تأثیر نماز بر رفتار انسان

اثرات نماز بر رفتار و زندگی یک نماز گزار واقعی به خوبی قابل مشاهده است

اثرات نماز بر رفتار و زندگی یک نماز گزار واقعی به خوبی قابل مشاهده است. مهمترین آثار نماز بر زندگی انسان شامل:

۱- تعظیم به خدا و تحقیر تمام قدرت‌های دنیوی

۲- خود سازی

۳- ضبط نفس

۴- زدودن گناهان

۵- رعایت حقوق

۶- وحدت جهت

۷- صلح و مسالمت‌طلبی

۸- تمرکز حواس و حضور ذه

ن ۹- توسعه و رشد اقتصادی

۱۰- وقت‌شناسی

۱۱- جهت‌گیری در کار

۱۲- حساب و کتاب داشتن

۱۳- حفظ نظافت و... می‌شود.که در اینجا برخی موارد توضیح داده می‌شود.

۱.تعظیم به خدا و تحقیر تمام قدرت‌های دنیوی: گاهی اوقات انسان وقتی یک صاحب قدرت را مشاهده می‌کند ممکن است دچار ترس و وحشت زیادی بشود ولی کسی که نماز می‌خواند و تکبیر (الله اکبر) می‌گوید، هرگز از بزرگی و عظمت هیچ صاحب قدرتی نمی‌ترسد.انسان نماز گزار با گفتن الله اکبر به خودش تلقین می‌کند که خداوند بالاتر و بزرگتر از همه چیز و همه کس است و تمام قدرت‌های دنیوی در مقابل او حقیر و ناچیز است. انسان نمازگزار در برابر خداوند سجده می‌کند و فقط از دستورات خداوند اطاعت می‌کند و هیچ صاحب قدرت و هیبتی نمی‌تواند او را از اطاعت و بندگی خدا باز دارد.همچنین نماز به انسان درس تربیت، آزادگی، استقلال و رشد می‌دهد.

۲.ضبط نفس و زدودن گناهان:در جریان زندگی، انسان باید در برخی از موارد خود را به رعایت نظم در برنامه‌ها اجبار نماید و الزاماتی در برنامه خود تحمیل کند.عبادت و بندگی و در یاد خدا بودن وجدان مذهبی انسان را پرورش می‌دهد و تیرگی‌های ناشی از گناهان را زایل می‌کند.چون نماز جنبه عملی دارد توان اجرایی آن در دوری از فساد و به یاد آوردن خدا بیشتر از وحی است.باز داشتن از گناه، جزئی از طبیعت نماز است و نماز، انسان را به یاد مبدأ و معاد می‌اندازد و به این صورت باعث جلوگیری از فحشا و منکر می‌شود.

۳. رعایت حقوق: به منظور قبول واقع شدن نماز انسان باید شرایطی را رعایت کند از جمله لباس نمازگزار، مکان نماز، آب وضو باید مباح باشد، همچنین باید به مواردی مثل رعایت حقوق مردم از قبیل پرداخت زکات، پرهیز از دروغ و غیبت و تهمت و توجه به حقوق دیگران و نیز پرداخت قرض و دین خود به مردم نیز توجه داشته باشد.در اینجا در کنار نماز و عبادت، توجه به حقوق دیگران نیز دارای اهمیت می‌شود و خداوند می‌فرماید اگر می‌خواهی مرا پرستش کنی باید حقوق مردم را نیز محترم بشماری و من نمازی را که در آن به رعایت حقوق انسانها توجهی نشود قبول ندارم.

۴.خودسازی: نماز باعث خودسازی انسان می‌شود.خداوند در آیه ۱۵۳ سورە بقره دراین‌باره می‌فرماید: یا آیها الذین آمنوا استعینوا بالصبر والصلاة إنّ الله مع الصابرین؛ ای اهل ایمان در راه خودسازی خویش از دو چیز کمک بگیرید:

۱ـ صبر و تحمل در برابر سختی‌ها و از جا در نرفتن

۲ـ نماز و توجه به خدای یگانه که به او ایمان دارید و محققا خدا با کسانی است که در راه حق استقامت دارند و سختی‌ها را تحمل می‌کنند تا به اهداف انسانی خود برسند.نماز به انسان درس آزادگی، استقلال، صبر و استقامت می‌دهد.

۵. وحدت جهت و مکان‌شناسی: با توجه به این‌که طبق آیات قرآن نماز خواندن به سمت مغرب و مشرق، شمال و جنوب فرقی نمی‌کند و به هر طرف رو کنیم در همه سو و همه طرف خدا هست؛ اینما تولو فثم وجه الله (سوره بقره، آیه ۱۱۵) ولی در اسلام خداوند به خاطر مصلحت تربیتی نماز می‌فرماید که همه مردم به یک طرف نماز بخوانند تا انسانها یاد بگیرند که در تمام افعال و کارهای خود وحدت و هماهنگی داشته باشند.

بنابراین آنان باید قبل از نماز قبله را بشناسند.

۶.تمرکز حواس و حضور ذهن: در اسلام دستور داده شده از هر کاری که موجب حواس پرتی و عدم تمرکز حواس در نماز می‌شود، پرهیز شود.مثلا ایستادن در مقابل درب باز، مقابل آیینه، در برابر هرگونه تصویر و تابلو و نماز خواندن در جای باز و خیابان و جایی که باعث مزاحمت شود. امام علی(ع) نیز در این مورد می‌فرمایند: «هیچ کس از شما با حالت کسالت و خواب آلودگی به نماز نایستد و در حال نماز به افکار خود مشغول نشود چرا که نمازگزار در برابر پروردگار بزرگ است و جز این نیست که خدا به بنده به اندازه‌ای سود می‌دهد که به او رو کرده باشد.» نماز روزانه پنج نوبت فکر را در تمرکز حواس قرار می‌دهد و پرورش تمرکز ذهن را آسان می‌کند.تأثیر نماز در این مورد این است که بهتر است در محیط کار شرایط تمرکز حواس کارکنان فراهم آید.زیرا حواس پرتی کارگر و کارمند نه تنها سبب اتلاف وقت بلکه سبب ایجاد نقص در محصول کار نیز می‌شود.