جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

درباره رذیله حسد


درباره رذیله حسد

حسادت باعث نابینایی قلب, انکار فضل خدا و بروز کفر می شود و به سبب همین صفت پست انسان همواره با اندوه دست به گریبان است و به هلاکتی می افتد که امید نجات ندارد

حسادت باعث نابینایی قلب، انکار فضل خدا و بروز کفر می‌ شود و به سبب همین صفت پست انسان همواره با اندوه دست به گریبان است و به هلاکتی می‌افتد که امید نجات ندارد. حسد یکی از رذایل اخلاقی است. حسد یعنی آنچه برای خود بخواهی برای برادر یا خواهر دینی خود نخواهی. حسود خود را به عذاب دنیا گرفتار و به عقاب آخرت مبتلا می‌ سازد. ضرب المثل حسود یک لحظه نیاسود بسیار معروف است، زیرا هر کسی می‌ داند حسود یک لحظه از غم و غصه راحت نیست و هر که را در نعمت می‌ بیند ناراحت می‌ شود و البته نعمت خداوند هم نسبت به بندگان خود بی نهایت است، لذا حسود بیچاره همیشه محزون و غمگین است و به محسود نه تنها ضرری نمی‌ زند، بلکه ثواب و حسنات او را زیاد می‌‌کند. به علت غیبتی که از او می‌ کند گناهان او را هم بر دوش خود کشیده و اعمال صالح خود را به او منتقل می‌ کند.با اندکی تامل روشن می‌ شود که حسود در مقام ضدیت با پروردگار برآمده، زیرا هر کسی که دارای نعمت یا کمالی است خدا به خواست و مشیت خود بدو داده و کسی که زوال آن را بخواهد خلاف خواست خدا را می‌ خواهد. خداوند می‌ فرماید: آیا حسد می‌ ورزند بر مردم برای آنچه خداوند از فضل خود به آنها عطا فرموده است.اصولا هنگامی‌ که نعمتی به دیگری می‌ رسد و خود شخص از آن محروم می‌ ماند چند حالت مختلف در او پیدا می‌‌شود:

آرزو می‌ کند که همان گونه که دیگران دارند او هم داشته باشد. این حالت را غبطه می‌ خوانند و حالتی است قابل ستایش، چرا که انسان را به تلاش و کوشش سازنده وا می‌ دارد و هیچ اثر تخریبی در اجتماع ندارد. شخص مومن غبطه می‌ خورد، اما حسد نمی‌ برد و منافق حسد می‌ ورزد، اما غبطه نمی‌ خورد.

آرزو می‌ کند آن نعمت از دیگران سلب شود و برای این کار به تلاش و کوشش برمی‌‌خیزد و این حالت بسیار مذموم، حسد است که انسان را به تلاش و کوشش مخرب درباره دیگران وا می‌ دارد بی‌آن که در مورد خویش تلاش سازنده‌ای انجام دهد.

آرزو می‌ کند خودش دارای آن نعمت شود و دیگران از آن محروم بمانند و این همان حالت بخل و انحصارطلبی است که انسان همه چیز را برای خودش بخواهد و از محرومیت دیگران لذت ببرد.

دوست دارد دیگران در نعمت باشند هر چند خودش در محرومیت به سر برد و حتی حاضر است هر چه دارد در اختیار دیگران قرار دهد و از منافع خود چشم بپوشد. این حالت والا را ایثار گویند که یکی از مهم ترین صفات برجسته انسانی است. در احادیث برای مبارزه با صفت زشت حسادت تعبیرات تکان دهنده‌ای دیده می‌ شود. پیامبر(ص) می‌فرماید: خداوند موسی بن عمران را از حسد نهی کرد و به او فرمود شخص حسود در مورد نعمت‌های من بر بندگانم خشمناک است و از قسمت‌هایی که میان بندگانم قائل شده ممانعت می‌ کند. هر کس چنین باشد نه او از من است و نه من از اویم.نا گفته پیداست که حسد، زیان‌ها و مفاسد فردی و اجتماعی و مادی و معنوی فراوانی در بر دارد. از آن جا که اسلام آیین سازنده و پرورش دهنده انسانهاست برای درمان این صفت زشت و تقویت صفات پسندیده قوانین و برنامه‌ای ارزشمند آورده و خوی ناپسند حسد در قرآن و روایات سخت مورد نکوهش قرار گرفته و به مفاسد و زیان‌های آن توجه شده است .در قرآن آمده: بگو پناه می‌ برم به خدا از شر حسودان بدخواه زمانی که حسد می‌ ورزند.قرآن از حسادت برادران حضرت یوسف(ع) یاد کرده و از نیت آنها خبر داده و اضافه کرده آنان با آن که برادران یوسف بودند راضی به قتل او شدند و سرانجام آنها را که به خواری و رسوایی کشیده شد اطلاع داده است. از رسول اکرم(ص) نقش شده است که حسد حسنات انسان را می‌ خورد مانند آتش که هیزم را خاکستر می‌ کند. و امام صادق(ع) می‌ فرماید: سه عادت است که کمتر انسان از آنها نجات پیدا می‌ کند بدگمانی، حسادت و فال بد زدن.حسود هم به جسم خود ضرر می‌ رساند و هم به روح خود و هم به جامعه.

منابع در دفتر روزنامه موجود است



همچنین مشاهده کنید