موقعیت های بحرانی

مشکلاتی نظیراستعمال مواد مخدّر,فرار کودکان از خانه,آسیب ها و صدمات مخرّب و جبران ناپذیر اجتماعی,خودکشی,مرگ یکی از اعضای خانواده و دیگر مسائل و مشکلات,همگی از جمله بحران های از پای درآورنده و نابود کننده هستند

مشکلاتی نظیراستعمال مواد مخدّر،فرار کودکان از خانه،آسیب ها و صدمات مخرّب و جبران ناپذیر اجتماعی،خودکشی،مرگ یکی از اعضای خانواده و دیگر مسائل و مشکلات،همگی از جمله بحران های از پای درآورنده و نابود کننده هستند.

هنگامی که زندگی ما یا زندگی فرزندان ما،دستخوش و متأثر بحرانی می شود،این مسئله می تواند باعث سردرگمی و نگرانی ما شود.جرم و بزه،نگرانی،اضطراب،عصبانیّت،غم و سوگ تسلی ناپذیر عزیزان،همگی از آن دسته احساسات و هیجاناتی هستند که می توانند شوک عمیقی را به ما وارد نمایند و ما را از پای درآورند.

یکی از طرز تلقی ها و واکنش های اشتباه و مخرّبی که ما،در برخورد با موقعیت های بحرانی از خود نشان می دهیم،این است که می گوییم،باید همین حالا کاری کرد.امّا در عمل به ندرت این مسئله تحقق می یابد،که بتوانیم در لحظه کاری را انجام دهیم.به طور مثال،در زبان چینی، حرف و نشانه ای که دلالت بر بحران می کند،تلفیق و ترکیبی از نشانه ها و نمادهای خطر و راه فرار از آن است.

همه ی ما خطر را خیلی خوب درک می کنیم،امّا اغلب راه فرار و گریز از آن را نمی دانیم،و یا از دست می دهیم.درنظر گرفتن چهار نکته ی زیر،در برخورد با یک بحران،می تواند به ما کمک زیادی بکند.

▪ نکته اوّل:

ماهیّت ذاتی همه ی بحران ها این است که،اغلب زودگذر و موقتی هستند،و در نتیجه معمولاً برای رویارویی و مقابله با بحران ها،فرصت های زیاد بهینه ای پیش روی ما قرار می گیرد.حال با دانستن این مطلب،می توانیم با دقت و احتیاط،از بحران ها و گرفتاری های ناشی از آن اجتناب،و در صورت بروز بحران،به درستی با آن برخورد کنیم.

▪ نکته دوّم:

هرگز نباید به هیچ بحرانی،سریع رسیدگی کنیم.زیرا ما معمولاً زمان کافی داریم،تا تمرکز،خواهش و تفکّر،و در نهایت بتوانیم سنجیده و معقول عمل کنیم.ما می توانیم از نصایح و پیشنهادات افرادی که خود تجربه ای این چنین داشته اند،و یا در برخورد با بحران،از صلاحیت و توانایی لازم برخوردارند،استفاده کنیم.بیشتر وقایعی که ما به عنوان بحران از آنها یاد می کنیم،در واقع به هیچ وجه بحران نیستند.شاید مسئله و مشکلی برای ماه ها و یا حتّی سال ها ادامه پیدا کند،ولی تنها زمانی تبدیل به بحران می شود که،ما آن را درک و کشف کنیم.در چنین حالتی باید برای مقابله با آن،تدبیر و اندیشه ی درستی را اتخاذ کنیم.

اگر به یک باره،متوجّه شویم که فرزندمان از مواد مخدّر استفاده می کند،درست است که مسئله ای جدّی و هشدار دهنده است،امّا لزوماً یک بحران نیست،چون ما برای مقابله ی معقول و منطقی با این مشکل،زمان کافی در اختیار داریم.ما حتّی شاید بخواهیم،پیش خود فرض کنیم،که در مورد بحران پیش آمده هیچ کاری انجام ندهیم.امّا باید بدانیم،بخشش در بیشتر موارد راه حلّ درستی نیست.بنابراین باید تحلیل ها و گزینه های مختلف را در نظر بگیریم،و در این میان بی اعتنایی و بخشش نیز،از گزینه های ما هستند.امّا این که تنها کاری را انجام دهیم،راه حلّ مشکل ما نیست،بلکه انجام درست کار،راه حلّ مشکل ماست.

سپس باید تمامی گزینه ها و تحلیل ها را بنویسیم،و بعد از نوشتن تمامی گزینه ها و تحلیل ها-از کارآمدترین تا ناکارآمدترین -با فردی که مورد قبول ماست،در مورد گزینه ها و تحلیل ها،گفتگو و مشورت کنیم.زیرا داشتن افق روشن ذهنی،کلید حلّ مشکل و یا به عبارتی بحران است.

▪ نکته سوّم:

برای رویارویی و مقابله ی بهتر با بحرانی،باید همیشه از خود بپرسیم،که بدترین پیامد ممکن یک بحران چیست؟اغلب اوقات،ارزیابی ما این گونه است،که توانایی رسیدگی و حلّ بحران پیش آمده را داریم.ما نباید هیچ گاه نسبت به بحران و پیامد حاصله از آن بی تفاوت باشیم.امّا در این میان،مرگ بدترین نتیجه و پیامد ممکن در جهان است،که هیچ راه گریزی از آن نیست،و اگر ما نیز آماده ی رویارویی با آن و ملاقات با خداوند باشیم به راحتی می توانیم به استقبال آن برویم.

در خاتمه باید بگوییم که ما همیشه می خواهیم بار مشکل یا بحران بوجود آمده برای فرزندمان را به دوش خود یا فرد دیگری بگذاریم.امّا به طور مثال،اگر فرزند ما از مواد مخدّر استفاده می کند،بدون آن که غم و ناراحتی خود را در نظر بگیریم،باید بدانیم که این مشکل اوست نه ما.

حال به طور اختصار باید بیان کنیم،زمانی که بحرانی حادث می شود،ابتدا باید تمرکز کنیم، نفسی عمیق بکشیم،آرامش خود را حفظ،و تمامی گزینه های ممکن را یادداشت نماییم،سپس درباره ی گزینه ها با فردی مورد اعتماد و اطمینان گفتگو و مشورت کنیم.برای مقابله و مواجهه با بدترین نتایج و پیامدهای ممکن به توانایی های خویش فکر،و از همه مهمّ تر آن که ایمان و خویشتن داری خود را حفظ کنیم.بعد از انجام تمامی این مراحل،می توانیم با اقتدار بگوییم که برای مقابله با هر بحرانی،بهترین سلاح را در دست داریم.

نویسنده : فاستر دبلیو کلاین و جیم فی

مترجم: میترا خطیبی

منبع: کتاب تربیت با عشق و منطق