صرفه‌جویی انرژی از کجا شروع شود بهتر است؟

دوستی دارم که کارشناس برق است و درباره فناوری‌های نوین در حوزه انرژی در دنیا سخنان جالبی می‌گوید. به گفته وی، در نیروگاه‌های آبی تولید برق، انرژی زیادی برای گرم کردن آب به …

دوستی دارم که کارشناس برق است و درباره فناوری‌های نوین در حوزه انرژی در دنیا سخنان جالبی می‌گوید. به گفته وی، در نیروگاه‌های آبی تولید برق، انرژی زیادی برای گرم کردن آب به کار گرفته می‌شود و در نتیجه، آب‌های گرم، حرارت و دمای بالایی پدید می‌آورند. گویا در بسیاری از نیروگاه‌های آبی دنیا، گرما و حرارت به دست آمده هدر نمی‌رود و از آن برای تولید آب گرم بهره گرفته می‌شود. دوستم تعریف می‌کرد که در برخی از کشورهای دنیا در کنار لوله کشی آب سرد، یک مسیر لوله برای انتقال آب گرم به واحدهای مسکونی و تجاری و اداری وجود دارد که از آن طریق، آب گرم مورد نیاز شهروندان در اختیار آنان قرار می‌گیرد. این مسئله نه فقط کار شهروندان را برای بهره‌گیری از آب گرم آسان‌تر می‌کند که موجب صرفه‌جویی بسیاری در مصرف انرژی‌های برق، آب حتی گاز می‌شود. این افراد دیگر نیازی به تهیه وسایلی چون آبگرمکن ندارند و با چنین اقداماتی در مصرف انرژی‌های گوناگون صرفه‌جویی می‌شود.

میزان مصرف انرژی در ایران بسیار بالا است. از گذشته‌های دور انرژی‌های طبیعی و بعدها مصنوعی، آسان و کم دردسر به دست ایرانیان رسیده و در کنار آن، هیچگونه الگویی برای مصرف درست و به اندازه وجود نداشته است، البته آنجا که طبیعت به دلایلی دسترسی به یک انرژی را سخت کرده، الگویی طبیعی برای بهره‌گیری از آن ایجاد شده است. به‌عنوان نمونه هیچکس به اندازه کویرنشینان، قدر آب را نمی‌داند و بهترین بهره را از آن نمی‌گیرد. این مسئله اما در مناطق شهری و روستایی برخوردار متفاوت است.

در این سال‌ها تلاش زیادی شده تا شهروندان ایرانی نسبت به مسئله کمبود انرژی و لزوم درست مصرف کردن آن آگاه شوند اما می‌توان به این مسئله به‌گونه‌ای دیگر هم نگریست البته با طرح یک پرسش. در بخش‌های مدیریتی تولید انرژی چقدر از فناوری‌های نو برای صرفه‌جویی و درست مصرف کردن انرژی بهره گرفته شده است؟

به نظر می‌رسد بخش انرژی کشور در زمینه‌های گوناگون هنوز از فناوری‌های نو به آن اندازه بهره نگرفته یا بدان دست نیافته است که خود بتواند الگویی باشد برای آموختن پایبندی شهروندان به رعایت الگوی مصرف یا اگر هم دست یافته، نتوانسته با معرفی عملکرد در این بخش، مصرف‌کنندگان انرژی را به پیروی از الگوهای بهینه مصرف تشویق کند. نمی‌توان تنها با توصیه‌های کلامی ‌و ارائه آمارهای نگران‌کننده رشد مصرف انرژی‌های گوناگون در کشور، مصرف کننده امروزی را که بیشتر در پی رفاه و آسایش خویش است به این باور رساند که انرژی چقدر گرانبها است و بی‌توجهی به چگونگی مصرف آن چه پیامدهایی می‌تواند برای خود و آیندگانش داشته باشد. همچنین نمی‌توان دیگران را به کاری تشویق کرد و واداشت اما خود خلاقیتی در پیشروی بدون نسبت به دیگران نشان نداد.