پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

درباره یك نوازنده پیانو


درباره یك نوازنده پیانو

یكی از موسیقیدانان ایرانی تبار كه در سطوح بین المللی چهره ای كاملاً شناخته شده به شمار می رود ولی هموطنان داخل كشور شناخت چندانی از وی ندارند پیانیست برجسته ای است به نام «گوتلیب امیدوالیش» گرچه به طور رسمی, ملیت والیش اتریشی محسوب می شود لیكن او هیچگاه تبار ایرانی خود را انكار نمی كند و هر از چندگاهی به وطن مادری خود می آید و كنسرت های بی سروصدایی برپا می كند

با حضور علی رهبری در منصب رهبر اركستر سمفونیك تهران، بسیاری از ایرانیان داخل كشور با چهره برجسته ای روبرو شدند كه پیش از آن نام او را حتی یك بار هم نشنیده بودند. با چهره هایی ایرانی كه در خارج از ایران بسا شناخته شده تر هستند تا داخل. یكی دیگر از موسیقیدانان ایرانی تبار كه در سطوح بین المللی چهره ای كاملاً شناخته شده به شمار می رود ولی هموطنان داخل كشور شناخت چندانی از وی ندارند پیانیست برجسته ای است به نام «گوتلیب امیدوالیش». گرچه به طور رسمی، ملیت والیش اتریشی محسوب می شود لیكن او هیچگاه تبار ایرانی خود را انكار نمی كند و هر از چندگاهی به وطن مادری خود می آید و كنسرت های بی سروصدایی برپا می كند. البته به نظر می رسد رسیتال های پیانویی كه او در تهران برگزار می كند، بیش از هر چیزی در حكم كنسرتی مقدماتی برای وی محسوب می شود؛ تمرینی برای اجراهای مهمتر در تالارهای معتبر جهانی نظیر «موزیك فراین» و «كارینگی هال».

والیش در سال ۱۹۷۸ در وین و در خانواده ای موسیقیدان متولد شد و نخستین دروس موسیقی را از مادرش فراگرفت. او در سن شش سالگی وارد مؤسسه ای تحت نظارت دانشگاه موسیقی و نمایش وین شد و زیر نظر «هانتس مدیمورك» به تحصیل پرداخت. در سالیان بعد او از مكاتب استادانی همچون «لولگ مایزنبرگ» و «دیمیتری باشكیرف» تأثیر پذیرفت و در دور ه های تخصصی (master classes) پیانیست بزرگ معاصر یعنی «اشتفان بیشاپ كواشویچ» شركت جست. او در سن شانزده سالگی برنده نخست مسابقه بین المللی «جایزه استرامینسكی» در آمریكا شد. همچنین والیش در سال ۱۹۹۹ در فستیوال «ملكه الیزابت» در بروكسل كه یكی از معتبرترین مسابقات نوازندگی پیانو در سراسر جهان محسوب می شود به گروه فینالیست ها پیوست و به عنوان جوانترین شركت كننده ای كه توانسته است بدان راه یابد معرفی شد. این موفقیت همچنین در كنكور كلارا هاسكیل نیز در سال ۲۰۰۵ تكرار شد.والیش در مقام تكنواز با بسیاری از اركسترهای صاحبنام حال حاضر جهان به اجرای آثار كنسرتو پرداخته از این میان می توان به اركسترهای ذیل اشاره كرد: اركستر فیلارمونیك وین، اركستر سمفونیك رادیووین، اركستر مجلسی اشتوتگارت، اركستر رویال فیلارمونیك لیورپول، فیلارمونیك زاگرب و بسیاری دیگر. رهبران اركستر برجسته ای نیز همچون «جوزپه سینوپولی»، «یهودی منوهین»، «نویل مارینر» و بسیاری از چهره های صاحبنام دیگر در كنسرت های مختلف با والیش همكاری داشته اند. والیش كنسرتهای بی شماری را در كشورهای مختلف منجمله آلمان، سوئیس، اسپانیا، آمریكا، انگلستان، ژاپن و بسیاری از كشورهای دیگر و بالاخره ایران اجرا كرده است. او هر از چند در تالار وحدت و رودكی و نیز فرهنگسرای نیاوران و اداره فرهنگی سفارت اتریش در تهران رسیتال پیانو ترتیب می دهد و علی الظاهر چندی پیش در شیراز نیز پیانو نواخته است.

او علاوه بر این ضبط های بی شماری برای شبكه های رادیویی موسیقی نظیر شبكهORF، رادیو بین المللی فرانسه، RTBF بلژیك و BBC لندن انجام داد و همچنین آثار متنوعی از بسیاری از آهنگسازان موسیقی كلاسیك را برروی CD به بازار روانه كرده كه از میان این آهنگسازان می توان به هایدن، شومان، برامز، شوبرت، اشتراوس و استراوینسكی اشاره كرد. آخرین CD منتشر شده از اجرای امیدوالیش به سوناتهای شوبرت اختصاص دارد كه اخیراً توسط كمپانی Naxos منتشر شده است و بسیار مورد توجه منتقدان موسیقی قرار گرفته است. بزودی CD دوم از همین مجموعه سوناتهای شوبرت توسط همین كمپانی منتشر خواهد شد.با نگاهی اجمالی به رپرتوار امیدوالیش به سرعت متوجه گستردگی و تنوع آن خواهیم شد. او دست كم سی و پنج كنسرتو پیانو از آثار مصنفانی چون باخ، هایدن، موتسارت، بتهوون، برامز، شومان، گریك، راخمانیف، بارتوك و غیره را در رپرتوار خود جای داده است. آثار سولوای كه در این فهرست جای می گیرند طیف وسیعی از دوره باروك تا آثار موسیقی مدرن را دربردارند. از جمله آهنگسازان سده بیستم كه والیش بدانها توجه نشان داده باید به راول، وبرن وبرگ اشاره كرد.براساس برنامه كاری اركستر سمفونیك تهران، امیدوالیش در آینده ای نزدیك كنسرتو پیانو شماره یك اثر پترایلیچ چایكوفسكی را به همراهی این اركستر و به رهبری علی رهبری در تالار وحدت اجرا خواهد كرد و ما نیز بی شك در انتظار شنیدن این كنسرت خواهیم بود.پیش از این نیز او تلاش كرده تا در ایران طیف گسترده ای از آثار آهنگسازان مختلف را در برنامه كاری خود جای دهد. دركنسرت های پیشین او در تهران سوناتهای هجده، بیست و شش و بیست و هشت اثر لودویگ ون بتهوون و نیز سونات در دومینور شوبرت اجرا شده اندكه نشاندهنده توجه خاص او به فرم سونات است. در تأكید بر این نكته می توان آثار دیگری از همین فرم همچون سونات دومینور موتسارت، سونات ایگور استراوینسكی و سوناتهایی از دومینكو اسكارلاتی را بدین فهرست افزود. این موضوع یعنی توجه خاص والیش به فرم سونات اساساً حاكی از گرایشات او به موسیقی دوره كلاسیك وین است. و این درحالی است كه بسیاری از پیانیست های امروزی به هر تقدیر از آثار این دوره گریز می زنند و بیش از هر چیز قطعات دوره مابعد كلاسیك یعنی رومانتیك را در برنامه كاری خود قرار می دهند و بدین شكل به آثار به اصطلاح «پیانیستیك» رومانتیك كه پیانوهای مدرن امروزی را به شكلی كاراتر به خدمت می گیرند و طبیعتاً جذابیت بیشتری را برای مخاطب غیرمتخصص خود برمی انگیزند، اولویت می بخشند.

امیدوالیش علاوه بر این آثار مفصل و طولانی را كه در رپرتوار پیانو از جایگاه درخشانی برخوردارند برای مخاطبان تهرانی اش اجرا كرده است. از این دسته قطعات می توان به مجموعه واریاسیونهای برامس بر روی تمی از پاگایننی، آینه های راول و هومورسك اثر شومان اشاره كرد. اهمیت این موضوع از آنجاست كه بعید به نظر می رسد در آینده ای نزدیك این آثار مجدداً در تهران و در یك كنسرت نواخته شوند، مگر آنكه بخت مجدداً به ما رو كند و ما شاهد حضور پیانیست برجسته و ممتازی همچون امیدوالیش باشیم.

در هرحال یقیناً او بر تبار ایرانی خود افتخار می كند.باید تا تیرماه سال آتی منتظر بود. بی شك چشم های منتظری هستند تا پس از سالها انتظار، شاهد اجرای رسیتالی در ایران در حد و اندازه استانداردهای آكادمیك جهانی باشند.

طاها پیشوا



همچنین مشاهده کنید