ووشو

قدمت ووشو در کشور چین به زمان های بسیار دور که اولین صورت های اجتماعات بشری در جوامع اولیه بوجود آمدند, باز می گردد در آن زمان به منظور حفظ سلامتی, درمان بیماری ها, افزایش بنیه جسمانی و طول عمر و تعلیم مهارت های نظامی به افراد جامعه, حرکاتی ابداع گردید که بسط و گسترش آن در طول دوره های مختلف به ورزش ووشوی امروزی بدل شده است

● تاریخچه ووشو

قدمت ووشو در کشور چین به زمان های بسیار دور که اولین صورت های اجتماعات بشری در جوامع اولیه بوجود آمدند، باز می گردد. در آن زمان به منظور حفظ سلامتی، درمان بیماری ها، افزایش بنیه جسمانی و طول عمر و تعلیم مهارت های نظامی به افراد جامعه، حرکاتی ابداع گردید که بسط و گسترش آن در طول دوره های مختلف به ورزش ووشوی امروزی بدل شده است.

در حدود پنج قرن پیش از میلاد، یک راهب هندی به نام "بود هیدهارما" که با نام های "تامو" و "داروما تائیشی" هم از او یاد می شود، به قصد اشاعه تعلیمات مذهبی از هند راهی چین شد و در معبدی به نام شائولین به تعلیم و تربیت راهبان آن پرداخت. تعالیم وی شامل مجموعه ای از تمرین های پرهیزگاری و قواعد خشک انضباطی بود که به واسطه وضعیت جسمانی ضعیف، پیروان او طاقت تحمل آموزش های وی را نداشته و بتدریج دچار ضعف و بی حالی می شدند. از این رو تامو حرکاتی را برای تقویت بنیه جسمانی شاگردان خود ابداع نمود که به "۱۸ حرکت دست لوهان" معروف شد. این حرکات بتدریج گسترش یافته و پایه و اساس سبک های ووشو را تشکیل دادند.

در طی قرون ۱۴ تا ۱۶ میلادی چهره های برجسته ای از ورزش های رزمی در معبد شائولین گرد هم آمدند و سبک های اصلی ووشو را به تقلید از حرکات حیواناتی چون پلنگ، درنا، مار، ببر و اژدها به وجود آوردند. لیکن امپراتور وقت که بتدریج از فعالیت های ساکنان این معبد دچار ترس و نگرانی شده و معبد را تهدیدی برای حکومت خود می دید، فرمان انهدام و به آتش کشیدن معبد شائولین را صادر کرد. در لشکرکشی امپراتور برای انهدام معبد، فقط تعداد اندکی از افراد توانستند از مهلکه جان سالم به دربرند. این واقعه تلخ موجب انتشار و اشاعه ورزش های رزمی معبد شائولین که تا آن زمان محفوظ و مخفی مانده بود به سایر نقاط کشور چین گردید. هر چند امپراتوران برخی از سلسله های حاکم بر چین تمرین های ورزش های رزمی را خطری برای حکومت خود قلمداد نموده و انجام آن را ممنوع اعلام کرده بودند ولی امپراتورانی هم بودند که به علت علاقمندی به این تمرین ها موجبات ترویج آن را فراهم کردند.

در دوران سلسله های شانگ (shang) و ژو (zhou) حرکاتی از ووشو بوجود آمد که برای آموزش سربازان استفاده می شد و همه ساله در پاییز و بهار مسابقه های خاصی به نام جیائو برای انتخاب سربازان نمونه و اعطای عناوین افتخاری برگزار می شد.

با ایجاد کاربرد نظامی برای ووشو، رفته رفته حرکات رزمی با شمشیر، نیزه و چوب بوجود آمد. ظهور گروههای نمایش خیابانی به نام لوکی (Luqi) که از طریق نمایش حرکات رزمی امرار معاش می کردند، خود باعث گسترش بیشتر ووشو گردید. دوران سلطنت سلسله های کینگ (Qing) و مینگ (Ming) را می توان عصر شکوفایی ووشو به شمار آورد.

در طی سال های ۱۹۱۲ تا ۱۹۴۹ سازمان های بسیاری در چین برای ووشو تشکیل شدند مثل انجمن هنرمندان رزمی و انجمن تربیت بدنی و ... که در گسترش ووشو نقش مهمی را ایفا کردند.

در سال ۱۹۵۶ انجمن ووشوی چین در پکن تشکیل شد که با اشاعه حرکاتی چون فرم ساده شده تای چی چوان، چانگ چوان، حرکت شمشیر پهن و باریک، نیزه و چوب در سطوح مبتدی، متوسط و عالی در بهبود همگانی شدن ورزش ووشو کمک شایانی کرد. در سال ۱۹۵۸ نخستین پیش نویس قوانین مسابقه های ووشو توسط کمیسیون ورزش و تربیت بدنی ایالتی گردآوری و تنظیم شد. با راهنمایی های همین کمیسیون و انجمن ووشوی چین، انجمن ها، اتحادیه ها، مدارس ووشو، انجمن های تحقیقاتی، تیم های آماتوری و حرفه ای در مراکز آموزشی، محلات، شهرها و ایالات تشکیل شدند که شبکه عظیمی از فعالیت های جمعی ووشو را به وجود آوردند. تیم ها و انجمن های ووشو در برخی از کالج ها و دانشگاه ها تشکیل شدند و در برخی از موسسه های تربیت بدنی، رشته تحخصصی ووشو در مقطع لیسانس و فوق لیسانس دایر گردید.

در سال ۱۹۸۴ درجه استادی ووشو توسط مجلس ایالتی تعیین شد. با تصویب دولت چین در سال ۱۹۸۶ انستیتو تحقیقات ووشوی چین تشکیل و به عنوان عالی ترین مرجع هدایت تحقیقات فنی و آکادمیک در زمینه ووشو را برعهده گرفت. دولت چین با برپایی تورنمنت ها متعدد بین المللی، ورزش سنتی خود را هر چه بیشتر به جهانیان معرفی کرد و در سال ۱۹۸۷ با تشکیل فدراسیون آسیایی ووشو (WFA)، نخستین دوره مسابقه های آسیایی ووشو در یوکوهاما ژاپن برگزار شد. دومین دوره مسابقه های آسیایی ووشو در سال ۱۹۸۹ در هنگ کنگ برگزار شد و در سال ۱۹۹۰ این ورزش در برنامه بازی های آسیایی قرار گرفت. با تاسیس فدراسیون جهانی ووشو (IWUF) اولین دوره مسابقه های جهانی این ورزش در سال ۱۹۹۱ برگزار شد.

▪ ورزش ووشو در ایران

ورزش ووشو نخستین بار توسط استاد حسین داودی پناه (داداشی) یکی از اساتید پرسابقه هنرهای رزمی، در ایران معرفی شد. استاد داداشی که در دهه ۵۰ شمسی به آموزش کونگ فوتوآ در دانشگاه تهران اشتغال داشتند پس از آشنا شدن با یک دانشجوی چینی اطلاعات جالب توجهی از کونگ فوی چینی (ووشو) به دست آوردند و پس از ممارست فراوان موفق به کسب مهارت های لازم و در کنار آن آموزش علاقمندان شدند. نخستین بار در سال ۱۳۶۶ پس از اجرای مراسمی در حضور نمایندگان تربیت بدنی استان تهران و نمایندگانی از دو هیأت رزمی تهران، برای اولین بار در کشور مجوز فعالیت در رشته هنرهای رزمی "تای چی چوان" و دفاع شخصی به مربیگری استاد داداشی از طرف اداره کل تربیت بدنی استان تهران صادر شد. در همین سال انجمن تای چی چوان و دفاع شخصی توسط ایشان تأسیس و آغاز به فعالیت نمود. در سال ۱۳۷۰ اولین دوره مسابقات تای چی چوان قهرمانی کشور در شهرستان ساری برگزار گردید و در همین سال ایران به عضویت فدراسیون جهانی ووشو (IWF) درآمد. در سال ۱۳۷۱ هم ایران با اکثریت آرا به جمع اعضای فدراسیون آسیایی ووشو (WFA) پیوست و چندی بعد در فستیوال جهانی ووشو شانگهای در کشور چین شرکت نمود که استاد داداشی موفق به دریافت مدال طلا در اجرای فرم استاندارد تای چی چوان شد.

با جلب نظر مسئولان سازمان تربیت بدنی در سال ۱۳۷۲ کمیته ورزش های رزمی تشکیل شد که سال بعد به فدراسیون ورزش های رزمی ارتقاء یافت. رشته ورزشی ووشو به عنوان مهمترین هنر رزمی تحت پوشش این فدراسیون به مسابقات جهانی و آسیایی اعزام و به موفقیت های چشمگیری دست یافت. در رقابت های جهانی ۱۹۹۷ که در رم برگزار شد تیم سانشو (مبارزه) ایران توسط سید علی میرمیران در دسته ۹۰+ کیلوگرم و حسین اوجاقی در دسته منهای ۷۵ کیلوگرم به مدال طلای جهان دست یافت، موفقیتی که در سال های بعد هم ادامه یافت. دربازی های آسیایی ۲۰۰۲ حسین اوجاقی موفق به کسب نشان طلا شد تا جایگاه ورزش ووشو به عنوان یکی از رشته های پرطرفدار و افتخارآفرین بیش از پیش تثبیت شود. با تلاش علاقمندان به این رشته، فدراسیون ووشو جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۳ به عنوان فدراسیونی مستقل تشکیل شد و بهزاد کتیرایی عنوان اولین رئیس این فدراسیون را به دست آورد.