پیروزی حماس و مناقشه در داخل آمریكا

هم اكنون مناقشه ای در داخل دولت و كنگره آمریكا درباره چگونگی تعامل با پیروزی "حماس" در انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین، جریان دارد. در یك سوی این مناقشه گروهی از مسئولان وزارت امور خارجه آمریكا قرار دارند كه خواهان تدوین سیاستی در راستای حمایت از موضع فلسطینیان میانه رو به ویژه آنانی هستند كه خواهان مذاكره و تحقق راه حل دو دولت اند. این طرح متضمن پیگیری راهبردی میان مدت است كه در آن به تحولات سیاسی داخلی در فلسطین و مداخلات كشورهای عربی اجازه داده می شود نقش خود را در وادار كردن حماس به حركت در مسیری بدون خشونت و متصف به میانه روی و مشاركت همگانی و به دور از كنار زدن دیگران، ایفا كنند.

در طرف دیگر جناح تندرو هیأت حاكمه آمریكا خواهان منزوی كردن "حماس" و تشكیلات خودگردان و محروم كردن آنان از كمك های مالی و غیره هستند كه این امر موجب می شود محافل فلسطینی به چنین تصمیمی واكنش نشان دهند و نتیجه اش سقوط تشكیلات خودگردان خواهد بود و در پی آن ممكن است دو تحول صورت پذیرد، یا میانه روهایی كه از تجربه سقوطشان استفاده كرده اند یكبار دیگر به قدرت می رسند یا خلاء حاكمیت ایجاد می شود و در این صورت "اسرائیل" می تواند از این وضع استفاده و راه حل های یكجانبه خود را تحمیل كند.

شواهد نشانه های این مناقشه و رویارویی درونی آمریكایی ها در منابع مختلفی دیده می شود. اولین منبع این خبرها، وقایع مربوط به كنفرانس مطبوعاتی رایس و تسیبی لیونی وزرای امور خارجه آمریكا و رژیم صهیونیستی است. رایس در این مصاحبه از تأیید علنی طرح " جدایی و گرسنه نگه داشتن ملت فلسطین" كه لیونی پیشنهاد كرده بود، خودداری كرد. منبع دوم هم گزارش خبریی است كه در صفحه اول روزنامه نیویورك تایمز با نام "خبرهایی از مذاكرات آمریكا و اسرائیل برای كنار زدن حماس" به چاپ رسید. نویسنده این گزارش تاكید دارد كه این نگرش از سوی اعضای تندروی دولت آمریكا و شورای عالی امنیت ملی این كشور كه از "بازهای" حامی حزب لیكود در رژیم صهیونیستی تشكیل شده است، پشتیبانی می شود.

در حالی كه این تحولات در داخل دولت آمریكا در جریان است، كنگره این كشور نیز در پی پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی فلسطین تلاش هایی را برای تأثیرگذاری بر روند سیاست های آمریكا آغاز كرده است. در آنجا نیز میان بازها و میانه روها كه در دو جناح موضع گرفته اند، مناقشاتی جریان دارد. میانه روها از مصوبه ای حمایت می كنند كه در مجلس سنا در حال بررسی است و در آن به صراحت آمده است كه دولت آمریكا باید از ارائه هر گونه كمك به هر تشكیلات فلسطینی كه حزب برتر در پارلمان آن خواهان نابودی "اسرائیل" باشد، خودداری كند.

در مقابل این مصوبه، قانون دیگری وجود دارد كه به قانون ۴۶۸۱ مشهور است. این قانون كه در كنگره آمریكا به تصویب رسیده است، اگر اجرا شود تعامل و همكاری آمریكا با تشكیلات خودگردان یا سازمان آزادیبخش فلسطین را ممنوع می كند. این ممنوعیت حتی می تواند شدیدتر از وضعی باشد كه در دهه های هفتاد و هشتاد (قرن گذشته ) میلادی وجود داشت.

اگر ماهیت مناقشه جاری در دولت و كنگره آمریكا را مورد توجه قرار دهیم به این نتیجه می رسیم كه پیروزی حماس در انتخابات مجلس، وضع را بسیار بدتر و پیچیده تر كرده است.

آمریكا و "اسرائیل" و تشكیلات خودگردان باید به سبب بروز چنین وضعی مورد سرزنش قرار گیرند. حماس نیز اینك باید سرزنش شود، زیرا از عقاید دینی و سركوب یك ملت برای توجیه استفاده افراطی از عملیات "انتحاری" (شهادت طلبانه) علیه بی گناهان و تلاش عامدانه برای ضربه زدن به تشكیلات خودگردان استفاده كرده است. این وضع به "اسرائیل" كه درصدد تقویت اشغالگری و لغو تعهدات خود در برابر روند صلح و سلب مشروعیت از تشكیلات خودگردان بود، فرصت و بهانه لازم را داد.

اكنون این پرسش مطرح است كه وظیفه ما در وضعیت فعلی چیست؟

قطعا نباید از سیاست هایی كه وزیر امور خارجه "اسرائیل" پیشنهاد كرده است یا از روشی كه در قانون ۴۶۸۱ آمده است، پیروی كنیم، زیرا تاریخ ثابت كرده است كه سركوب به افزایش تندروی و تعصب می انجامد. به نظر من كمك های آمریكا و جامعه جهانی از یك سو و از سوی دیگر مذاكرات داخلی فلسطینیان میان محمود عباس و "حماس" نیز درباره شكل كابینه آینده، همچنان باید استمرار یابد.

البته این پیشنهاد نمی تواند به بهبود اوضاع در فلسطین بینجامد، اما مانع از افزایش بحران خواهد شد، كما اینكه ابتكار عمل را از دست افراطی های هر دو طرف خواهد گرفت و به میانه روها این فرصت را خواهد داد تا ابتكار را به دست بگیرند. اما اگر طبیعت ابزارهای سیاسی آمریكا را در نظر بگیریم، باید بگوییم كه چنین تحولی در هر زمانی ـ حتی در آینده نزدیك ـ دور از انتظار نخواهد بود.

منبع: روزنامه الاتحاد چاپ امارات ۲۰/۲/۲۰۰۶

به قلم:جیمز زاگبی