لپتین و چاقی

لپتین هورمونی است که توسط سلولهای چربی ترشح شده و نشانگر مقدار کل چربی بدن در حالت غیرناشتا است. قبلا تصور میشد که لپتین سیگنالی برای کاهش وزن است ولی در واقع سیگنالی است برای …

لپتین هورمونی است که توسط سلولهای چربی ترشح شده و نشانگر مقدار کل چربی بدن در حالت غیرناشتا است. قبلا تصور میشد که لپتین سیگنالی برای کاهش وزن است ولی در واقع سیگنالی است برای مغز که بدن را از میزان چربی بدن مطلع میسازد.

به نظر میرسد که وقتی لپتین ترشح نمیشود مغز فکر میکند که توده چربی در بدن وجود ندارد و شخص را تحریک به خوردن بیشتر و تجمع چربی بیشتر میکند.

لپتین همچنین بیانگر میزان تعادل انرژی در بدن است.در بسیاری از مطالعات،روزه داری یا رژیم های کاهش وزن شدید منجر به کاهش سطح لپتین در بدن میشود.از این لحاظ،لپتین به کم خوردن حساستر از پر خوردن است یعنی بعد از پرخوری زیاد سطح لپتین افزایش زیادی ندارد.

در واقع لپتین :

- در مقادیر متناسب با میزان چربی بدن در بدن وجود دارد.

- با مقدار متناسب با غلظت پلاسمایی خود وارد دستگاه عصبی مرکزی میشود.

- گیرنده های آن در سلولهای مغزی در تنظیم دریافت و مصرف انرژی نقش دارند.

- از طریق تعامل با گیرنده های هیپوتالاموس ، مقدار دریافت غذا و مصرف انرژی را کنترل میکند.

در بعضی کودکان بروز زودرس چاقی مفرط با عدم توانایی در تولید لپتین همراه است.دیده شده است که در کودکان بسیار چاق که در در کاهش وزن نیز ناتوان هستند ، نقص زنتیکی در تولید لپتین دارند و در این کودکان تزریق لپتین باعث کاهش وزن چشمگیر در آنها شده است.

در دخترانی که دچار کمبود لپتین بوده اند وتحت درمان با لپتین انسانی قرار گرفتند،کاهش چشمگیر وزن (متوسط ۴/۱۶ کیلو) و تغییر در ترکیب بدن در انها مشاهده شد.

با این حال، تجویز لپتین در افراد بالغی که میزان لپتین بدن آنها نرمال بود،تغییر چشمگیری در وزن نداد.

در مطالعات انجام شده ،درد زیاد در محل تزریق لپتین در بعضی بیماران منجر به قطع درمان با لپتین شده و هنوز میزان اثر درمان با لپتین در افرادی که میزان لپتین بدن آنها نرمال است،مشخص نیست.

نظریه هایی مبنی بر تنظیم سطح لپتین توسط ملاتونین در طول شب وجود دارد.یک مطالعه پیشنهاد داد که افزایش سطح ملاتونین باعث کاهش سطح لپتین (خود تنظیمی منفی) میشود.در مطالعه دیگر نشان داده شد که ملاتونین در واقع با تعامل با انسولین روی لپتین تاثیر گذاشته و باعث کاهش اشتها در طول خواب شبانه میشود.

گیتی بهدادی پور

کارشناس تغذیه

www.behdadipour.com