ستون Colucmm

یک ستون یا پایه یا یک ساختمان عمومی است که عمدتاً برای پشتیبانی یک وزن و بار سنگین بالای سقف و غیره طراحی شده، ستون معمولاً نقش استحکام و زیبایی یک بنا و ساختمان را بازی می‌کند. …

یک ستون یا پایه یا یک ساختمان عمومی است که عمدتاً برای پشتیبانی یک وزن و بار سنگین بالای سقف و غیره طراحی شده، ستون معمولاً نقش استحکام و زیبایی یک بنا و ساختمان را بازی می‌کند. ستون ممکن است با هر گونه مصالح ساختمانی از قبیل سنگ و چوب و آهن و سنگ مرمر یا آجر ساخته شود. یک ستون شامل سه بخش است. پایه و میله و سر ستون. میله بخشراست مرکزی است. میله معمولاً به شکل استوانه است. بلکه ممکن است به صورت و شکل متفاوتی طراحی شده باشد.

پایه، پائین‌ترین بخش ستون را تشکیل می‌دهد. پایه محافظ میله است که روی آن سر ستون قرار دارد.

در معماری اولیه انواع گوناگون ستون بکار می‌رفت. مصریان ستون‌های سنگین و نوع عظیم آن را بکار می‌بردند که نماینده و نمونه ردیف ستون‌های مرکزی هال معبد کارناک می‌باشد. ستون ایرانی شبیه ستون یونانی، معمولاً بلند و باریک بود.

سبک معماری یونانی

ستون‌سازی در یونان به اعلا درجه ترقی خود رسید. سبک‌ها و شیوه‌های پایه، میله و ستون ممکن است به سبک کلاسیک جداگانه و معماری، دوری، ایونی و کورنیت تقسیم و تشکیل گردیده است.

ستون سبک دوری

کهن‌ترین و ساده‌ترین این سه گونه ستون بود. این نوع ستون یک میلیه بدون پایه دارد که از پایین تا بالا راست و بلندی آن ۵ تا ۷ برابر پایین‌ترین قطرش می‌باشد، در طول عمودی میله ۱۶ تا ۲۰ شیار خالی یا راه راه وجود دارد، که در لبه‌های بالا بهم می‌رسند. قسمت بالا یک بلوک مربع یا پایه ستون به نام چرتکه است. بقیه روی قسمت پائین‌تر قرار دارد. یک قرض شبیه متکا به‌نام Echinus است. بالای سر ستون Entablature است که شامل سه بخش است. این نمونه برگزیده و تشریفاتی سبک معماری دوری است که در معبد پارتنون بر فراز آکروپلیس آتن وجود دارد.

ستون سبک ایونی

به وسیلهٔ یونانیان آسیائی اختراع شد. این ستون باریک‌تر و خوش‌اندام‌هٔر و زینت‌بخش‌تر است و ساختمان از ستون سبک دوری میله‌اش از یک پایه مدور یا کثیرالاضلاع یک ستون زینت یافته با یک Echinus و یک طومار Volutes متصل به یک باند افقی رشته‌های بلندش به ۵/۷ تا ۵/۹ برابر قطرش می‌رسد در طول میله ۲۴ شیار که به‌وسیله یک شیار باریک (در سطح مسطح) جدا گشته وجود دارد. در میان زیباترین نمونه‌ها ستون‌های ایونی در اره چتئوم آتن وجود دارد.

ستون سبک کرونیت

پر زینت‌ترین است و تفاوت با سبک ایونی دارد. ستون سبک کرونیت باریک، شیاردار اما سرستونی کمی استادانه‌تر دارد.

این سر ستون شامل یک شبیه زنگ که دو یا سه ردیف برگ دارد. بالای برگ‌ها یک جفت شاخه طومار مانند که در گوشه بهم برخورد کرده یک صورت طومار مارپیچ دارد. نمونه تاریخی آن برای نمونه در لیبی کراتس در آتن می‌باشد.

سبک‌های معماری روم

ستون در شیوه‌ معماری روم صورتی زیبا و شگفت‌انگیز، متنوع و جالب در روزگار رو میان یافت. ۵ سبک معمولاً به آنها تخصیص داده شد. توسکان، دوری، ایونی، کورنیت و مرکب.

سبک توسکان یک دوره ابتدائی دوری، با یک ستون که بلندی آن هفت برابر قطرش بود. ستون دوری رومی از یونان به وام و عاریت گرفته شد. این ستون معمولاً ساده یک پایه شکل گرفته که بقیه روی پایه ستون مربع قرار گرفته، رومیان سبک ایونی یونان را با کمی تغییر پذیرفتند. اما سبک کورنیت توسعه یافته بود که بطور استادانه‌ای سبک جداگانه رومی شده بود. سبک ترکیبی مرکب از عناصر سبک ایونی و کورنیت است.

رومیان ستون‌های طراحی شده را برای به خدمت گرفتن مانند یک بنای یادبود براش اشخاص مشهور وقایع مهم انتخاب کردند. آنها ستون‌های عظیم برج مانند که پلکان‌های داخلی طبقات مستحکم ساخته شده بود و یک نمونه معروف آن ستون تراژان در شهر رم می‌باشد.

ستون‌های دوره‌های بعد

در اوایل مسیحیت و قرون وسطی اورپایی، ستون به‌طور آزاد بکار رفته بودکه به شکل‌های گوناگون بیشتر سرستون‌ها از سبک کورنیت گرفته شده و به نام کورنتین سک Corinthianesque در بخش داخلی کلیسای جامع نتردام در پاریس ـ فرانسه طاق ضربی و میله ستون بهم ترکیب شده بکار رفته. در روزگار رنسانس ستون‌های سبک رومی دوباره رواج یافت. ردیف ستون‌های کلیسای سنت پیتر در شهر رم یک نمونه مخصوص است. معماری کنونی ستون‌های کلاسیک و رنسانس را برای تأثیر بخشیدن عظمت و شکوه پذیرفته است. ساختمان خزانه در واشنگتن دی، سی یک نمونه ازین اقتباس است.

ستون تقطیر Fractionating Column

ستون قائمی است به اشکال مختلف که به منظور تقطیر جزء به جزء بر روی بالون یا دیگ تقطیر نصب می‌شود. درین ستون مخلوط گازها از پایین به بالا جریان دارند و عیار جسم فراتر از پایین به بالا بیشتر می‌شود. اما مخلوط مایع‌ها، برعکس، عیارشان از بالا به پائین بیشتر می‌شود.

ستون تقطیر جزء‌به‌جزء Fractionating Column

ستون دراز عمودی، شامل حلقه، صفحات، یا کلاهک‌هائی که به یک قرع (بالون تقطیر) وصل شده است در نتیجه بازروانی (رفلاکس) درونی جداسازی تدریجی میان اجزاء با دمای جوش بالا و پائین مخلوط مایع انجام می‌پذیرد.

ستون کلوزیوس

وسیله‌ای بریا جدا کردن ایزوتوپ‌های گازی شکل از یک ستون بلند مجهز به سیم‌پیچ مرکزی گرم شونده تشکیل شده است در نتیجه پخش حرارتی ایزوتوپ سبک‌تر در قسمت بالائی لوله‌ جمع‌آوری می‌شود.