لقمه ای که خاصیت آهن ربایی دارد

معصیت ها مثل آهن ربا و لقمه حرام مانند ذرّات آهن است, وقتی که انسان در وجودش لقمه حرام نباشد, می تواند از کنار معصیت ها عبور کند و خود را نگه دارد, امّا وقتی که لقمة حرامی را خورد, از کنار معصیت که می گذرد, مجذوب آن می شود, این خاصیت درونی نان و لقمه حرام است

معصیت‌ها مثل آهن ربا و لقمه حرام مانند ذرّات آهن است، وقتی که انسان در وجودش لقمه حرام نباشد، می‌تواند از کنار معصیت‌ها عبور کند و خود را نگه دارد، امّا وقتی که لقمة حرامی را خورد، از کنار معصیت که می‌گذرد، مجذوب آن می‌شود، این خاصیت درونی نان و لقمه حرام است.

آهن ربا، ذرّه آهن را هر کجا که باشد، به سمت خود می‌کشد. اگر یک مقدار پنبه را از کنار یک آهن ربا عبور دهید، آهن ربا کششی نسبت به پنبه ندارد، امّا اگر مقداری خرده آهن را درون پنبه قرار دهیم، در این حالت پنبه به سمت آهن ربا کشیده شده و جذب آن می‌شود.

در این‌جا خود پنبه جذب نمی‌شود؛ بلکه براده‌های آهنی که با خود آهن ربا هم جنس هستند، به سمت آن کشیده می‌شوند.

معصیت‌ها مثل آهن ربا و لقمه حرام مانند ذرّات آهن است، وقتی که انسان در وجودش لقمه حرام نباشد، می‌تواند از کنار معصیت‌ها عبور کند و خود را نگه دارد، امّا وقتی که لقمة حرامی را خورد، از کنار معصیت که می‌گذرد، مجذوب آن می‌شود، این خاصیت درونی نان و لقمه حرام است.

امّا لقمه صددرصد حلال که انسان کار صحیح درستی را انجام داده است و اجرت طیّب و صحیح و طاهری را در مقابل آن به انسان داده‌اند؛ وقتی که این لقمه را انسان مصرف می‌کند، از کنار عبادات که می‌گذرد، عبادات او را جذب می‌کنند، از کنار امامزاده که می‌گذرد، به زیارت آن میل و گرایش پیدا می‌کند. میل و گرایش به مسجد، روضه و تربت شهدا پیدا می‌کند و این جزو خاصیت و ذات لقمه‌ای است که از همه جهت حلال باشد.

هنگامی که انسان آن را مصرف می‌کند، در او نوری را ایجاد می‌کند. همه طاعات و عبادات، جذابیّت و گیرایی دارند؛ ولی همه آن‌ها با لقمه حلال سنخیّت دارند، نه تنها با لقمه حلال، با مسکن و لباس حلال و امثال این‌ها هم سنخیّت دارند. در محلّی که از راه حلال به دست آورده‌اید، موقع نماز که فرا می‌رسد، نسبت به نماز شوق و رغبت پیدا می‌کنید، امّا اگر از راه حرام به دست بیاید، وقتی که در آن محل غیبت انجام شود، نسبت به غیبت میل پیدا می‌کنید و قوه جلوگیری کم می‌شود. حلال و حرام وقتی مخلوط شود، طاعات و معصیت هم با هم مخلوط می‌شود.

پیامبر اکرم(ص)در این مورد می فرمایند : اِذا وَقَعَتِ اللُّقْمَهِ مِنْ حَرام فی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کُلَّ مَلِک فی الّسمـواتِ وَالاَْرْضِ[۳]؛ هرگاه کسی لقمه حرام بخورد و جزء بدنش شود تمام ملایکه آسمان و زمین او را لعنت می کنند.

لقمه حرام از نتایج حب دنیا و حرص به آن است و از شدیدترین مهلکات و بزرگ ترین موانع رسیدن به سعادت است . بیشتر کسانی که به هلاکت رسیده اند به خاطر آن بوده و بیشتر مردم که از فیوضات معنوی محروم مانده اند به واسطه آن است ، و سدی از این محکم تر در راه توفیق آدمی نیست.

● آثار و نتایج حرام خواری

۱) حرام خواری برکت را از مال می برد

از حضرت صادق(علیه السلام) روایت شده است :

مَنْ کَسَبَ مالاً مِنْ غَیرِ حله سلط البناء والطین والماء[۲] ؛ کسی که مالی را از راه غیر مشروع به دست آورد ساختمان و آب و گل بر او مسلط می شوند .

۲) حرام خواری مانع قبولی عبادات می شود

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)در این مورد می فرمایند :

اِذا وَقَعَتِ اللُّقْمَهِ مِنْ حَرام فی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کُلَّ مَلِک فی الّسمـواتِ وَالاَْرْضِ[۳] ؛ هرگاه کسی لقمه حرام بخورد و جزء بدنش شود تمام ملایکه آسمان و زمین او را لعنت می کنند .

و همچنین می فرمایند :

اَلْعِبادَهُ مَعَ أَکْلِ الحَرامِ کَالْبِناءِ عَلَی الرَّمْلِ[۴] ؛ عبادت کردن به همراه حرام خواری مانند بنا ساختن بر روی رمل است .

۳) دعای خورنده حرام مستجاب نمی شود

رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) می فرمایند :

مَنْ اَکَلَ لُقْمه حَرام لَمْ تُقْبَلُ لَهُ صَلواتُ اَرْبَعینَ لَیْلَه وَلَمْ تَسْتَجِبْ لَهُ دَعْوَهُ اَربَعینَ صَباحاً وکلُّ لَحْمُ یُنْبِتُهُ الحرامُ فالنارُ أَوْلَی بِه وَأَنَّ اللُقْمَهَ الواحَدَهِ تُنْبِتُ اللّحْمَ[۵] ؛ کسی که لقمه حرامی بخورد تا چهل شب نمازش قبول نمی شود و تا چهل روز دعایش مستجاب نمی شود وهر گوشتی که در بدن او از حرام روئیده شود ، آتش به آن سزاوارتر است و جز این نیست که یک لقمه هم گوشت را در بدن می رویاند و حرام خواری قساوت قلب می آورد ، خود را کسی که انسان می خورد به منزله بذری است که در زمین ریخته می شود پس اگر آن خوراک پاکیزه و حلال باشد .

۴) حرامخواری قساوت قلب می آورد

خوراکی که انسان می خورد به منزله ی بذری است که در زمین ریخته می شود پس اگر آن خوراک پاکیزه و حلال باشد اثرش در قلب که به منزله سلطان بدن است از رقت و صفا ظاهر می شود و از اعضا و جوارحش جز خیر و نیکی تراوش نمی کند و اگر آن خوراک پلید و حرام باشد ، قلب را کدر و تیره نموده ، در اثر قساوت و ظلمت امید خیری به او نخواهد بود و پند و اندرز در او اثر نمی کند و سخت ترین مناظر رقت بار او را متأثر نمی کند چنانچه حضرت سید الشهداء به لشکریان پسر سعد ضمن خطبه اش فرمود : « شکم هایتان از حرام پر شده و بر دلهایتان مهر خورده دیگر حق را نمی پذیرید . وای بر شما آیا انصاف نمی دهید ؟ آیا گوش فرا نمی گیرید ؟ »[۶]

● تأثیر لقمه حرام در حوادث کربلا

دشمنان امام حسین نماز می‏خواندند، روزه می‏گرفتند، به هیچ دردی نمی‌خورد! امام حسین روز عاشورا دو مرتبه سخنرانی کرد که در تاریخ هست. خوارزمی می‏نویسد، مرتبه دوم که آمد صحبت کند، تا شروع کرد، لشکر شروع کردند به های‌وهوی و جنجال کردن. هلهله کردند که حرفش را گوش نکنند. حضرت به آن‏ها خطاب کرد« وَیلَکُم مَا عَلَیکُم أن تَنصِتُوا إلَیَّ فَتَسمَعُوا قَولِی» وای بر شما! چرا ساکت نمی‏شوید که حرف‏های مرا گوش کنید؟! سر وصدا، جار و جنجال راه انداختید که حرف‏های مرا گوش نکنید؟!

« وَ إِنَّمَا أَدْعُوکُمْ إِلَی سَبِیلِ الرَّشَادِ فَمَنْ أَطَاعَنِی کَانَ مِنَ الْمُرْشَدِینَ وَ مَنْ عَصَانِی کَانَ مِنَ الْمُهْلَکِینَ وَ کُلُّکُمْ عَاصٍ لِأَمْرِی غَیْرُ مُسْتَمِعٍ قَوْلِی» اگر حرف مرا گوش کنید شما را هدایت می‌کنم و اگر نشنوید، همه‌تان گناه‌کار خواهید بود. شماها یک دسته‏تان تطمیع شدید، به شما پول داده‌اند که به جنگ با من آمده‌اید. «فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ» شکم‏هایتان الآن پر از حرام است. چون لقمه حرام خورده‌اید، چیزی نمی‌فهمید و هیچ عبادتی از شما اثر نمی‌کند و باعث نمی‌شود که به حرفای من گوش دهید.

در یک جمله، خوراک حرام قلب را سخت و تاریک نموده آن گاه از پذیرفتن و تسلیم به هر حقی خودداری می کند و از هیچ اندرزی متأثر نمی شود بلکه دیگر از هیچ جنایتی رو گردان نیستحرام خواری دشمنان امام حسین(ع)

آیا امام علم غیب فرمودند؟ من از شماها سؤال می‏کنم، این عده‏ای که عمرسعد از کوفه آورده بود، غذاهایشان را همراه خودشان آورده بودند؟ تمام غذاهایشان از بیت‏المال مسلمین بود. چند روز که آنجا بودند، عمرسعد به آنها غذا می‏داد. از کجا این‏ها را آورده بود؟ همه‌اش از بیت‏المال مسلمین بود. مال مسلمین را به حرام آورده بود و در شکم این‏ها می‏ریخت. لذا نماز می‏خواندند، ولی مال حرام مانع اثرگذاری نماز بود. اصلاً گوش نمی‏کنند، جار و جنجال راه می‏اندازند، که صدای امام را نشنوند. خوارزمی نوشته است هلهله می‏کردند. حسین می‏گوید: وای بر شما، چرا ساکت نمی‏شوید؟! چرا حرف من را گوش نمی‏کنید؟! [۷]

● لقمه ای که ایمان را می سوزاند !

روزی « شریک بن عبد الله نخعی » به دربار « مهدی عباسی » سومین خلیفه بنی عباس رفت .

مهدی گفت : « یکی از این سه کار را بپذیر : یا منصب قضاوت را قبول کن یا معلم فرزندان من شو و یا از غذای ما بخور » .

شریک فکر کرد که تعلیم فرزندان خلیفه مشکل است و قضاوت کردن سخت و سنگین ، ولی یک بار با خلیفه نشستن و غذا خوردن آسان است . لذا سومین مورد را انتخاب کردم . مهدی عباسی به آشپز دستور داد چند نوع غذای بسیار خوشمزه بپزد . وقتی غذا حاضر شد و شریک سر سفره خلیفه نشست و از آن غذای لذیذ ، سیر خورد . رییس آشپزخانه به خلیفه گفت : « ای امیر ، این شیخ بعد از خوردن این غذا ، هرگز رستگار نخواهد شد » . و چنین هم شد .

شریک پس از آن لقمه حرام ، هم نشینی با عباسیان را برگزید و قضاوت را پذیرفت و هم معلمی فرزاندان خلیفه را . روزی حواله ای برای شریک از بابت حقوقش به صرّافی نوشتند . شریک به صرّاف مراجعه کرد و درباره پول سخت گیری کرد و گفت : « باید حقوقم را نقد بپردازی » .

صرّاف گفت : « کتان و لباس قیمتی نفروخته ای که این قدر سخت می گیری » !

شریک گفت : « به خدا قسم از کتان با ارزش تر را فروختم؛ دینم را فروخته ام ؛ ایمانم را فروخته ام! [۸]

● نتیجه گیری

در یک جمله، خوراک حرام قلب را سخت و تاریک نموده آن گاه از پذیرفتن و تسلیم به هر حقی خودداری می کند و از هیچ اندرزی متأثر نمی شود بلکه دیگر از هیچ جنایتی رو گردان نیست .

با اندکی تأمل می توان دریافت که لقمه حرام بزرگ ترین حجاب و مانع برای رسیدن به درجه ابرار و عالم انوار است . آری دلی که از لقمه حرام روییده باشد ، کجا و قابلیت انوار عالم قدسی کجا ؟ نطفه ای که از مال مردم به هم رسیده باشد با مرتبه بلند و والای انس با پروردگار چکار ؟

پی نوشت ها :

[۱] _ بقره : ۱۸۸ .

[۲] _ بحار الانوار : ج ۷۳ ، ص۱۵۰ و وسائل الشیعه ( آل البیت ) : ج۵ ، ص۳۱۵ .

[۳] _ بحار الانوار : ج۶۳ ، ص۳۱۴ .

[۴] _ بحار الانوار : ج۸۱ ، ص۲۵۸ .

[۵] _ بحار الانوار : ج۶۳ ، ص۳۱۴ .

[۶] _ بحار الانوار : ج۴۵ ، ص۸ فَقَدْ مُلِئَتْ بُطونَکُمْ مِنْ الحَرامِ وَطبِعَ عَلَی قُلوبَکم ، وَیلَکُم أَلاتَنْصِفون ؟ ! أَلا تَسْمَعون ؟ ! ( نفس المهموم ) .

[۷]_ بیانان حاج آقا مجتبی طهرانی در ایام محرم

[۸] _ پند تاریخ : ج۴ ، ص۸۶ و مروج الذهب : ج۳ ، ص۳۲۰ .

فرآوری :زهرا اجلال

منابع :

سایت تابناک

سایت جهانی سبطین

سخنرانی حاج آقا مجتبی طهرانی درایام محرم ۱۳۸۹