شعر انتظار, منادی زیبایی جهان و رهایی انسان

شعر انتظار نیز نظیر بسیاری از مقولا ت هنری و فرهنگی این روزگار دچار عارضه عرضه انبوه است منظورم از عرضه انبوه چیزی است غیر از تولید انبوه , زیرا تولید آثار ارجمند هنری و از جمله شعر به هر حال برآیند تولید انبوه است

<شعر انتظار> نیز نظیر بسیاری از مقولا‌ت هنری و فرهنگی این روزگار دچار عارضه <عرضه انبوه> است. منظورم از <عرضه انبوه> چیزی است غیر از <تولید انبوه>، زیرا تولید آثار ارجمند هنری و از جمله شعر به هر حال برآیند تولید انبوه است؛ یعنی پس از تجربه‌های فراوان و نوشتن و خط زدن و دور ریختن است که از میان سروده‌های انبوه، شعری ارزشمند و بدیع پدید می‌آید که شایسته عرضه و انتشار است. اما در این زمانه شتابناک مجالی برای تمرین و تجربه و مطالعه باقی نیست،‌عمر مدیریت‌های فرهنگی یکی، دو سالی بیش نیست.

بنابراین همگان در پی محصولا‌ت زودبازده و چشمگیرند. همگان جشنواره بزرگ و جایزه بزرگ و شرکت‌کنندگان پرشمار و بازتاب مطبوعاتی و رسانه‌ای پرهیاهو را بر مجامع کوچک مطالعاتی و خلوت شاعرانه خلا‌ق ترجیح می‌دهند.

این است که <شعر انتظار> نیز مانند گونه‌های دیگر شعر، گرفتار عرضه انبوه می‌شود. جشنواره به جشنواره می‌رود و در این تریبون و آن مجموعه و این برنامه و آن گردهمایی عرضه می‌شود و جایزه می‌گیرد و آمارهای اداری را فربه و مدیران فرهنگی مستعجل را فربه‌تر می‌سازد.

شعرهایی که دچار عارضه عرضه انبوهند، بر اساس پسند و سطح سواد سفارش‌دهندگان و پشتیبانان اداری و مالی جشنواره‌ها سروده می‌شوند.

بنابراین باید صریح و ساده و سطحی باشند، باید به کار محفل‌آرایی و موج‌آفرینی بیایند، باید با نوعی تایید صریح یا ضمنی متولیان برنامه‌ها همراه باشند و بر همین سیاق طبعا کسی نگران ارزش‌های هنری، نوآوری‌ها و عمق اندیشه اثر هنری نیست. در همین جاست که در مجموعه‌های منتشرشده با آثاری مواجه می‌شویم که با موضوع انتظار موعود و طلب عدالت و مفاهیم مربوط به فرهنگ مهدویت ارتباط چندانی ندارند.

اغلب نوعی حسرت و اندوه ساختگی رایج در شعرهای عاشقانه مطبوعاتی را با نشانه‌هایی تکراری و تعابیری دم‌دستی آمیخته‌اند و به خیال خود <شعر انتظار> سروده‌اند. بخش شگفت‌تر این ماجرا آثاری است که از آغاز با درونمایه‌ای دیگر سروده شده‌اند اما برای راهیابی به جشنواره‌ها یا گرفتن مجوز انتشار یا آهنگسازی ناگزیر با تغییر شتابزده برخی عبارات شعر را به موضوع انتظار موعود پیوست کرده‌اند. ‌

<انتظار موعود منجی> که از مبانی اندیشه دینی و از ارکان اعتقادی شیعه است، با همه عظمت و غنای فرهنگی و اجتماعی که در آن است، برای اهل اندیشه و برای اهل هنر گنجینه‌ای سرشار از نایافته‌ها و نویافته‌هاست.

شاعران که به اقتضای هنر سخنوری در پی شکافتن سقف فلک تقدیر ناگزیر انسان و درانداختن طرحی نو برای زیبایی و رهایی جهان و انسانند،‌ در رویارویی با فرهنگ انتظار موعود منجی بسیاری از گمشده‌های سالیان خویش را درمی‌یابند و گاه در مکاشفه با کلمات و در جست‌وجوی آنچه می‌خواهند و نمی‌یابند، به کرانه دریای پرگوهر فلسفه انتظار می‌رسند. این است که بسیاری از زیباترین سروده‌های شاعران در حال و هوای انتظار و در اشتیاق عدالت و آزادی و رهایی انسان سروده شده است. ‌

اسماعیل امینی