میكروبی به نام شهرنشینی

پیش از آن كه بخواهیم از شیوع آنفلوآنزای پرندگان یا بیماری‌هایی از این دست در شهرها بترسیم باید نسبت به درد، عوامل آلرژی زا، عفونت‌ها و آلودگی‌های شهری هوشیار باشیم كه قاتل …

پیش از آن كه بخواهیم از شیوع آنفلوآنزای پرندگان یا بیماری‌هایی از این دست در شهرها بترسیم باید نسبت به درد، عوامل آلرژی زا، عفونت‌ها و آلودگی‌های شهری هوشیار باشیم كه قاتل شماره یك انسان هستند.

مجله پانوراما در شماره ماه مارس خود نوشت: هرچند وقت یك بار، یك نوع بیماری خاص و اكثراً ناشناخته در سراسر جهان شیوع پیدا می كند و در راس برنامه‌های بهداشتی دولت ها قرار می‌گیرد. حال آنكه سالانه بیش از میلیون ها انسان در اثر بیماری های شناخته شده شهری جان خود را از دست می دهند و ما از آن غافلیم. گرچه ایجاد ترس از شیوع بیماری مثل آنفلوآنزای پرندگان در مردم و پرهیز آنها از مصرف مرغ و همچنین آگاه نمودنشان از چگونگی بروز علائم كار بسیار مفیدی است ولی بیشترین مسئله ای كه سلامت انسان‌ها را تهدید می كند مربوط به زندگی شهری است كه متاسفانه كم اهمیت تلقی می‌شود.

زندگی متمدن امروزی، خطرات مدرنی را در پی داشته كه از آن میان می توان به آلودگی هوا، عفونت‌های حادتنفسی، بیماری های اتوایمیون، دیابت و مهمتر از همه چاقی اشاره كرد كه در كنار دفع نامناسب زباله‌های سمی و آلودگی های صوتی نقش موثری در به خطر انداختن سلامت مردم دارد. هر كدام از بیماری‌های فوق امروز بیش از ۵۰ درصد مردم جوامع بشری را به خود مبتلا كرده است كه كنترل آنها بایستی جزء اولویت‌های بهداشتی مملكت قرار بگیرد. تجربه نشان داده حتی در جوامع فقیر هم می توان این عوامل خطرساز را به طرز چشمگیری كاهش داد. تنها كافی است آنها را شناسایی كرده و در جهت پیشگیری از آنها بكوشیم. هپاتیت C یكی از معضلات بهداشتی اخیر است كه بیشترین میزان شیوع را در كشورهای در حال توسعه دارد. بیماری كه در اغلب موارد از طریق خون و فرآورده های خونی انتقال می یابد و از آنجا كه علائم بالینی دیگر انواع هپاتیت (هپاتیت A و B) نظیر زردی، درد شكم، تهوع و استفراغ را ندارد، خاموش و فریبنده نام گرفته است و شاید به همین دلیل، كمترین شانس را در پیشگیری دارد.

مهمترین عارضه هپاتیت C در كبد به صورت سیروز اتفاق می افتد، ضمن اینكه مهمترین علت سرطان كبد (هپاتو سلولار كارسینوما) نیز شناخته شده است. بیماری‌های تنفسی نظیر آسم و آلرژی روزبه روز در میان كودكان و نوجوانان در حال افزایش است كه آن هم از جمله تاثیرات مخربی است كه آلودگی هوا به علت ترافیك و فعالیت های صنعتی مختلف به جای می‌گذارد.

بیماری‌های عفونی در صدر كشنده ترین بیماری ها قرار دارند. سالانه ۵/۱ میلیون كودك در سراسر جهان بر اثر ابتلا به اسهال جان خود را از دست می دهند كه حدود ۳۰ درصد آن به عدم رعایت بهداشت فردی در منزل و محیط اجتماعی مربوط می شود.

دیابت شایع ترین بیماری غدد درون ریز بدن و چهارمین علت مرگ ومیر در كشورهای در حال توسعه و پیشرفته است. در حال حاضر ۱۹۹میلیون نفر در جهان به دیابت مبتلا هستند كه پیش بینی می شود این رقم در سال ۲۰۲۵ به ۳۳۳ میلیون نفر برسد. افزایش چاقی در كشورها باعث شده تا میزان ابتلا به دیابت نیز دو برابر شود. محققان معتقدند با افزایش چاقی در میان كودكان و از آنجا كه چاقی عمده ترین عامل در ابتلا به دیابت به شمار می رود، تا سال ۲۰۲۵ میانگین سن ابتلا به دیابت تا حد زیادی كاهش یابد و البته مهمترین روش پیشگیری از این مسئله تغییر در روش زندگی در خانواده ها است.

عدم تغذیه صحیح و مناسب، كم تحركی و استرس سه عامل مهمی است كه در سال‌های اخیر سلامت و اقتصاد كشورها را به بحران كشیده است.

بهاره مهرنژاد