سال ۱۹۸۸ آغاز شده و تا ماه دسامبر سال ۱۹۹۱ به استثنای منطقه شوشا و خوجالی، قره باغ کوهستانی از کنترل جمهوری آذربایجان خارج شده است. طی سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ نیز مناطق شوشا و خوجالی و هفت ناحیه دیگر حومه قره باغ کوهستانی تصرف شده است. در سال ۱۹۹۴ بین ارمنستان و آذربایجان توافق آتش بس حاصل گردیده و همچنان مذاکرات صلح بین طرفین ادامه دارد.

گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا عبارت از سه کشور- ایالات متحده آمریکا، فرانسه و روسیه در مسئله حل صلح آمیز مناقشه قره باغ کوهستانی میانجیگری می کنند.

منبع: ترندنیوز آذربایجان