مواظب کلیه خود باشید

● مبتلایان به سنگ کلیه آب کافی بنوشند
اگر اندازه سنگ کلیه کمتر از ۵ میلی‌متر باشد، با گذشت زمان و بدون نیاز به راهکار درمانی، از کلیه دفع می‌شود. برای کمک به دفع سنگ کلیه آب بیشتری …

مبتلایان به سنگ کلیه آب کافی بنوشند

اگر اندازه سنگ کلیه کمتر از ۵ میلی‌متر باشد، با گذشت زمان و بدون نیاز به راهکار درمانی، از کلیه دفع می‌شود. برای کمک به دفع سنگ کلیه آب بیشتری بنوشید. نوشیدن روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب، راهکار مناسبی برای افزایش فشار مایع درون کلیه و دفع سنگ است. افزایش تحرک و انجام فعالیت‌ بدنی هم می‌تواند به دفع سنگ کمک کند. به همین دلیل، ابتلا به سنگ کلیه در افرادی که مشاغل کم‌تحرک دارند یا به عبارتی پشت میزنشین هستند، بیشتر است. احتمال دفع سنگ به عوامل دیگری مانند محل قرار گرفتن سنگ و نوع آن نیز بستگی دارد.

قطر باریک‌ترین حالب ـ مجرایی که در فاصله کلیه و مثانه قرار دارد ۵ میلی‌متر است و در بیش از ۷۵ درصد موارد سنگ‌هایی که قطر آنها کمتر از ۵ میلی‌متر باشد، براحتی دفع می‌شود. داروهایی نیز وجود دارد که می‌تواند در افزایش قابلیت انحلال سنگ کلیه تاثیر داشته باشد، اما تاثیرگذاری این داروها نیز به نوع سنگ تشکیل شده بستگی دارد. حرکت سنگ در مسیر دفع با درد شدید همراه است، در صورت مواجهه‌ با چنین مشکلی بهتر است با خوردن قرص‌ مسکن تا پیش از رسیدن به یک مرکز درمانی تا حدی درد ناشی از حرکت سنگ را کاهش دهید.

سنگ‌های بزرگ بدون این که با علامت خاصی همراه باشند، در کلیه باقی می‌مانند، اگرچه باقی ماندن این سنگ‌ها می‌تواند سلامت کلیه را در معرض خطر قرار دهد. سنگ‌هایی که کوچک‌تر باشند به آسانی دفع می‌شوند، اما بعضی سنگ‌ها به اندازه‌ای هستند که می‌توانند وارد حالب شوند، اما در ادامه مسیر، حرکت این سنگ‌ها در فاصله کلیه تا مثانه با مشکل و محدودیت مواجه می‌شود. در این شرایط، ورود سنگ به مجرای ادراری با درد بسیار شدید همراه است و تا زمان دفع که گاه چندین روز به طول می‌انجامد، این درد ادامه دارد. گاهی حرکت سنگ در مسیر دفع متوقف شده، موجب انسداد مجرای ادراری می‌شود. در این موارد برای پیشگیری از آسیب کلیه‌ها باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد.

اگر سنگ پس از گذشت مدتی خود به خود دفع نشد، پزشک اقداماتی را انجام می‌دهد تا بالاخره سنگ دفع شود. در گذشته تنها راه ممکن برای خارج ساختن سنگ از کلیه جراحی بود، اما امروزه از روش‌های دیگری مانند سنگ‌شکنی نیز برای این کار استفاده می‌شود که عوارض جانبی کمتری دارد. به طور کلی کم‌تحرکی، پرکاری تیروئید، افزایش دفع کلسیم از طریق کلیه‌ها، مصرف زیاد نمک، ابتلا به اختلالات گوارشی ـ که منجر به افزایش دفع اگزالات در ادرار می‌شود ـ مصرف بیش از اندازه مواد غذایی پروتئینی و همچنین مصرف نکردن فیبر کافی از عوامل زمینه‌ساز ابتلا به سنگ کلیه است. البته باید توجه داشت که بیش از ۵۰ در صد افراد مبتلا به سنگ کلیه ـ که تحت درمان قرار می‌گیرند ـ ۱۰ سال بعد، دوباره با چنین مشکلی مواجه می‌شوند.

دکتر نوشین محمودیان