از یونانیان تا اسکولاری و پرتغالی ها

لوییز یلیپه اسکولاری که به قول خودش کتاب باستانی ”هنر جنگ“ را خوانده, خوب می داند چگونه مبارزه کند این مربی در بدترین شرایط تا آنجا که پای هدفش در میان باشد, بر نفس خود غالب است

نام کروز در ”آخرین سامورائی“ گفت در یک جنگ، یونانی‌ها با ۳۰۰ سرباز جلوی لشکر ایرانی‌ها ایستادند. نام کروز، آنچه عامل برتری یونانیان مقابل پارسیان شد را تمرکز بر پیروزی و روحیه جنگاوری آنان برشمرد. این مثال را می‌توان به هر چیزی تعمیم داد. واقعیت امر این است که انسان از بدو تولد تا زمان مرگ، همواره در حال جنگ و جدال با نیروهای اطراف خویش است. جنگ یا نفس، بزرگترین و بالاترین جنگ است. جنگ با مشکلات و مصائب زندگی، جدال با حریفان ورزشی و ...

یک شخص تنها زمانی بازنده است که باخت را بپذیرد. ذکر مثال تکراری ۳ قورباغه در اینجا الزامی است: ۳ قورباغه به گودالی می‌افتند و قورباغه‌های دیگر بالای گودال می‌ایستند و به دوستان خود می‌گویند شانسی برای زنده ماندن ندارند. ۲ قورباغه از فرط ناامیدی نمی‌توانند از دیواره گودال بالا بیایند تا طعمه مرگ شوند، اما سومی موفق به انجام این کار می‌شود. بعداً معلوم می‌شود که آن قورباغه کر بوده و فکر کرده دوستانش او را تشویق می‌کنند تا از گودال بالا بیاید. واقعیت امر این است که همواره نیروهای محرک بیرونی می‌توانند نقش بزرگی در موفقیت افراد داشته باشند. بارها و بارها در مسابقات فوتبال دیده‌ایم که تیمی به رختکن می‌رود، اما با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای به زمین بازمی‌گردد؛ خواه منفی، خواه مثبت. آدم‌ها همانی هستند که می‌اندیشند. حضرت عیسی (ع) می‌فرماید: ”انسان با نیروی اراده خود می‌تواند کوه را از جا برکند“.

دنیا همواره از آن کسانی بوده که به نیروی اراده خود متکی بوده‌اند. این روده‌درازی‌ها برای این بوده که می‌خواهم به پیروزی شگفت‌انگیز پرتغال مقابل هلند اشاره کنم. لوییز یلیپه اسکولاری که به قول خودش کتاب باستانی ”هنر جنگ“ را خوانده، خوب می‌داند چگونه مبارزه کند. این مربی در بدترین شرایط تا آنجا که پای هدفش در میان باشد، بر نفس خود غالب است.

اکنون می‌خواهم توجه شما را به یک ریزه‌کاری از رفتار او جلب کنم. ریزه‌کاری‌ای که می‌توانست به قیمت حذف یا صعود پرتغال تمام شود. زمانی‌که کاستینیا در دقیقه ۴۵ بازی با یک حرکت مبتدیانه از زمین اخراج شد، دوربین یک لحظه اسکولاری را نشان داد که از فرط ناراحتی و خشم، پشت خود را به بازیکن خاطی کرد. اما دیری نپائید که او بر شرایط مسلط شد و دست نوازش بر سر او کشید... این در حالی است که باعث پرتغال در آن دیدار می‌توانست کاملاً به حرکت بی‌دلیل گاستینیا نسبت داده شود. اسکولاری در آن شرایط سخت، برخلاف میل باطنی و آرامش خود را حفظ کرد تا مبادا به روحیه جنگندگی تیم به اندازه سرسوزنی خللی وارد شود. در واقع در آن شرایط مگر کاری بیشتر و بهتر از کاری که اسکولاری انجام داد می‌توان سراغ داشت؟ مثلاً نصرالدین همواره پسر خود را کتک می‌زد که مبادا کوزه را بشکند و وقتی پسرش برحسب اتفاق کوزه را شکست، به او هیچ نگفت و در پاسخ به مردم اظهار داشت: ”من او را می‌زدم تا کوزه را نشکند اما اکنون که شکسته، زدنش چه دردی را دوا می‌کند؟“ اسکولاری تعالیم خود را از قبل به بازیکنان آموخته و دیگر چه سودی دارد که در هنگامه بازی، حرف نوئی به میان آورد.

پرتغال اگر در دیدار با هلند پیروز شد، بی‌تردید این پیروزی بزرگ را از آن اسکولاری بدانید؛ کسی‌که کتاب هنر جنگ را خوانده و نیک می‌داند چگونه باید به سربازانش در شرایط سخت و دشوار روحیه بدهد. شاید پر بیراه نباشد که بگوئیم اگر این بازی بیش از این هم ادامه پیدا می‌کرد، هلندی‌ها باز هم ادامه پیدا می‌کرد، هلندی‌ها باز هم بختی برای گل‌ زدن نداشتند، چون برای جنگیدن به میدان نرفته بودند. چند سال قبل یکی از مربیان برزیلی برای اینکه تیمی جنگجو و آماده را روانه مسابقات کند، بازیکنان خود را به کوهستان برد تا زندگی در شرایط سخت را به آنها بیاموزد. فوتبال دنیا نمونه‌های اینچنینی به خود زیاد داده است.

چه بسیار تیم‌ها که با یارانی به مراتب کمتر مقابل حریف قدرتمند خود ایستاده‌اند و بازی را نباخته‌اند. آنها برای پیروزی به میدان رفته بودند آنگونه که پرتغال اسکولاری به میدان رفت. فان باستن در بازی با پرتغال نتوانست جنگاوری را به بازیکنان خود القاء کند و به سختی در عین برتری شکست خورد. تا چند وقت پیش همواره خبر می‌رسید که در اردوی هلند بازیکنانی نظیر ون پرسی و آرین روبن با یکدیگر درگیری پیدا کرده‌اند، اما مربی با خونسردی خاص خود می‌گفت: ”من آنها را آشتی می‌دهم تا همه چیز تمام شود“. او با یک ماچ و بوسه به قاتله خاتمه می‌داد اما واقعیت، چیز دیگری است. فان باستن باید به یاران خود می‌آموخت قبل از آنکه به فکر درگیری و زد و خورد با یکدیگر باشند، به زد و خورد با حریف بیندیشند، کاری که همتای او کرد و نتیجه هم گرفت. روح متحد پرتغال در دیدار با هلند از این تیم یک پیروز بزرگ ساخت.