مهبانگ یا مهبانگ ها

فرضیه استاندارد و رایج مهبانگ می گوید كه كیهان با یك انفجار بزرگ آغاز شد اما فرضیه جدید مطرح می كند كه این یك رویداد چرخه ای متشكل از مهبانگ ها و فروریزش های بزرگی Big Crunch است كه تكرار می شوند

● یك فرضیه جدید درخصوص سن كیهان

كیهان شناسان می گویند ممكن است سن كیهان بسیار بیشتر از آنچه دانشمندان تصور می كنند، باشد. بر اساس یك فرضیه جدید، كیهان حداقل ۹۸۶ میلیارد سال بیشتر از آنچه فیزیكدانان تصور می كردند عمر دارد و احتمالاً هنوز هم قدیمی تر از این است.

این تحقیق بنیادین پیشنهاد می كند كه زمان با آغاز مهبانگ یعنی ۱۴ میلیارد سال پیش شروع نشده است. این انفجار عظیم كه كل ماده ای كه در گرداگرد ما است را به وجود آورد فقط یكی از تازه ترین مهبانگ ها از یكسری مهبانگ بود.

فرضیه استاندارد و رایج مهبانگ می گوید كه كیهان با یك انفجار بزرگ آغاز شد اما فرضیه جدید مطرح می كند كه این یك رویداد چرخه ای متشكل از مهبانگ ها و فروریزش های بزرگی (Big Crunch) است كه تكرار می شوند. «نیل توراك» فرضیه پرداز فیزیك از دانشگاه كمبریج می گوید: «دانشمندان این گونه نتیجه گیری كردند كه زمان با مهبانگ آغاز شده اما واقعاً دلیلی برای این نتیجه گیری وجود نداشت. فرضیه ای كه ما در حال مطرح كردن آن هستیم بسیار اساسی و بنیادین است. این فرضیه عنوان می كند كه قبل از مهبانگ هم زمان وجود داشته است.» بر اساس فرضیه وی كه در آخرین شماره مجله ساینس به چاپ رسید، كیهان می باید حداقل یك تریلیون سال عمر داشته باشد و اینكه تعداد زیادی مهبانگ قبل از مهبانگ ما به وقوع پیوسته است. این فرضیه پیش بینی می كند كه با هر انفجار ماده به طور مداوم منبسط می شود و سپس در فضای بیكران پراكنده می شود تا در نهایت یك انفجار سهمگین از تشعشعات و ماده دوباره مهبانگ بعدی را تغذیه كند. پروفسور «توراك» می گوید: «تصور می كنم احتمال زیادی وجود دارد كه كیهان حتی بیشتر از یك تریلیون عمر داشته باشد. لزوماً نباید حتماً یك زمان وجود داشته باشد. بر اساس فرضیه ما ممكن است كیهان بی نهایت سن داشته باشد و بی نهایت بزرگ باشد.»

امروزه اكثر كیهان شناسان اعتقاد دارند كه كیهان به گسترش ادامه می دهد تا تمامی ستاره ها بسوزند و چیزی به جز بقایای مرده و سرد از خود به جا نگذارند. اما یك مشكل ذاتی در این تصویر وجود دارد. «ثابت كیهانی» كه یك نیروی مرموز است و نخستین بار توسط «آلبرت اینشتین» پیشنهاد شد و به نظر می رسد كه باعث دور شدن كهكشان ها از یكدیگر می شود بسیار كوچك تر از آن است كه با این تصویر همخوانی داشته باشد. «اینشتین» بعدها این تئوری را رها كرد و از آن به عنوان «بزرگترین اشتباه» نام برد.

ثابت كیهانی تجسم ریاضی انرژی فضای خالی است كه به عنوان انرژی تاریك نیز شناخته می شود. این انرژی تاریك یك نوع نیروی ضدگرانشی را اعمال می كند كه كهكشان ها را به طور فزاینده ای از هم دور می سازد.

اگر كیهان فقط با یك انفجار بزرگ به وجود می آمد، انتظار می رفت این مقدار یك گوگل (رقم یك با ۱۰۰ صفر در جلوی آن) بار كوچك تر باشد. اما اگر سن كیهان بسیار بیشتر از آنچه كه اكثر متخصصین اعتقاد دارند باشد، آنگاه می توان رقم و مقدارآن را توجیه كرد.

مكانیسم هایی وجود دارند كه به ثابت كیهانی اجازه می دهند طی زمان و به طور فزاینده كاهش یابد. اما بر اساس فرضیه استاندارد، این مكانیسم ها آنقدر به طول می انجامیدند كه تمام ماده طی آن زمان پراكنده می شد. اما اگر فرضیه «توراك» واقعیت داشته باشد تا زمان مهبانگ بعدی چند سال فاصله است؟ وی می گوید: «ما نمی توانیم به دقت بگوییم كه مهبانگ بعدی كی اتفاق می افتد. آنچه كه ما می توانیم بگوییم این است كه تا ۱۰ میلیارد سال دیگر رخ نمی دهد.»

این باعث خوشحالی است چرا كه تا آن زمان ما دیگر وجود نداریم تا در یك لحظه به ذرات نور بدون جرم متلاشی و تبدیل شویم.

www.guardian.co.uk/Science,May.۲۰۰۶

ترجمه: فرشید كریمی