راهکارهای بهبود کارآیی انرژی

رشد بی رویه مصرف انرژی در کشور, ایران را از یک کشور صادر کننده انرژِی به یک کشور وارد کننده تا قبل از افق ۱۴۰۰ تبدیل خواهد نمود

رشد بی رویه مصرف انرژی در کشور، ایران را از یک کشور صادر کننده انرژِی به یک کشور وارد کننده تا قبل از افق ۱۴۰۰ تبدیل خواهد نمود. برای مقابله با این تهدید اجرای راهکارهای بهینه سازی انرژی ضروری است. بدین ترتیب حضور ایران در بازارهای بین المللی انرژی برای بلندمدت تضمین خواهد شد. بهینه سازی انرژی یک صنعت پر سود و کم هزینه برای اقتصاد ملی است و ترویج آن اشتغال زایی گسترده ای را به دنبال دارد. ایجاد امنیت انرژی و کاهش آلودگی محیط زیست از دیگر مزایای اجرای راهکارهای بهینه سازی انرژی است.

بدون شک مسوولیت خطیر کارشناسان طراحی و معرفی راهکارهای بهینه سازی مصرف انرژی است به گونه ای که بدون کاهش رفاه و برخورداری از خدمات انرژی تلفات انرژی کاهش یابد. این مهم زمانی حاصل می شود که نگاه به انرژی به مثابه سرمایه ای ملی باشد و برخورد علمی با آن جای خود را به قضاوت های سلیقه ای و بخشی ندهد. راهکارهای اجرایی بهبود و ارتقاء کارآیی انرژی را می توان در دو بخش راهکارهای فوری، راهکارهای میان مدت و بلند مدت جمع بندی نمود. در ادامه نمونه هایی از این راهکارها معرفی می شوند. بدیهی است معرفی تفصیلی هر راهکار و چگونگی اجرای آن نیاز به حوصله بیشتری دارد که مواردی از آن در نوشتارهای بعدی از نظر خواهد گذشت.

الف) راهکارهای فوری

۱) خودداری از به کارگیری لامپ های رشته ای و خصوصا مدادی (پرمصرف) در ساختمان های مسکونی، واحدهای تجاری، عمومی و صنعتی و جایگزینی آنها با لامپ کم مصرف

۲) جابه جایی بار صنایع، چاههای کشاورزی و مصارف غیر ضرور به نوبت نیمه شب

۳) تغییر ساعات کار ادارات بخصوص در استان های گرمسیر

۴) محدودیت مصارف ادارات و سازمان های دولتی و قطع سیستم های سرمایش و روشنایی این اماکن بعد از ساعات اداری

۵) کاهش ساعت کار مجموعه های تجاری که همزمان با ساعات اوج مصرف می باشد.

۶) انتخاب لوازم و وسایل انرژِی بر استاندارد با رتبه برچسب مصرف انرژی A و B

۷) تعویض وسایل انرژی بر فرسوده همچون یخچال های فرسوده با انواع دارای رتبه برچسب انرژی A و B

۸) خاموش کردن لوازم و وسایل انرژی بر در مواقع عدم نیاز

۹) قطع کامل برق وسایلی که به مدت طولانی بدون استفاده باقی خواهند ماند از پریز اتصال

۱۰) عایق کاری جداره های ساختمان با استفاده از عایق های مناسب و انتخاب مصالحی که ضریب انتقال حرارت پایین دارند، استفاده از پنجره UPVC یا آلومینیومی بدون پل حرارتی به همراه شیشه های دوجداره یا سه جداره بسته به موقعیت اجرا و نوع اقلیم، درزگیری درها و پنجره ها و خودداری از باز گذاشتن پنجره ها در صورت استفاده از سرمایش غیر تبخیری

۱۱) بازبینی سیم کشی داخل ساختمان به کمک افراد ماهر برای جلوگیری از نشتی جریان الکتریکی

۱۲) جا به جایی زمان استفاده از لوازم برقی نظیر ماشین لباسشویی، اطو و ... از ساعات اوج، ۶ تا ۱۱ شب در زمستان و ۸ تا ۱۲ شب در تابستان، به نیمه شب و صبح روزهای تعطیل

۱۳) تنظیم درجه حرارت محیط و کنترل آن برابر ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتیگراد در تابستان و ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد در زمستان (متناسب با اقلیم های متفاوت) و استفاده از لباس مناسب فصل

۱۴) نصب سایبان برای کولرهای آبی و نیز سایبان های با رنگ روشن برای جلوگیری از جذب انرژی تابشی خورشید در پنجره هایی که در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دارندف تعویض سالیانه پوشال های کولرهای آبی، عایق کاری کانال هوای کولرها و کانال کشی از کوتاهترین مسیر، عایق کاری لوله های آب گرم بهداشتی، عایق کاری سیستم مدار بسته (لوله های رادیاتور یا فن کوئل ها)، عایق کاری دیگ ها، عایق کاری منابع دوجداره یا منابع آب گرم کوئل دار و منابع انبساط، استفاده از شیرهای ترموستاتیک و سامانه کنترل خودکار دما

۱۵) سرد کردن غذای گرم در محیط پیش از قرار دادن در یخچال

۱۶) تنظیم ترموستات یخچال بین ۳ تا ۵ درجه سانتیگراد

۱۷) تعویض نوار پلاستیکی درب یخچال و فریزر در صورت پارگی و یا نشتی

۱۸) رعایت فاصله مناسب یخچال و فریزر تا دیوار برای دفع مناسب حرارت

۱۹) نصب تاسیسات مناسب برای گرمایش از کف در ساختمان های جدیدالاحداث

۲۰) انتخاب و استفاده از رنگ روشن در فضاهای داخلی به منظور افزایش ضریب انعکاس و استفاده حداکثر از نور طبیعی به منظور کاهش مصرف انرژی در بخش روشنایی

۲۱) استفاده از تجهیزات و سیستم های سرمایشی و گرمایشی با راندمان و کارایی بالاتر به گونه ای که حداقل ضریب عملکرد (COP) انرژی در سیتم های سرمایش مرکزی (عبارت است از انرژی سرمایش مورد نیاز در طول دوره سرمایش بر برق مصرفی سیستم سرمایش در طول دوره سرمایش) اگر به صورت واحد BTU /W بیان شود برابر با ۱۰، و اگر به صورت W/W بیان شود برابر با ۳ باشد. حداقل ضریب عملکرد (COP) برای سیستم های سرمایشی اتاقی (تهویه مطبوع اتاقی) اگر به صورت واحدBTU /W بیان شود برابر با ۹، و اگر به صورت واحد W/W بیان شود برابر با ۷/۲ مطلوب است.

۲۲) در نظر گرفتن مسوول انرژی در ساختمان ها جهت اجرای اقدامات بهینه سازی انرژی و کنترل آن در ساختمان

۲۳) رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در رابطه با صرفه جویی انرژی در ساختمان ها در هنگام احداث ساختمان های جدیدالاحداث

ب) راهکارهای میان مدت و بلند مدت

۲۴) توسعه و ترویج به کارگیری تولید همزمان برق و حرارت به صورت متمرکز و پراکنده در بخش های ساختمان و صنعت

۲۵) تبدیل نیروگاه های گازی فعلی به تولید همزمان برق و حرارت (CHP) و یا سیکل ترکیبی

۲۶) توسعه و ترویج استفاده از توربین های انبساطی در ایستگاه های تقلیل فشار گاز ورودی به شهرها و نیروگاه ها

۲۷) افزایش قدرت خروجی توربین های گازی با استفاده از سرمایش هوای ورودی

۲۸) افزایش راندمان سیستم های احتراق در بویلرهای نیروگاهی به روش ارزشیابی سوخت

۲۹) ترویج و توسعه سیستم های بازیافت انرژی در بخش صنعت

۳۰) افزایش راندمان نیروگاه ها با استفاده از روشهای پیپخ و اگزژری

۳۱) توسعه نیروگاه های بیوماس (ضایعات شهری و کشاورزی)

۳۲) توسعه استفاده از انرژی های تجدید پذیر (باد، خورشید، زمین گرمایی، امواج و ... پیل سوختی، هیدروژن)

۳۳) کاهش تلفات شبکه های انتقال و توزیع از طریق خازن گذاری مناسب، انتخاب صحیح ترانسفورماتورها، جلوگیری از انشعاب های غیرمجاز، استفاده از سطوح ولتاژ و هادی های مناسب

۳۴) استفاده از قوانین و مقررات پشتیبانی کننده بهبود کارآیی انرژی

۳۵) ممیزی انرژی و اجرای راهکارهای مدیریت انرژی و بار در صنایع بخصوص صنایع پر مصرف

۳۶) تدوین و حمایت از اجرای استانداردهای ملی مصرف انرژی در تجهیزات و فرایندهای صنعتی

۳۷) ترویج و حمایت از تولید و بکارگیری محرک های کنترل دور- توان و محرکه های سرعت متغیر (VSD)

۳۸) آگاهسازی و آموزش های عمومی و تخصصی مدیریت کاربردی انرژی

۳۹) ترویج و حمایت از تولید و بکارگیری موتورهای الکتریکی پربازده

۴۰) توسعه و ترویج و حمایت از تولید و بکارگیری چیلرهای جذبی پربازده

۴۱) احداث، توسعه و تجهیز و بهره برداری از آزمایشگاه های ملی استاندارد مصرف انرژی برای تجهیزات صنعتی

۴۲) حمایت از ایجاد و تقویت شرکت های مشاور خدمات انرژی

۴۳) اجباری کردن تدریس دروس مدیریت انرژی در کلیه رشته های مهندسی

۴۴) توسعه و بکارگیری کنتورهای هوشمند و قابل کنترل از مرکز

۴۵) حمایت از ترویج و توسعه سیستم های مدیریت انرژی در ساختمان (BMS) در مجتمع های مسکونی و ساختمان های اداری و عمومی

۴۶) تفکیک مصارف آب و انرژی در مجتمع های مسکونی

۴۷) استانداردسازی مصالح، اجزاء، طراحی و اجرای ساختمان

۴۸) تدوین و حمایت از اجرای استانداردهای ملی مصرف انرژی در تجهیزات انرژی بر خانگی و اجزاء ساختمان

۴۹) مدیریت انرژِی در ساختمان های اداری، بیمارستانی، مدارس و مجتمع های تجاری

۵۰) حمایت از ترویج سیستم های ذخیره سازی سرما (ICE storang) به منظور مدیریت بار الکتریکی

۵۱) ترویج سیستم های تبرید جذبی خانگی خصوصا در مناطق گرمسیری

۵۲) حمایت از تولید لامپ های کم مصرف با کیفیت بالا در کشور و جایگزینی آن به جای لامپ های رشته ای موجود

۵۳) جایگزینی لامپ های بخار سدیم در معابر به جای لامپ های رشته ای

۵۴) توسعه سیستم های تنظیم کننده شدت نور

۵۵) توسعه و ترویج عایق کاری جداره های خارجی ساختمان های موجود و استفاده از پنجره های دوجداره

۵۶) توسعه آزمایشگاه های مرجع صرفه جویی انرژی برای تجهیزات انرژی بر

۵۷) توسعه مراکز مشاور آگاهسازی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی

۵۸) توسعه کمی و کیفی حمل و نقل عمومی و اصلاح شبکه اتوبوسرانی

۵۹) توسعه کمی و کیفی حمل و نقل ریلی درون شهری و برون شهری

۶۰) تدوین و اجرای استانداردهای تعمیر و نگهداری و مصرف انرژِی وسایل نقلیه و اجباری کردن رعایت استانداردها برای سازندگان و واردکنندگان خودرو

۶۱) توسعه سیستم های یکپارچه حمل و نقل و استفاده از حمل و نقل هوشمند

۶۲) توسعه سیستم های اطلاع رسانی کیفیت مصرف سوخت به راننده

سید محمد صادق زاده