كشورهای توسعه یافته به كدام سو می روند

در كشور فرانسه, سیستم بیمه درمان كلیه مخارج را در مورد اقامت طولانی در بخش های خاص بیمارستان ها و یا خانه سالمندان كه دارای واحد درمانی می باشند, پوشش می دهد

بررسی‌های انجام شده در سیستم‌های تأمین اجتماعی كشورهای توسعه یافته جهان نشان می‌دهد كه حمایت‌ها و مزایای ارایه شده توسط این سیستم‌ها به موازات تحولات اجتماعی و جمعیتی تغییر نموده و از تنوع و گستردگی بیشتری برخوردار شده‌اند. یكی از مهمترین تحولات مؤثر بر‌ سیستم‌های تأمین اجتماعی در سال‌های اخیر، افزایش سالمندی جمعیت بوده كه نیاز به خدمات مراقبتی را افزایش داده است و دیگری تغییرات الگوی كار همچون افزایش مشاركت زنان در بازار كار و افزایش شمار خانواده‌های تك سرپرست می‌باشد.

در ادامه، برخی مزایا و خدماتی را كه سیستم‌های حمایتی در كشورهای توسعه یافته جهان در رابطه با پاسخگویی به نیازهای جدید اجتماعی - جمعیتی پیش‌بینی كرده و یا در حال ارایه آن می‌باشند، اجمالا مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ‌

● مراقبت از سالمندان

در كشور فرانسه، سیستم بیمه درمان كلیه مخارج را در مورد اقامت طولانی در بخش‌های خاص بیمارستان‌ها و یا خانه سالمندان كه دارای واحد درمانی می‌باشند، پوشش می‌دهد. در سال ۱۹۹۵، فرانسه سیستم گسترده كمك هزینه مراقبت را تصویب نمود كه از سال ۱۹۹۷ به مورد اجرا گذارده شد. این كمك هزینه در صورت اقامت در خانه‌های سالمندان و پرستاری در منزل قابل پرداخت است. از دیگر تسهیلات ارایه شده، می‌توان به “طرح تأمین همگانی مراقبت خانگی” برای بیمارانی كه به بیماری‌های مزمن مبتلا هستند اشاره نمود. از سال ۱۹۹۶ به بعد، شبكه‌های هماهنگی در چارچوب یك برنامه آموزشی، درصدد گسترش و اجرای این طرح می‌باشند. همچنین به منظور بالا بردن كیفیت مراقبت از سالمندان، متخصصان بهداشت، قراردادهایی را تحت عنوان “درمان مطلوب و بهداشت عمومی” به امضا رسانیده‌‌اند.

در انگلستان، علاوه بر افراد خانواده كه در یك خانه به سر می‌برند، برخی از اعضای خانواده كه به طور جدا زندگی می‌كنند نیز در مراقبت از سالمندان نقش مهمی ایفا می‌نمایند. بر اساس بررسی سال ۱۹۸۶ در كشور انگلستان، ۶ میلیون نفر، یعنی یك نفر به ازای هر ۱۰ نفر از كل جمعیت، خدماتی را به سالمندان و افراد از كار افتاده ارایه می‌دهند. در سال مورد بررسی، ارزش خدماتی كه از طریق ۶ میلیون نفر به طور غیررسمی ارایه می‌گردید، ۴/۲ میلیارد پوند (۹/۳ میلیارد دلار آمریكا) برآورد شد- یعنی حدود پنج برابر كل مبالغی كه از طریق دولت مركزی و مؤسسات تابعه و نیز سازمان‌های خیریه جهت ارایه این خدمات هزینه شده بود. ‌

كشور اتریش در سال ۱۹۹۳، سیستم موجود پرداخت مقرری برای مراقبت و پرستاری را با یك سیستم متحد‌الشكل “پرداخت كمك هزینه برای مراقبت‌های بلندمدت” جایگزین نمود. كشور آلمان نیز در سال ۱۹۹۴ مقرراتی را به تصویب رساند كه به موجب آن، خدمات مراقبتی بلندمدت به عنوان شاخه جدیدی از حمایت‌های اجتماعی معرفی شد، ضمن آنكه، حق بیمه جدیدی نیز برای تأمین مالی این شاخه حمایتی پیش‌بینی گردید.

در كشور بلژیك به افراد بالای ۶۵ سال، مزایای تضمین درآمد اعطا می‌شود. این مزایا، طبق افزایش هزینه زندگی شاخص‌بندی می‌شود. به علاوه، مبلغ پایه براساس تغییرات صورت گرفته در دستمزدها و حقوق‌ها هر دو سال یكبار تعدیل می‌گردد. در كشور ژاپن نیز به منظور تضمین توانایی مالی سیستم درمانی سالمندان بالاتر از ۷۰ سال، تغییراتی ایجاد گردیده كه بنا بر آن، بیماران بالاتر از این سن، تنها ۱۰ درصد از هزینه خدمات درمانی را تقبل نموده و در صورتی‌ كه فرد از درآمد بالاتری برخوردار باشد، ۲۰ درصد از هزینه را بر عهده خواهد داشت. ‌

● هزینه عایله‌مندی

طی ده سال گذشته، عوامل متعددی بافت خانواده را تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. چنین رویكردی در كشورهای پیشرفته، تغییرات ساختاری را در نحوه ارایه مزایا ایجاد نموده است.

در كشور نیوزلند، مزایای ویژه عایله‌مندی و كمك هزینه مراقبت اضطراری به اكثر خانواده‌ها پرداخت می‌شود. در این كشور به والدین دارای یك فرزند، مبلغی برابر ۴۰/۲۲۵ دلار نیوزلند در هفته پرداخت می‌گردد. به والدین تنها و دارای دو فرزند یا بیشتر نیز مبلغ ۹۱/۲۴۵ دلار پرداخت می‌شود. البته در صورتی‌كه فرد از درآمدی بیش از ۸۰ دلار در هفته برخوردار باشد، میزان مزایا كاهش می‌یابد. كمك هزینه فرزند معلول نیز برابر ۸۰/۳۴ دلار نیوزلند در هفته می‌باشد كه مشمول بررسی درآمد نمی‌گردد.

برخی از مزایا نیز در قالب طرح‌های حمایت از خانواده قرار دارد. برای مثال، میزان مزایا جهت اولین فرزند، حداكثر ۴۷ دلار نیوزلند در هفته می‌باشد؛ جهت فرزند بعدی با بیش از ۱۲ سال سن، برابر ۴۰ دلار نیوزلند است و بابت سایر فرزندان از بدو تولد تا ۱۲ سال برابر ۳۲ دلار نیوزلند در هفته و جهت كلیه‌ فرزندان ۱۶ الی ۱۸ سال، برابر ۶۰ دلار نیوزلند می‌باشد. ‌

در كشور فرانسه، كمك هزینه عایله‌مندی تكمیلی به سه فرزند اول و یا كودكان بعدی بالای سه سال و حداكثر ۲۱ سال تعلق می‌گیرد؛ مشروط بر اینكه درآمد بیمه شده پایین‌تر از سقف معینی باشد. میزان این كمك هزینه، ماهیانه معادل ۸۶/‌‌۱۰۸ یورو جهت دو كودك و ۴۷/‌‌۱۳۹ یورو برای هر كودك بعدی می‌باشد. كمك هزینه مسكن نیز به خانواده‌هایی كه دارای حداقل یك فرزند كمتر از ۲۱ سال بوده و فاقد مسكن باشند، تعلق می‌گیرد.

كمك هزینه‌ خانواده تك سرپرست، به زنان مجردی كه سرپرستی از كودك یا كودكانی را به عهده دارند، تعلق می‌گیرد و كمك هزینه حمایت از خانواده، تحت شرایطی، به افرادی كه سرپرستی فرزندی را به تنهایی به عهده دارند و یا شخص ثالثی كه از یك كودك مراقبت می‌نماید، قابل پرداخت است. مزایای قانونی مراقبت از كودك نیز به كودكان كمتر از ۶ سال تعلق می‌گیرد كه والدین آنها به كار اشتغال دارند و به منظور مراقبت از آنان، پرستار معتبری را استخدام نموده باشند. این مزایا شامل مزایای نقدی و پرداخت بیمه تأمین اجتماعی پرستار می‌باشد كه البته جهت مراقبت ازكودكان معلول، كمك هزینه ویژه پرداخت می‌گردد.كمك هزینه شروع سال تحصیلی نیز به كودكان در سنین ۶ الی ۱۸ سال تعلق می‌گیرد و مبتنی بر بررسی درآمدی می‌باشد.

در كشور بلژیك، مزایای تكمیلی كمك عایله‌مندی به فرزندان والدین تك سرپرست بازنشسته، معلول و بیكار پرداخت می‌شود. طبق شورای ملی كار این كشور، مادران شاغلی كه مراقب كودكان خود هستند به طور آزمایشی به مدت ۵ سال تحت حمایت اجتماعی قرار می‌‌گیرند و در عوض موظف به پرداخت حق بیمه هستند. ‌

در كشور پرتغال، به خانواده‌های شاغل كم‌درآمد كه دارای چند فرزند هستند، مزایای خانواده تعلق می‌گیرد. میزان این مزایا مطابق با درآمد و تعداد فرزندان تعیین می‌گردد. فرزندان دانش‌آموز تا سن ۲۱ سالگی و فرزندان دانشجو و یا معلول تا سن ۲۴ سالگی می‌توانند از كمك عایله‌مندی بهره‌مند شوند. در صورت بیماری و یا حادثه، سه سال دیگر بر مدت استفاده از مزایا افزوده می‌شود (یعنی تا سن ۲۴ سالگی برای دانش‌آموزان و تا سن ۲۱ سالگی برای دانشجویان یا فرزندان معلول.) ‌

در كشور ژاپن در خصوص پرداخت كمك هزینه عایله‌مندی بنا بر مصوبه تاریخ ۹ نوامبر سال ۲۰۰۱، والدین شاغل كه در معذوریت مراقبت از فرزند به سر می‌برند، نه تنها نباید از كار بركنار گردند (مگر در شرایط خاص) بلكه كارفرما نیز نمی‌تواند با آنها به صورت غیرعادلانه برخورد نماید. همچنین افراد شاغلی كه دارای فرزندان كوچكتر از سن ورود به دبستان می‌باشند، می‌توانند از اضافه كار بیش از ۱۵۰ ساعت در سال و یا ۲۴ ساعت در ماه خودداری نمایند.