وقتی مغز کار نمی‌کند

‌سکته مغزی یکی از مشکلات دوران سالمندی است. سکته مغزی در حقیقت بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی است که به‌ دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب تظاهرات …

‌سکته مغزی یکی از مشکلات دوران سالمندی است. سکته مغزی در حقیقت بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی است که به‌ دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب تظاهرات عصبی زیاد مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن می‌شود.

سکته مغزی سومین علت مرگ در بسیاری از کشورهای غربی است و با افزایش سن، شیوع آن نیز افزایش می‌یابد.

نشانه‌ها

معمولا در هنگام سکته‌مغزی ممکن است بیمار اختلال در صحبت کردن پیدا کند، صورت او کج شود، در راه رفتن نیمه بدن خود را بکشد یا فلج کامل پیدا کند. سنگینی‌ ناگهانی‌ در اندام‌ یا کرختی‌ و ناتوانی‌ در کنترل‌ عضلات‌، عدم‌ توانایی‌ حرکت‌ دادن‌ بخشی‌ از بدن‌، کاهش‌ سطح هوشیاری‌، سردرد و گیجی، اختلالات‌ بینایی، بی‌اختیاری‌ مدفوع‌ یا ادرار، اختلال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم، عدم تعادل و سرگیجه، تهوع و استفراغ و از دست رفتن هوشیاری از سایر علائم است. البته علائم ذکر شده مخصوص سکته نیست و می‌تواند در بیماری‌های دیگر هم ایجاد شود. ولی وقتی علت آن سکته باشد، به طور ناگهانی و سریع ایجاد می‌شود.

‌ درمان

درمان‌هایی که در مرحله حاد سکته انجام می‌شود، بیشتر متوجه کاهش قدرت انعقاد خون (در مواردی که سکته به علت بسته شدن رگ باشد)، کاهش ورم مغز، کنترل فشارخون و قندخون و علائم حیاتی بیمار است.

در مواردی که انسداد رگ باشد، داروهایی مثل آسپیرین یا وارفارین تجویز می‌شود تا با رقیق کردن خون از وقوع لخته‌های خون جلوگیری کند. اگر مشخص شد که یک شریان دچار تنگی شده است ممکن است با جراحی بتوان آن را باز نمود. بعد از بروز یک سکته مغزی که علتش خونریزی و پاره شدن یک شریان بوده است درمان بر روی زمینه ایجاد کننده آن متمرکز می‌شود. درمان طولانی مدت آن ممکن است شامل تجویز داروهای ضد فشار خون باشد تا فشار خون را پایین آورده و از احتمال خونریزی‌های بعدی جلوگیری کند. اگر سکته مغزی بر اثر التهاب شریان باشد، داروی کورتون‌دار تجویز می‌شود.

اخیرا داروهای جدیدی یافت شده که در صورتی که بیمار قبل از ۳ساعت از شروع علائم به بیمارستان برسد و علت نیز انسداد رگ باشد ممکن است با این دارو بتوان لخته‌ای که رگ را مسدود کرده است حل نمود و علائم را به‌طور کامل از بین برد.فیزیوتراپی می‌تواند نقش عمده‌ای در راه‌اندازی بیمار داشته باشد. پس از این که بیمار وضعیت ثابتی پیدا کرد، فیزیوتراپی معمولا شروع می‌شود. انجام فیزیوتراپی خصوصا در ماه اول پس از سکته مغزی بسیار مهم است.

۱۰ فرمان برای پیشگیری

۱) سیگار نکشید.

۲) بطور منظم‌ ورزش‌ کنید.

۳) از رژیم‌ غذایی‌ کم‌چربی‌ استفاده‌ کنید.

۴) نمک کم مصرف کنید.

۵) اگر دیابت‌ دارید قند خون خود را در حد طبیعی کنترل کنید.

۶) فشار خون‌ خود را مرتب‌ کنترل‌ کنید. اگر بالا باشد، به‌ پزشک‌ خود مراجعه‌ کنید.

۷) ماهی‌های روغنی خصوصا قزل‌آلا و قباد سبب بهبود جریان خون می‌شوند. مصرف حداقل دو بار در هفته از این ماهی‌ها از سکته مغزی پیشگیری می‌کند.

۸) میوه و سبزیجات که سرشار از ویتامین و مواد آنتی اکسیدان هستند، مصرف کنید. تحقیقات نشان داده مصرف میزان بالای میوه و سبزیجات با‌کاهش میزان سکته مغزی همراه بوده است.

۹) مواد غذایی غنی از سلنیوم (مثل ماهی، جوانه گندم و تخم آفتابگردان) مصرف کنید، دیده شده دریافت پایین این ماده معدنی با افزایش خطر سکته مغزی ارتباط دارد.

۱۰) تحقیقات نشان داده ویتامین ای نقش حفاظتی در برابر سکته مغزی دارد. روغن سویا، ذرت، آفتابگردان، پنبه دانه، کانولا و سبزیجات دارای برگ سبز سرشار از ویتامین ای هستند.