الک دولک

بازیکنان نخست شروع به یارکشی کرده و دو گروه مساوی تشکیل می دهند.
با توافق و یا با قید قرعه تیم برنده الک و دولک را در اختیار گرفته و در جایگاه پرتاب قرار می گیرد. گروه مقابل نیز …

بازیکنان نخست شروع به یارکشی کرده و دو گروه مساوی تشکیل می دهند.

با توافق و یا با قید قرعه تیم برنده الک و دولک را در اختیار گرفته و در جایگاه پرتاب قرار می گیرد. گروه مقابل نیز در محل تعیین شده مستقر می شود ( این محل با کشیدن یک خط، مشخص می شود و بازیکنان حق ندارند از آن جلوتر بیایند).

گروه آغاز کننده، الک را بر روی چاله ی باریکی که در روی زمین صاف کنده است می گذارد و یک سر دولک را زیر الک گذاشته و با شدت تمام الک را به سوی گروه مقابل پرتاب می کند و دولک را روی چاله می گذارد. گروه مقابل سعی می کند الک را در هوا بگیرد یا با چوب دستی ای که در دست دارد، به الک بزند و آن را به پشت چاله ای که دولک در آن قرار دارد پرت کند که در این صورت به عنوان برنده، جای خود را با گروه مقابل عوض کند.

اگر گروه مقابل، الک را دره وا بزند ولی به پشت خط نیاید و یا با دست خود الک را در هوا بزند ولی نتواند آن را در دستهای خود بگیرد، در این صورت فردی که الک را پرتاب کرده است می سوزد و یاران دیگر او، با توافق خودشان، بازی را شروع کرده و با پرتاب الک به بازی ادامه می دهند.

چنانچه الک بدون برخورد با اعضای گروه به زمین برخورد کند، یکی از آنان الک را به سوی دولک پرتاب می کند که در صورت برخورد الک با دولک، فرد پرتاب کننده می بازد و نوبت به یاردیگر وی برای پرتاب می رسد.

چنانچه الک پرتابی به دولک نخورد، فردی که دولک را در دست دارد، با دقت طوری به الک می زند تا الک از زمین بلند شود سپس در همان فرصت با قدرت هر چه تمام تر به زیر الک معلق در هوا می زند و الک را به اطراف می فرستد. او سه بار این عمل را تکرار می کند. دوباره گروه مقابل الک را به سمت دولک که روی چاله پرتاب به صورت افقی گذاشته شده است نشانه می رود. چنانچه الک به دولک برخورد کند فردی که با دولک، الک را می زند، می سوزد و یار دیگر وی این کار را ادامه می دهد.

یاران پرتاب کننده تاز زمانی که ادامه ی کار را در دست داشته باشند، همچنان یکی پس از دیگری به بازی ادامه می دهند و گروه مقابل نیز هر بار در مقابل یکی از بازیکنان در تلاش است تا این که یا:

۱) الک را در هوا بگیرد

۲) الک را با چوبی که در دست دارند آن چنان بزند که در پشت چاله و یاران پرتاب کننده بیفتد

۳) با پرتاب الک، به دولک بزند و در نتیجه جای خود را با گروه مقابل عوض کند

مقررات بازی:

در استان های مختلف متفاوت است به عنوان مثال:

این بازی در آذربایجان در هر مرحله به این صورت تمام می شود که گروه بازنده باید به گروه برنده سواری بدهد.

‌▪ در کرمانشاه بازی به این صورت است که پرتاب کننده، بالای جایگاه پرتاب می ایستد و با دولک در دست خود مانع از این می شود که الک پرتابی به چوب روی چاله (آجر /تخته سنگ) در محل پرتاب برخورد کند و چنانچه نتوانست مانع از این کار شود، فاصله جایی را که الک افتاده است، با جایی که چاله و دولک قرار دارد، اندازه می گیرند. اگر فاصله الک با چاله و دولک روی آن، کمتر از بلندی چوب دولک بود، فرد پرتاب کننده بازنده است و باید یار دیگری از گروه، پرتاب را ادامه دهد و فرد گیرنده الک در این موقع یک امتیاز می گیرد اما اگر الک جایی افتاده باشد که فاصله خود با دولک و چاله بیشتر از بلندی دولک باشد، گروه زننده سه بار الک را می زند. شیوه زدن الک همان گونه که گفته شد به این صورت است که با دولک طوری به سر الک می زند که الک از زمین به هوا بلند شود و سپس با همان دولک به الک معلق در هوا می زند. هنگام زدن ضربه به دولک سعی می شود تا الک به فاصله ی دورتری پرتاب شود.

۱) این بازی در قزوین به این صورت است که برنده، از بازنده کولی می گیرد.

۲) امتیاز نهایی این بازی در چهارمحال و بختیاری ۵۰ امتیاز است به این صورت که اگر یار مقابل الک را در فاصله دورتر از دولک پرتاب کند. با دولک می شمارند تا به الک برسند و فاصله هر دولک یک امتیاز محسوب می شود و هر بار این کار انجام می شود تا مجموع امتیازات به ۵۰ امتیاز کسب کرده است برنده بازی می باشد.

۳) در برخی از مناطق عشایری لرستان حریم پرتاب الک ( پیرامون تخته سنگ و یا آجر و یا پیرامون چاله پرتاب الک) را با دایره ای مشخص می کنند.

۴) در بعضی مناطق باید گروه گیرنده ی الک، الک را به چوب روی چاله (آجر) بزند.

۵) در هر نوبت بازی کسی که به الک می زند، مختار است ۳ بار بزند و یا این که تخفیف دهد و مثلا یک یا دوبار بزند و در واقع با این کار خود، جون الک را کمتر هب دوردست می فرستد، در نتیجه حریف را کمتر به زحمت می اندازد.

۶) در برخی از مناطق لرستان هر یاری می تواند یار قبلی خود را که سوخته است، زنده کند، به این صورت که یار نیرومند و توانا می تواند الک را خوب پرتاب کند تا اولا گیرند گان الک نتوانند آن را با دولک بزنند یا با دست بگیرند،و ثانیا به علت پرتاب الک به دور دست، حریفان نمی توانند با پرتاب آن به سوی چاله، دولک را بزنند. سپس در هنگام زدن الک، باید چنان ضربه های سه گانه را به الک بزند که دورتر و دورتر بیفتد و در نتیجه حریف نتواند دولک روی چاله را با پرتاب الک بزند و به این ترتیب یار نیرومند با سه بار تکرار اینکار، به زنده کردن یکی از یاران سوخته می پردازد و یار سوخته را به بازی بر می گرداند. چنین بازیکنی برای دیگر یاران خود نیز می تواند همین کار را انجام دهد.

۷) چنانچه پیش از پایان این سه بار، گروه حریف با نشانه گیری دقیق، الک را به دولک بزند، هم، یار می سوزد و هم امتیاز زنده شدن از بین می رود.

۸) به ازای هر سه بار دور فرستان الک، یک یار زنده می شود، مثلا چنانچه یاری ۶ بار الک را به دور دست فرستاده باشد، دو یار سوخته وی زنده می شود. از امتیازات جالب این بازی این است که وی می تواند پس از زنده کردن تمام یاران خود، برای خویشتن نیز پس انداز کند. مثلا سه بار نیز الک را به حساب خود به دور دست بفرستد و در واقع برای زنده کردن خود پس از سوختن نیز دور اندیشی کند، به عبارتی پس از این کار، هنگامی که خودش بسوزد، از پس اندازی که داشته است، می تواند برای خود استفاده کند و یک بار دیگر نیز بازی کند. (در واقع پیشاپیش خود را نیز زنده کرده است).

۹) گونه ای افراطی از این شیوه نیز وجود دارد، به این صورت که بازیکن توانا می تواند چند برابر یاران خود را زنده کند، به عنوان مثال اگر اعضای یک گروه، سه نفر باشند و یکی از بازیکنان بازی را در دست داشته باشد چنانچه وی با مهارت و استادی بازی را به گردش بیندازد، می تواند با هر سه بار دور فرستادن الک و ناکامی حریف در زدن الک به دولک، یک یار را زنده کند و چنانچه این بازیکن مثلا ۱۸ بار الک را به دور دست بفرستد، ۶ نفر را زنده کرده است و چون اعضای این گروه ۳ نفرند، در واقع هر کدام دوبار زنده شده اند، که تنها پس از دوبار سوختن، بازی را از دست می دهند.

۱۰) نحوه ی پرتاب در استان های مختلف متفاوت است، برای مثال در برخی مناطق یک سر دولک را در دست می گیرند و در جلوی همان دست، الک را به صورت صلیب بر روی دولک قرار می دهند و با پرتاب الک به هوا و چرخاندن دولک را در دست، به وسیله دولک ضربه ی محکمی به الک وارد ساخته و آن را به سمت گروه مقابل پرتاب می کنند. همچنین به جای چاله در بعضی مناطق دو سنگ یا دو آجر بر روی زمین می گذارند و الک را روی آن قرار می دهند، سپس همچون پرتاب در روی چاله، به وسیله دولک آن را به سوی گروه مقابل پرتاب می کنند.

۱۱) چنانچه بازیکنی در هنگام زدن الک به دور دست، الکش در هوا توسط گروه مقابل گرفته شود، خود و تمام یاران گروهش سوخته شده و باید بازی را واگذار کنند.

پیشنهاد می شود برای جلوگیری از طولانی شدن بازی، هر پرتاب کننده الک فقط یک نوبت فرصت اجرای بازی را داشته باشد وسرگروه فقط سه بار مجاز به پرتاب باشد.

پیشنهاد می شود به ازای گرفتن هر ۵ امتیاز امکان زنده کردن یکی از یاران سوخته داشته باشد.

هر گروه در زمان پرتاب، امتیازات خود ذخیره شود و پس از پایان وقت قراردادی محاسبه و هر گروهی که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد برنده بازی خواهد بود.

بازی در حداکثر سه وقت ۱۵ دقیقه ای انجام شود.

بازیکنان گروه پرتاب کننده از یار پرتاب کننده فاصله داشته باشند تا از اصابت چوب در امان بمانند.