کرمک؛ بیماری کودکانه

اکسیور شاید شایع‌ترین بیماری انگلی در سراسر جهان است که افراد در سنین مختلف بخصوص کودکان را مبتلا می‌کند. این کرم ریز که باعث خارش مقعد بخصوص در ساعات شب می‌شود حتی در کشورهای …

اکسیور شاید شایع‌ترین بیماری انگلی در سراسر جهان است که افراد در سنین مختلف بخصوص کودکان را مبتلا می‌کند. این کرم ریز که باعث خارش مقعد بخصوص در ساعات شب می‌شود حتی در کشورهای پیشرفته نیز درصد بالایی از مردم را مبتلا می‌سازد.

کرمک حدود یک سانتی‌متر طول دارد و در روده بزرگ زندگی می‌کند. کرم ماده، شب‌ها به اطراف مقعد می‌آید و حدود ۱۰ هزار تخم میکروسکوپی می‌گذارد. این تخم‌ها ظرف چند ساعت به نوزاد تبدیل می‌شوند و نوزادها به وسیله انگشتان خود فرد، به دهان منتقل شده یا با آلوده ساختن لباس زیر و ملحفه به افراد دیگر منتقل می‌شوند.

خارشی که در اثر تخم‌ریزی کرم ماده در اطراف مقعد ایجاد می‌شود، باعث خاراندن شده و به این ترتیب انگشتان بخصوص اگر ناخن‌ها بلند باشند پر از نوزاد کرمک می‌شوند. این انگشتان هم برای خود فرد و هم برای دیگران آلوده‌کننده هستند.

مهدکودک‌ها یکی از مهم‌ترین مکان‌های انتشار آلودگی کرمک هستند. کودکان آلوده با دست زدن به اسباب‌بازی‌ها براحتی بیماری را به همه کودکان مهدکودک انتقال می‌دهند. از طرفی کودکان حین بازی در تماس کامل با یکدیگر هستند که انتقال بیماری را تسریع می‌کند.

به‌رغم شیوع بسیار زیاد، خوشبختانه بیماری اکسیور علائم خفیف و کمی ‌دارد. خارش شبانه مهم‌ترین علامت بیماری است که باعث آزار مبتلایان بخصوص کودکان می‌شود و گاه خواب بچه را مختل می‌سازد و به تبع آن ظرفیت آموزشی کودک افت می‌کند.

وقتی تعداد کرم در روده خیلی زیاد می‌شود باعث بسته‌شدن نسبی روده‌ها شده که منجر به درد شکم و لاغر شدن بچه‌ها می‌شود.در دختران نیز گاه ورود کرم‌ها از مقعد به منطقه واژن باعث آلودگی این عضو می‌شود. خارش واژن در کودکان می‌تواند به اضافه شدن عفونت منجر شود.

به همان اندازه که درمان کرمک آسان است، آلودگی مجدد با این کرم نیز سریع اتفاق می‌افتد. خوردن یک قرص مبندازل یا آلبندازل یا یک قاشق از شربت پیرنتال پاموات یا پریوینیوم پاموات باعث کشته‌شدن تمام کرم‌های روده می‌شود. البته باید ۱۰ روز تا ۲ هفته بعد یک‌بار دیگر دارو خورده شود، زیرا تخم‌ها به دارو مقاوم هستند. آنها در زمان درمان سالم می‌مانند، بعد به نوزاد تبدیل می‌شوند و بیماری دوباره عود می‌کند.

همان‌گونه که گفته شد آلودگی مجدد و سریع از خصوصیات اصلی بیماری کرمک است. به این ترتیب تنها راه رهایی از این بیماری، درمان همزمان همه اعضای یک خانواده است. گاه حتی لازم است ساکنین یک مهدکودک همه دسته‌جمعی درمان شوند.

البته واضح است که رعایت اصول اولیه بهداشتی مثل شستن مرتب دست‌ها بخصوص قبل از هر وعده غذایی از ابتلا به طور قابل ملاحظه‌ای پیشگیری می‌کند، ولی این مهم در کودکان کم سن و سال گاهی به طور کامل شدنی نیست.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی