سه شنبه, ۱۱ مهر, ۱۴۰۲ / 3 October, 2023
اگر لاغری، بخوان!
در میان افراد لاغر، هستند کسانی که از ظرافت صورت برخوردارند و انباشتگی چربی در ناحیه نشیمنگا‌ه، ران‌ها و سینه‌هایشان از یک الگوی وراثتی تبعیت می‌کند. اگر افرادی که صورت ظریفی دارند بیش از میزان طبیعی دچار افزایش وزن شوند، دچار چاقی گلابی شکل خواهند شد و در این صورت لاغری صورتشان نمود بیشتری پیدا می‌کند...
برای تعیین اینکه شکل بدن شبیه گلابی است یا شبیه سیب، باید نسبت دور کمر به باسن را به دست آورد. به این ترتیب که اندازه کمر را از زیر آخرین دنده و دور باسن را در بلندترین قوس آن اندازه‌گیری کنید و سپس با تقسیم دور کمر و باسن، مشخص کنید که آیا به چاقی شکمی مبتلا هستید یا خیر. معمولا اگر این اندازه در خانم‌ها ۸/۰ و بالاتر و در آقایان بیشتر از ۱ باشد، یعنی به چاقی شکمی مبتلا هستند که یکی از عوارض و علایم نشانگان متابولیک نیز هست.
اینکه برخی افراد احساس می کنند که خیلی لاغر هستند، معیار درستی نیست. برای سنجیدن چاقی یا لاغری بهترین کار این است که صبح ناشتا پس از تخلیه روده و مثانه، خود را وزن و سپس وزنتان را به کیلوگرم، بر مجذور قد?تان بر متر تقسیم کنید. با این کار شاخص توده بدنی یا BMI به دست می‌آید که نشان‌دهنده چاقی، لاغری، اضافه‌وزن و کم‌وزنی است. معمولا اگر حاصل تقسیم عددی کمتر از ۵/۱۸ باشد، یعنی فرد کمبود وزن دارد. اگر بین ۵/۱۸ تا ۹/۲۴ باشد، وزن در محدوده طبیعی از حداقل تا حداکثر است و بین ۲۵ تا ۹/۲۹ اضافه‌وزن از کمترین مقدار تا بالاترین مقدار است. از ۳۰ تا ۹/۳۴ چاقی درجه یک، از ۳۵ تا ۹/۳۹ چاقی درجه دو و ۴۰ و بالاتر چاقی درجه سه یا چاقی کشنده است. اگر BMI خود را به دست آوردید و دیدید که حاصل آن زیر ۵/۱۸ است، یعنی کمبود وزن دارید و لاغر هستید، اما همان‌طور که اشاره کردم عوامل متعددی مانند ژنتیک، مسایل روانی، کمبودهای تغذیه‌ای، کم‌خونی‌‌ها، دریافت‌نکردن ویتامین‌های گروهB و بی‌اشتهایی مسایل مربوط به سوءجذب، سوءهضم و... در این مورد تاثیرگذارند، بنابراین ابتدا باید این مسایل تشخیص داده و درمان شوند.
بسیاری از افراد تصور می کنند که با زیاد خوردن می‌توانند نیازهای تغذیه‌ای‌شان را جبران کنند و چاق شوند. توصیه من به تمامی افرادی که از لاغری رنج می‌برند این است که سعی کنید استرس و اضطرابتان را کم کنید، زیرا استرس عامل ترشح هورمون‌های «آدرنالین» و «نورآدرنالین» است که سرعت سوخت‌وساز بدن را بالا می‌برند. ضمن اینکه غذاهایی بخورید که دوست دارید ولی به محض اینکه احساس کردید دیگر اشتهایی به خوردن ندارید، دست از غذاخوردن بردارید. می‌توانید تعداد دفعات غذاخوردن را بیشتر کنید. در ضمن مصرف ویتامین‌های مختلف و قرص مخمر آبجو نیز گاهی می‌تواند در درمان لاغری موثر باشد.
دکتر سیدضیاءالدین مظهری
متخصص تغذیه و رژیم درمانی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
