نگاهی به فیلم «تله» ساخته سیروس الوند

مردی در اولین شب ازدواج در پی یك تماس تلفنی از طرف یكی از بیمارانش منزل را ترك می كند مظنون شدن تازه عروس به همسرش پای زنی دیگر را به زندگی آنها باز می كند این رابطه ظاهراً با ارتكاب قتل خاتمه می یابد و

▪ نویسنده و كارگردان: سیروس الوند

▪ بازیگران: امین حیایی، مهناز افشار، محمدرضا گلزار

▪ خلاصه داستان: مردی در اولین شب ازدواج در پی یك تماس تلفنی از طرف یكی از بیمارانش منزل را ترك می كند. مظنون شدن تازه عروس به همسرش پای زنی دیگر را به زندگی آنها باز می كند. این رابطه ظاهراً با ارتكاب قتل خاتمه می یابد و... .

«سیروس الوند» سال گذشته با فیلم «رستگاری در هشت و بیست دقیقه» در جشنواره بیست وچهارم فیلم فجر حضور داشت، اما امسال و همزمان با جشنواره بیست و پنجم مشغول فیلمبرداری فیلم دیگری با عنوان «دومین زن» در كیش بود. الوند در جشنواره امسال هیچ فیلمی نداشت اما گوشه و كنار، هر كدام از خیابانهای اصلی تهران را كه نگاه می كردی می توانستی بیلبوردهای تبلیغاتی فیلم جدیدش (تله) را ببینی كه در فاصله میان «رستگاری...» و «دومین زن» راهی اكران شده است.

الوند بعد از موفقیت «یكبار برای همیشه» تعلق خاطر بیشتری به سینمای بدنه داشته و طی یك دهه اخیر نیز همواره تجربیات متفاوتی را در حوزه سینمای تجاری آزموده است.

اما مسیر فیلمسازی این كارگردان كه سابقه ۳۰ ساله فیلمسازی دارد در سالهای گذشته سیری نزولی داشته و این فیلمساز تا تولید هفدهمین فیلم بلند سینمایی اش به ویژه از «چهره» تا «دستهای آلوده»، «مزاحم»، «رستگاری...» و سرانجام «تله» همواره با افت كیفیت ساختاری آثارش مواجه بوده است.

«تله» آخرین ساخته سینمایی الوند، یكی از ضعیف ترین فیلمهای این كارگردان با سابقه و حتی از ضعیف ترین آثار تجاری سینمای ایران محسوب می شود.

او در این فیلم، ظاهراً تنها با نگاه به گیشه پیش رفته و خواسته تا فیلمی صرفاً تماشاگرپسند را با كنار هم قرار دادن حداقل مؤلفه های مربوط به این نوع سینما بسازد.

مهمترین ضعف «تله» در نگاهی گذرا و ابتدایی، مربوط به كاستیهای ساختاری داستان است. انگیزه ها، اعمال، شبكه ارتباطات داستان، شخصیتها و... همگی در این فیلم به گونه ای سطحی و شتابزده مورد استفاده قرار گرفته اند و كاركردی ضعیف و سطحی هم دارند.

دكتر جوان، در ابتدای داستان در رابطه با یكی از بیماران خانم شك و ظن همسرش را برمی انگیزد و بعد از وارد شدن این شك، انگیزه و زمینه این شك یعنی آن زن بیمار از داستان حذف می شود!

همسر جوان دكتر برای امتحان همسرش، زن دیگری را وارد زندگی اش می كند! و همان قدر كه بدون منطق این كار را انجام می دهد، بدون منطق هم به سراغ زن می رود و حتی به گمان خودش مرتكب قتل او می شود!

و سرانجام در پایان داستان همه شخصیتهایی كه روابط تعریف نشده و غیره منطقی شان تا به حال تماشاگر را قانع نكرده است در یك فصل مشترك داستانی به هم می رسند و تصادفاً چاقوهایشان را در می آورند و آنقدر با هم دست به یقه می شوند كه دختر و پسر مزاحم از داستان حذف شده (می میرند) و زن و شوهر با هم تنها می مانند!

داستان فیلم الوند پر است از موقعیتها و حوادث این چنینی كه بدون هیچ منطق باورپذیر و قابل قبول و زمینه مشخصی پیش می آیند.

این موقعیتها و حوادث در فیلم تنها بهانه هایی برای ادامه یافتن حوادث سطحی بعدی هستند و بدون واسطه داستان پشت سر هم تكرار می شوند. الونددر ترتیب چنین وقایعی حتی به زمینه های دریافت و منطق تماشاگر هم توجه نمی كند و شاید به همین دلیل هم هست كه در بسیاری از فصول فیلمش، تماشاگر به جای درگیر شدن با قصه و دنبال كردن رشته تعلیق، بر ماجراهای آن می خندد و فیلم را به سخره می گیرد.

زن به خانه برمی گردد و می گوید كه دختری را كه با همسرش رابطه داشته كشته است! مرد جوان چاقو را به سمت دكتر می گیرد و توسط معشوق خودش كشته می شود!

بیماران دكتر یكی پس از دیگری خودكشی می كنند و به دست او نجات می یابند! و...

فیلم آخر سیروس الوند نمونه مشابه فیلمفارسی های ضعیف سینمای چند دهه پیش ایران است كه اندك توجهی هم به رشد آگاهی تماشاگر نسبت به سینما و داستانهای سینمایی نداشته است.

بنابراین طبیعی است كه خیلی از صفحه های فیلم به جای درگیر كردن و به وحشت انداختن تماشاگر او را به خنده وا می دارند.

صرف نظر از همه ضعفهایی كه «تله» به آنها مبتلاست، باید اعتراف كرد كه بازیگران آن مؤلفه مؤثری در جلب مخاطبان سینما به فیلم محسوب می شوند. محمدرضا گلزار، مهناز افشار و امین حیایی ستاره های جوانی هستند كه به تنهایی می توانند بخشی از ضمانتهای فروش فیلم را برای هر فیلمی تأمین كنند.

آی سان نوروزی