عدالت مهم ترین مشخصه مدینه فاضله در عصر ظهور

عدالت واژه ای غریب نیست اما حقیقتی قریب هم نیست سده ها و هزاره های بسیاری است که بشر با این رویا روز و شب کرده لیکن جز زور و اختناق و ظلم و بیداد نصیبی نبرده است هنوز آهنگ سنگینی ناله های کودکانی که به بیگاری کشیده شده اند مادرانی که شوی خود را به بی عدالتی قربانی داده اند و مردانی که به جبر کمر در برابر ظلم خم کرده اند در گوش تاریخ است

عدالت واژه ای غریب نیست اما حقیقتی قریب هم نیست . سده ها و هزاره های بسیاری است که بشر با این رویا روز و شب کرده لیکن جز زور و اختناق و ظلم و بیداد نصیبی نبرده است . هنوز آهنگ سنگینی ناله های کودکانی که به بیگاری کشیده شده اند مادرانی که شوی خود را به بی عدالتی قربانی داده اند و مردانی که به جبر کمر در برابر ظلم خم کرده اند در گوش تاریخ است . هنوز اشکهای ریزان و قلبهای داغدیده هراسهای قالب تهی کن و نفسهای در سینه حبس ضجه های دردناک و دردهای بی تاوان زخمهای بی مرهم و ناامیدیهای بی پایان نگاه های خسته و بی سو دستهای لرزان و بی رمق لبهای خشک و چروکیده بدنهای رنجور و زجر کشیده انسان سراپا ظلم و بیداد دیده هنوز این همه در خاطره تاریخ زنده است و اگر تاریخ با یادبود این حجم عظیم از نامردمی هنوز پابرجا ایستاده و قالب تهی نمی کند به دلیل این است که می خواهد کسی را بیابد و تمام رنجهای مدفون در خویش را در گوش او نجوا کند.

دیدیم و مکرر شنیده ایم که در طول تاریخ انسانهای بسیاری با اندیشه عدالت و فریاد دادخواهی انسانها این حقیقت را زنده و جاودان ساخته اند اما تلاش عملی آن خیراندیشان و نیک خواهان در راه برقراری عدالت در بیشتر موارد کم ثمر و یا بی ثمر و عدالت در معنای حقیقی آن همچنان در رویا. چقدر سخت و دشوار است تعبیر نشدن این رویای شیرین . رویایی که تمامی اجزای وجود انسان در تمام تاریخ با آن عجین شده و نگاه پرانتظار او در تعبیر آن خسته و کم سو گشته . بارها و بارها با زنگ حوادث مختلف تپش قلبش فزونی یافته اما زمانی که پلک از این خواب شیرین برداشته جز سیاهی و تباهی مستکبران و ظالمان چیزی در پیش روی ندیده .

اما می دانیم هر چه بر شماره اوراق تاریخ افزون گردد از شماره انتظارمان خواهد کاست و این همان چراغ امیدی است که قرنها و قرنهاست در دل انسانها به عشق آمدن آن منجی روشن و فروزان است . به عشق او که نامش « عدل » است (السلام علی ...العدل المشتهر) کلامش عدل است و راهش عدل . او که حکومتش حکومت عدالت است و این گم شده بشریت را در فرجام تاریخ بدو باز خواهد گرداند.

در خصوص قیام و حکومت امام زمان (ع ) هیچ ویژگی به اندازه « عدالت و قسط » روشنی و نما ندارد. آن قدر که در روایات بر ویژگی عدالت گستری آن مولی تاکید شده بر سایر مسائل چنین ابرامی نرفته است و این نشان از برجستگی این مهم در سازمان مدینه فاضله اسلامی در دوران ظهور دارد.

دهها و بلکه صدها روایت در کتابهای مختلف روایی بویژه در کتاب منتخب الاثر و کمال الدین شیخ صدوق در مورد عدالت گستری آن حضرت وارد شده است . در بسیاری از این روایات از آن امام همام به عنوان مظهر و تجلی کامل عدالت یاد شده است . نام « عدل » که بر آن مولی نهاده اند در واقع ترجمان کامل رسالت اوست .

صاحب مکیال المکارم در اثر شریف خود در این رابطه چنین می نویسد :

در دعای شبهای رمضان « عدل » نامیده شده است : ]آن بزرگوار[ « عدل آشکارترین صفات نیک آن امام است . برای همین

« اللهم و صل علی ولی امرک القائم المومل و العدل المنتظر. »

خداوندا به ولی امر خود که قیام کننده و ... و عدل مورد انتظار همه است درود فرست . » (۱ )

و در جای دیگر همین عنوان را به گونه ای دیگر می یابیم :

« اول العدل و اخره . » (۲ )

« السلام علی القائم المنتظر و العدل المشتهر .... » (۳ )

در مدینه فاضله اسلامی و در بستر ظهور آن منجی نیز همه جا سخن از عدالت و قسط است . سخن از لبریز شدن زمین از عدل و داد است . دامنه عدالت او تا اقصی نقاط منازل و زوایای ناپیدای جامعه گسترده است حتی عدالت و دادگری همچون گرما و سرما در درون خانه های مردمان نفوذ می کند و مامن و مسکن وجود آنان را سامان می بخشد . (۴ ) و در روایات ظهور « عدالت » چنان عطش برانگیز و سیری ناپذیر و فراموش ناشدنی ترسیم گردیده است که انسان را در این گمان می افکند که اصولا جهان برای رسیدن به این نقطه و فرجام باقی مانده است و برنامه و تنظیم متعمدانه الهی بر این است که آخرین سطور تاریخ با برگهای دادخواهی به انجام رسد و خداوند چنان بر این مهم تاکید دارد که اگر حتی یک روز از عمر دنیا باقی مانده باشد او آن را چنان طولانی خواهد کرد (۵ ) تا آن رویای موعود مردمان از راه رسد و درخت عدالت را بر ضمیر آگاه تشنگان بکارد و جامعه بشری را با آن گمشده خویش رو به رو سازد زمین را از عدل و قسط سیراب کند و آن قدر بر باده عدالت بیفزاید که جان آدمیان از آن مدهوش گردد.

در سایه این عدالت هیچ انسانی در قید بندگی و بردگی باقی نمی ماند . (۶ ) حقوق به یغما رفته انسانها به آنها بازمی گردد . (۷ )

بندهای پیدا و ناپیدای بندگی از سر و گردن انسانها بازمی گردد و زمینه استثمار انسان از انسان به کلی برچیده می شود. (۸ )

کارگزاران ظلم و بیداد مورد بازخواست قرار می گیرند. قاضیان و حاکمان کژرفتار از مسوولیت خویش عزل می شوند و زمین از هر نوع خیانت و نادرستی پاک می گردد . (۹ )

گردنکشان و مستکبران در هم کوبیده می شوند و محرومان و مستضعفان در استرجاع حق خویش کامیاب می گردند . (۱۰ ) دیگر ناله هیچ مظلومی در گلو خفه نمی گردد اشک و آه هیچ دلسوخته ای بلند نمی گردد هیچ انسانی گرسنه سر بر بالین نمی گذارد و هیچ محرومی با کینه و دغدغه ناامنی روزگار سپری نمی کند.

و اینها افسانه نیست بلکه به راستی تمام آن چیزی است که بر ما وعده داده اند و ما را در انتظار آن به برترین عبادت فراخوانده اند که انتظار آمدن او انتظار گامهای عدالت است . (چشم به راه مهدی (عج ) دفتر تبلیغات اسلامی ۲۰۱ ـ۹۸ )

پاورقی :

۱ـ « مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم » میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی .۱۱۸

۲ـ « کمال الدین و تمام النعمه » شیخ صدوق .

۳ـ « مفاتیح الجنان » شیخ عباس قمی زیارت صاحب الامر .۱۰۵۵

۴ـ « بحارالانوار » علامه مجلسی ج .۳۶۲ ۵۲

۵ـ « کمال الدین » .۳۱۸

۶ و ۷ ـ « بحارالانوار » ۲۲۵ ۵۲ ـ.۲۲۴

۸ـ « بحارالانوار » ج .۵۷ ۵۱

۹ـ « همان مدرک » .۱۲۰

۱۰ـ سوره « قصص » آیه .۵

اگر تاریخ با حجم عظیم نامردمی ها هنوز پابرجا ایستاده و قالب تهی نمی کند به دلیل این است که می خواهد کسی را بیابد و تمام رنج های مدفون در خویش را در گوش او نجوا کند

در خصوصیات قیام و حکومت امام زمان (عج ) هیچ ویژگی به اندازه « عدالت » روشنی و نما ندارد.

در روایات ظهور « عدالت » چنان عطش برانگیز و سیری ناپذیر و فراموش ناشدنی ترسیم گردیده است که انسان را در این گمان می افکند که اصولا جهان برای رسیدن به این نقطه و فرجام باقی مانده است