فریاد زنان افغان به جایی نمی رسد

گلالی حبیب زنان را بازماندگان اصلی جنگ ها می داند این روزنامه نگار افغان هنوز افغانستان را یک کشور اشغال شده می داند که از پس این اشغال زنان و دخترانش با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند

گلالی حبیب زنان را بازماندگان اصلی جنگ ها می داند. این روزنامه نگار افغان هنوز افغانستان را یک کشور اشغال شده می داند که از پس این اشغال زنان و دخترانش با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند. او که برای شرکت در نشست چالش های پیش روی زنان مسلمان، صلح و امنیت پایدار به ایران آمده در سخنرانی خود با هیجان از کشتار و تجاوز و اسارت زنان در افغانستان می گوید و حاضران را متاثر می کند.

۶۷ زن اکنون در پارلمان افغانستان حضور دارند. گلالی حبیب اما چندان به این اتفاق هم دلخوش نیست. او در پاسخ به این سوال که این زنان تا چه حد در انعکاس مشکلات زنان کشورشان موفق بوده اند، می گوید: «زنان نماینده هم به مردان وابسته اند، آنها با حمایت مردان از ولایات مختلف به مجلس راه یافته اند پس در تصمیم گیری هایشان چندان مستقل نیستند. زنان پارلمان باید درد مشترک زن افغان را که بازنده جنگ بود نشان دهند اما وقتی این را از آنها می خواهند پاسخ می دهند که «وقتی به ولایت خود برمی گردیم باید به والی پاسخگو باشیم.» ممکن است آنها توهین و تحقیر هم بشوند پس مسائل قومی را در نظر می گیرند.»

موهای خاکستری اش را به یک سو می زند و ادامه می دهد: «زن افغان در جنگ خانه و کاشانه اش از دست داده است. ما دو میلیون معلول داریم چون زن افغان از کودک تا سالمند در دوران جنگ مورد تجاوز قرار گرفته، از حق تحصیل محروم شده و شاهد نسل کشی در بطن خود بوده است.»

زن افغان مورد تجاوز قرار گرفت و فرزندی حاصل از این تجاوز را به دنیا آورد. هر بار که به فرزند خود محبت کرد غم ز ده شد، پدر و مادرش این طفل را ننگ خانواده دانستند و از بین بردند و این زن دیگر نخواست ازدواج دیگری را تجربه و با زندگی آشتی کند. این حکایت بسیاری از زنان افغان است.» به گفته گلالی حبیب آن زنان افغان هم که از کشور مهاجرت کردند فرزندان خود را در کشوری دیگر و با زبان دیگری تربیت کردند و به این ترتیب خلئی بین مادران و فرزندان پدید آمد.

او با تاثر حرف می زند؛ زنان را کشته اند و اجسادشان را در دشت ها انداخته اند به این دلیل هم بازنده اصلی جنگ هستند. آنها امروز از یک سو در اسارت مردان هستند و از سوی دیگر در چاردیواری کشور اشغال شده و به خاطر تضادهای طرفین دعوا قربانی می شوند.

چه تعداد از دختران افغانستان امروز امکان تحصیل و بهره مندی از آموزش را دارند؟

گلالی به این سوال پاسخ می دهد؛در ابتدای حکومت موقت دختران در شرایط بدی به مکتب می رفتند وقتی در راه مدرسه آزار می بینند، وقتی هر لحظه امکان حمله انتحاری وجود دارد، وقتی محل زندگی به پایگاه نظامیان آمریکایی تبدیل شده، ترس خارج شدن از خانه طبیعی است.

۵۰ هزار نظامی آمریکایی در افغانستان مستقر هستند، خبر اضافه شدن این نیروها گلالی را نگران کرده است، قرار است ۱۵ هزار نظامی دیگر به این نیروها اضافه شود. نظامیان همراه خود زن خانواده شان را نمی آورند و همین بر ترس خانواده ها دامن می زند. با جابه جا شدن این نیروها فقر ما هم بیشتر می شود.

به عنوان روزنامه نگار این حرف ها را در جراید کشورت نوشته ای؟

گلالی بی درنگ می گوید هراسی از گفتن ندارم. با اینکه تهدید می شوم و با من کمتر مصاحبه می شود. گاه زنان همکارم هم از من دوری می کنند.

از سال ۱۳۵۰ در نشریات مختلف مشغول به کار بوده است. شش سال پیاپی مجله شفق را منتشر کرده و پس از آن ستونی را به نام «زنان؛ بازندگان اصلی جنگ» در نشریه کابلستان نوشت. «زنان با خون می نویسند» هم سلسله یادداشت های دیگرش بود.

او اکنون سردبیر مجله دنیای زن است: «شفق به خاطر مطالب تندش توقیف شد. در نشریه دنیای زن همواره از مشکلات زنان افغانستان، لبنان، عراق و ایران می نویسم.» او پیگیر مسائل زنان افغان مهاجر در ایران هم هست:«دختران مهاجر افغان اگر مدارک اقامتی نداشته باشند امکان کار و تحصیل ندارند اما از امنیت برخوردارند. گاه ممکن است با لحن درشت با آنها برخورد شود اما آنها مجبورند به خاطر نجات کودکان خود این زندگی را تحمل کنند تا شرایط زندگی در کشورشان مساعد شود شاید روزی با غرور در وطن خود بمانند.» گلایه های این روزنامه نگار کم نیست: «جامعه جهانی نمی خواهد افغانستان رشد کند. افغانستان منابع وافر زیرزمینی دارد، از لحاظ نظامی استراتژیک است، به خاطر کوه های بلند و دره های عمیقش. اگر زیرساخت و اقتصاد مستقل داشته باشد، سیاستش هم رشد خواهد کرد اما ما را در بند نگه داشته اند. در بند فقر و بدبختی اما همانطور که درعراق شکست خوردند در افغانستان هم موفق نخواهند بود.»

در میان زنان نماینده مجلس هم کسانی در اسارت مردان خود هستند، هنوز تحقیر می شوند یا همسر چندم هستند.چرا؟

گلالی حبیب معتقد است زن افغان هر چقدر هم منزلت داشته باشد باز در انحصار مرد است، او علت بروز این مشکلات را حتی در میان نمایندگان زن، ضعف کانون نمی داند: «مشکل درجنگ اشغال و بی عدالتی هاست. فریاد این زنان هیچ کجا شنیده نمی شود. همه می گویند ۳۸ کشور جهان برای بهبود اوضاع به افغانستان آمده اند و دیگر افغانستان گلستان می شود.»

او در کمیته مشارکت سیاسی زنان فعالیت می کند و امیدوار است با افزایش آگاهی سیاسی، زنان به استقلال اقتصادی هم دست پیدا کنند:«اتحادیه تجارت و پیشه زنان بیشتر یک سازمان نمادین است که خدماتش به هیچ کجای افغانستان نمی رسد. دست کدام زن افغان را گرفته و از زمین بلند کرده است؟ وقتی اشتغال وجود ندارد تولید هم نیست. من از کدام اقتصاد کشورم حرف بزنم. از اقتصاد آمریکا بگویم. وقتی میلیون میلیون دلار به افغانستان می آید به من ربطی ندارد. چون تغییری در اقتصاد کشورم ندارد و بیشتر صرف حضور نیروهای خارجی می شود.» این روزنامه نگار مجموعه مقالاتش را در کتاب «زن در مسیر رهایی» به چاپ رسانده و اکنون منتظر یافتن ناشری برای کتاب تازه اش است؛ «زنان؛ بازماندگان اصلی جنگ.»

نرگس جودکی