تغذیه سالم؛ کلید پیشگیری از پیری پوست

یکی از شایع‌ترین علت‌های مراجعه به کلینیک‌های پوست، استفاده از روش‌هایی است که به جوان ماندن پوست، طراوت و شادابی آن کمک می‌کند....

یکی از شایع‌ترین علت‌های مراجعه به کلینیک‌های پوست، استفاده از روش‌هایی است که به جوان ماندن پوست، طراوت و شادابی آن کمک می‌کند.

مهم‌ترین عواملی که باعث جوانی، سفتی و استحکام پوست می‌شوند، رشته‌هایی از جنس پروتئین به نام «کلاژن» و «الاستین» هستند. سفتی و استحکام پوست به دلیل وجود کلاژن و خاصیت ارتجاعی آن ناشی از الاستین است.هرگونه تغییری در میزان و کیفیت این رشته‌ها باعث چروک و افتادگی پوست می‌شود. از دیگر عواملی که در قوام پوست نقش دارد، ماده زمینه‌ای یا ماتریکس است که سردسته ترکیباتش اسیدهیالورونیک است که علاوه بر حفظ قوام پوست، جذب آب و رطوبت پوست را افزایش‌می‌دهد.

با افزایش سن از یک سو و تغییرات هورمونی از سوی دیگر، میزان ساخت کلاژن و الاستین کاهش می‌یابد. عوامل آسیب‌رسان دیگری نظیر آفتاب، آلودگی، دود سیگار، الکل، استرس و بی‌خوابی نیز باعث شکسته‌شدن رشته‌های کلاژن و الاستین می‌شوند و به این ترتیب علایم پیری به صورت چروک و افتادگی بروز می‌کند. تنها راه افزایش ساخت کلاژن و الاستین، تحریک فیبروبلاست‌ها به فعالیت بیشتر است. برای فعال‌تر کردن فیبروبلاست‌ها راه‌های متعددی وجود دارد. یکی از آنها رساندن مواد اولیه بیشتر به این سلول‌ها برای ساخت کلاژن و الاستین است.

فیبروبلاست برای ساخت کلاژن و الاستین به مواد اولیه که همان اسید‌های آمینه (واحد‌های سازنده پروتئین) هستند، نیاز دارد و رژیم غذایی مناسب می‌تواند اسید‌های آمینه مورد نیاز را تامین کند. در میان انواع پروتئین در رژیم‌های غذایی، پروتئین‌های با منشاء دریایی (ماهی، میگو و جلبک دریایی) و پروتئین‌های گیاهی خاص (گندم، برنج، کنجد) تاثیرات بهتری دارند. مطالعه‌ها نشان می‌دهد در کودکانی که دچار سوءتغذیه، به‌خصوص از نظر پروتئین، هستند در کنار سایر علائمی که دارند، خشکی، افتادگی و شل‌شدگی پوست قابل مشاهده است اما با بهبود تغذیه و رفع علائم ناشی از سوءتغذیه، وضعیت پوست آنها بهبود می‌یابد. از دیگر آثار بالا رفتن سن، کاهش میزان اسیدهیالورونیک است و برای پیشگیری از خشکی و علایم پیری پوست، افزایش ساخت اسید هیالورونیک می‌تواند موثر باشد.

رژیم‌های غذایی خاص حاوی پوست، استخوان و غضروف حیوانات (به‌خصوص ماهی و خروس) سرشار از اسید هیالورونیک هستند و می‌توانند به پوست کمک کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها نیز با جلوگیری از فعالیت رادیکال‌های آزاد مانع پیری و سرطان پوست می‌شوند.

ویتامین‌های E و C از معروف‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های شناخته شده هستند اما در دنیای امروز عوامل آنتی‌اکسیدان قوی‌تری مانند لیکوپن که در گوجه‌فرنگی قرمز رسیده وجود دارد و ۱۰۰ برابر ویتامین E قدرت دارد و عصاره هسته انگور که ۵۰ برابر ویتامین E و ۲۰ برابر ویتامین C قادر به مهار رادیکال‌های آزاد است، معرفی‌ شده‌اند و مصرف آنها می‌تواند از پیری و سرطان پوست پیشگیری کند. نتیجه اینکه برای داشتن پوستی جوان، سالم، مرطوب و شاداب باید در انتخاب آنچه می‌خوریم، بیش از پیش دقت کنیم.

دکتر محمد رضوانی

متخصص پوست