سیر تکامل روابط چین و کابل

مقامات رسمی کابل پیشرفت واقعی در جهت چین را چند روز بعد از بازدید وزیر خارجه چین تحکیم نمود

تحرک ناگهانی در روابط افغانستان و چین در ماه های نوامبر – دسمبر سال ۲۰۰۷ تقریبآ به حادثه عمده حیرت انگیز سیاسی در سیاست خارجی افغانستان مبدل گشت. پیکن و کابل در روز های ۱۳ – ۱۴ نوامبر بازدید های متقابل هیات های بلند پایه دیپلوماتیک تبادله کردند ، که با اعلامیه های برازنده حسن نیت طرفین همراه بودند.

بتاریخ ۱۳ نوامبر جنرال بسم الله خان لوی درستیز نیروهای مسلح افغانستان از پیکن بازدید بعمل اورد. او با وزیر دفاع چین تزاو گانچوان ملاقات نمود . موصوف اعلام داشت ، که چین به مقامات افغانستان در مبارزه برضد تروریزم کمک میکند و حمایت خود را ادامه خواهد داد. وزیر دفاع چین اعلام داشت ، که جمهوری مردم چین به حق حاکمیت و تمایت ارضی افغانستان احترام میگذارد و خواستار تحکیم حکومت ملی ان می باشد .

پیکن به این ترتیب به زبان وزیر دفاع خود حمایت کامل خود را از حکومت حامد کرزی اعلام داشت. این اعلامیه نماینده بلند پایه چین ازین سبب جالب می باشد ، که فقط چند روز پس از انتقاد زلمی خلیل زاد از حامد کرزی در ملاقات موصوف با متشبیثین افغان در واشنگتن ، صورت گرفته است.

جنرال بسم الله خان در پاسخ چین را متحد افغانستان در مبارزه با تهدید های معاصر خواند. او همچنان سهم چین را در بازسازی افغانستان عالی ارزیابی نمود. جنرال افغان اعلام داشت ، که " ما طرفدار چین واحد می باشیم و از مساعی ان بر ضد گروهای تروریستی درشرق انکشور حمایت میکنیم ".

موفقیت مذاکرات پیکن وزارت های دفاع جمهوری مردم چین و افغانستان بتاریخ ۱۴ نوامبر درکابل ، در جریان بازدید رسمی یان تزیچی وزیر خارجه چین تحکیم گردید. در جریان بازدید یک عده موافقت نامه های بین الحکومتی در عرصه اقتصادی امضاء گردیدند و وزیر خارجه چین را رئیس جمهور حامد کرزی به حضور پذیرفت. اینکه بتاریخ ۱۴ نوامبر وزیر خارجه افغانستان رنگین دادفر سپنتا اعلام داشت ، که " در قرن ۲۱ کشور های اسیایی در سیاست جهانی نقش کلیدی بازی خواهند کرد. از همینرو توسعه روابط با چین به نفع ما می باشد" جهت مثبت بازدید را تبارز داد.

مقامات رسمی کابل پیشرفت واقعی در جهت چین را چند روز بعد از بازدید وزیر خارجه چین تحکیم نمود. بتاریخ ۲۰ نوامبر وزیر معادن و صنایع افغانستان ابراهیم عادل برنده محفل داوطلبی استخراج بزرگترین معدن مس عینک را اعلان نمود. کمپنی " China Metallurgical Group " ، که به سرمایه گذاری مبلغ ۳ میلیارد دالر درین پروژه موافقه نموده ، برنده شده است. اگر کمپنی چینایی وعده های خود را اجراء نماید ، پس این حجم سرمایه گذاری بزرگترین سرمایه گذاری در اقتصاد افغانستان از طرف کمپنی های خارجی خواهد بود.

جالب اینکه ، به محفل داوطلبی ۹ کمپنی خارجی – کمپنی کانادایی " Hunter Dickinson Inc. " کمپنی چینایی " China Metallurgical Group " ، " Zijin Mining Group Co. Ltd " ، کمپنی هندی " Hindalco Industries Ltd " ، کمپنی امریکایی " Phelps Dodge Corporation ، کمپنی قزاقی " قزاق مس " ، کمپنی روسی " تیاژ پروماکسپورت " ، " سایوز میتل ریسورس " و " بازوویی ایلیمنت " اجازه داده شده بود.

پیشرفت ماه نوامبر در تماس های دیپلوماتیک پیکن و کابل و همچنان نتایج محفل داوطلبی در باره معدن مس عینک امکان صحبت در باره توجه جدید در سیاست خارجی افغانستان به چین را میسر میسازد. در صورت حفظ چنین تحرکات مثبت ، همکاری به جمهوری مردم چین با بسیار زودی برای افغانستان به اولویت مبدل شده میتواند. این ، بنوبه خود، میتواند به تصحیح روابط کابل با دول غربی و در قدم اول امریکا، انهم در صورت ، که انتقادات از رئیس جمهور افغانستان توسط واشنگتن همچنان ادامه یابند ، منجر گردد. اگر چه نمیتوان در باره تهدید تغیر بنیادی سمت گیری در کابل و راجع به تجدید نظر بر همکاری ستراتیژیک از غرب به شرق صحبت نمود.

روشن است، که کابل ، قبل از همه ، بر استفاده از امکانات پیکن برای نفوذ بر مقامات رسمی پاکستان ( در مساله مبارزه با طالبان ) و همچنان بر حکومات جمهوری های شوروی سابق اسیای میانه ( که در صورت تحقق پروژه های انرژی بسیار مهم می باشد ) ، حساب میکند. چین ، احتمالآ میتواند با افغانستان روابط اتحادی را جهت رفع مشکل افزایش ترافیک مواد مخدره افغانستان به شهر ها و جمهوری های شرقی چین ، گسترش دهد.

کاملآ روشن است ، که پیکن شاید به زودی از کابل تضمین اتخاذ اقدامات در باره مسدود ساختن سرحد افغانستان – چین بروی قاچاق مواد مخدره مطالبه کند ( اگر تا حال مطالبه نکرده باشد) به خاطریکه طالبان در وقت خود به چین چنین تضمین داده بودند. وشاید این کار مورد پسند واشنگتن قرار نگیرد ، که بصورت عینی به ایجاد منابع تشنج در مناطق سرحدی چین علاقمند می باشد.