همه چیز درباره چهارمین سرطان شایع کشور

سطح پیگیری و توجه عمومی نسبت به غربالگری این بیماری در کشور ما پایین است.

تغییرات اجابت مزاج و دفع خون از مقعد اتفاقی است که می‌تواند دلایل مختلفی چون یبوست و هموروئید (بواسیر) داشته باشد، اما نکته مهم هنگام مواجهه با این نوع نشانه‌ها، ریشه‌یابی علت آن است؛ چراکه تغییرات مکرر در اجابت مزاج در برخی موارد شاید نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ یا چهارمین سرطان شایع در کشور باشد.

البته به گفته متخصصان گوارش، این نوع سرطان در صورت تشخیص زودهنگام، قابل کنترل و درمان است، اما متاسفانه به دلیل ناآگاهی یا از روی حجب و حیا، سطح پیگیری و توجه عمومی نسبت به غربالگری این بیماری در کشور ما پایین است. به گفته دکتر ستار جعفری، متخصص گوارش این غربالگری صرفا با انجام یک نوبت کولونوسکوپی در پنجاه سالگی و تکرار آن هر ده سال یکبار ممکن است . البته وی بر ضرورت انجام زودهنگام این غربالگری در کسانی که در خانواده درجه اول خود موردی از سرطان روده را دارند، تاکید می کند و می گوید: همه افراد سالم در پنجاه سالگی باید یک نوبت کولونوسکوپی از نظر بررسی وضع روده و تائید سلامت این عضو انجام دهند، ولی کسانی که در خانواده درجه اول خود موردی از این بیماری را دارند، باید ده سال زودتر از سن ابتلا او به این بیماری، اقدام به کولونوسکوپی کنند. همچنین کسانی که به بیماری های التهابی روده مبتلا هستند، باید این نوع غربالگری را هر دو یا سه سال یکبار انجام دهند.

پولیپ های روده شاید خوش خبر نباشند

بررسی ها نشان داده سرطان روده بزرگ در بسیاری موارد از پولیپ های روده نشات می گیرد. در واقع، منظور از پولیپ، رشد غیر طبیعی توده های خوش خیم در جدار اعضای بدن است. البته تبدیل پولیپ به سرطان یک فرآیند چند مرحله ای بوده و ممکن است چند سال به طول بینجامد. در نتیجه غربالگری روده بزرگ از نظر وجود این پولیپ ها و درمان زودهنگام که با کولونوسکوپی ممکن است، بسیار اهمیت دارد. البته به گفته دکتر جعفری در برخی موارد، پولیپ ها بسیار کوچک و بدون علامت است و فقط با خونریزی های پراکنده از ناحیه مقعد خود را نشان می دهد.

این متخصص گوارش از دیگر عوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان روده به سابقه فامیلی، سندرم های ارثی و بیماری های التهابی روده اشاره می کند و می افزاید: بدون شک برخی بیماری های ارثی و از جمله برخی سندرم های مادرزادی با بروز پولیپ های روده و به دنبال آن سرطان روده در ارتباط است. همچنین برخی بیماری های روده از جمله بیماری های التهابی روده نیز خطر بروز سرطان این عضو را به همراه دارد. گرچه نباید فراموش کرد تشخیص زودهنگام هر کدام از این بیماری ها خطر ابتلا به سرطان را بسیار کاهش می دهد.

علائمی که نباید نادیده بگیرید

مهم ترین علامت سرطان روده، حتی در مواردی که بیمار علائم بیرونی چون خونریزی از مقعد و تغییرات اجابت مزاج را ندارد، کم خونی از نوع کمبود آهن است. دکتر جعفری در این باره توضیح می دهد: شایع ترین علامت سرطان روده بزرگ، دفع خون از دستگاه گوارش است که به صورت وجود خون مخفی در مدفوع، خونریزی از روده، تیره شدن مدفوع، تپش قلب، ضعف، بی حالی و کم خونی بروز پیدا می کند. گاهی نیز بیماران با عوارضی چون انسداد روده یا سوراخ شدگی روده به اورژانس مراجعه می کنند و درمی یابند به سرطان روده مبتلا هستند. نباید فراموش کرد پولیپ های روده ای تا وقتی بزرگ نشود، علامت مشخصی ندارد؛ پس مهم ترین روش تشخیصی برای این بیماری انجام غربالگری و توجه و پیگیری علت هر نوع تغییر تکرارشونده در اجابت مزاج است. البته وجود چنین تغییراتی همیشه به معنای داشتن سرطان روده بزرگ نیست، ولی مراجعه به پزشک را ضروری می کند.

چه کنیم سرطان روده نگیریم؟

باز هم همان داستان تکراری تغذیه سالم، تحرک کافی و نکشیدن سیگار برای پیشگیری از انواع بیماری ها در مورد سرطان روده نیز صدق می کند. دکتر جعفری با تاکید بر این که سبک زندگی، نوع تغذیه، چاقی و استعمال دخانیات در بروز سرطان روده موثر است، می گوید: داشتن رژیم غذایی صحیح، فعالیت بدنی منظم به صورت ۳۰ دقیقه پیاده روی روزانه، پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب بخصوص چربی حیوانی، کاهش میزان مصرف گوشت قرمز، افزایش مصرف روزانه میوه و سبزی، خودداری از مصرف سیگار و الکل، مصرف کلسیم و ویتامین های A، D و C در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثر است. البته نباید فراموش کرد غربالگری در افراد بظاهر سالم و بدون علامت نیز در پیشگیری از این بیماری، تشخیص زودهنگام و درمان موثر آن بسیار نقش دارد.