آیا ابوبکر بغدادی واقعا مرده است آیا ممکن است در پناهگاهی مخفی شده باشد آیا دوباره میخواهد اعلام خلافت در پایتختی تازه بکند

در یک ویدئو یک هفته پس از اظهارات روس ها, اعضای داعش دیده می شوند که بدون نام بردن از البغدادی می گویند شیخ ما این امر سؤال های بیشتری را مطرح کند جنبش طالبان یا تشکیلات القاعده مرگ رهبران خود را دو سال مخفی کردند غیبت البغدادی در این لحظات حساس برای دوستان و دشمنانش امری کاملا حیرت آور شده است

سه سال پیش، ویدئویی منتشر شد که ابوبکر البغدادی رهبر گروه داعش را در مسجد النوری موصل مشغول سخنرانی نشان می داد. آن زمان داعش منطقه ای به مساحت انگلستان را در عراق و سوریه به تصرف خود در آورده بود و خلافت خود را در آن اعلام کرد.

اکنون سه سال پس از آن واقعه داعش اکثر اراضی تحت کنترل خود را از دست داده و رهبر این گروه به شکلی واضح سکوت پیشه کرده است. فقط نوامبر گذشته بود که به هنگام شروع جنگ موصل او یک ویدئو از سخنان خود منتشر کرد. درمیان این سکوت، گاه گاه خبرهایی درباره مرگ البغدادی منتشر می شود. چنانکه معاون وزیر خارجه روسیه گفت: «به احتمال بسیار زیاد» البغدادی در حمله هوایی روسیه به رقه کشته شده است. یک مسئول ایرانی نیز تأکید کرد البغدادی «قطعا مرده است». اما آمریکایی ها در هردو این ادعاها تردید دارند. ایالات متحده برای شناسایی مکان اختفای البغدادی پاداشی ٢٥میلیون دلاری تعیین کرده است.

در یک ویدئو یک هفته پس از اظهارات روس ها، اعضای داعش دیده می شوند که بدون نام بردن از البغدادی می گویند «شیخ ما». این امر سؤال های بیشتری را مطرح کند. جنبش طالبان یا تشکیلات القاعده مرگ رهبران خود را دو سال مخفی کردند. غیبت البغدادی در این لحظات حساس برای دوستان و دشمنانش امری کاملا حیرت آور شده است.

پایتخت سوم

شاید پاسخ این را که البغدادی کجاست، بتوان در ارتباط با مشروعیت یک خلیفه دریافت کرد. زیرا طبق این قاعده دینی بحث برانگیز، کسی می تواند نامزد خلافت و جانشینی باشد که طبق معیارهای شرعی «سرزمینی» برای حکومت کردن داشته باشد. امروزه بخش های اعظم سرزمین های تحت کنترل داعش آزاد شده و این گروه در رقه نیز تحت فشار شدیدی است. از این رو ممکن است البغدادی در جایی مخفی شده باشد که به آن «پایتخت سوم» داعش گفته می شود؛ یعنی مناطقی که این تشکیلات اکنون در دو سوی مرزهای سوریه و عراق در اختیار دارد. داعش این مناطق را که از شهر قائم در عراق تا شهر بوکمال در سوریه امتداد پیدا می کند، «ولایت فرات» می نامد.

سال ٢٠١٤، این گروه از همان ولایت فرات و اطراف آن حرکت خود را شروع کرد. طبق روایات همین گروه، براساس ویدئوهایی که اخیرا از استان الانبار عراق به دست آمده، شبه نظامیان داعش از این منطقه به عنوان سکویی برای حرکت و انجام عملیات سریع و برق آسای خود در عراق و سوریه استفاده می کنند. در این منطقه شبه نظامیان و قبایل مسلح نسبتا ضعیفی حضور دارند. حتی در مناطقی که اخیرا آزاد شده اند مثل الرطبه واقع در جنوب عراق، تشکیلات داعش هنوز قادر است حملاتی را ترتیب داده و به سرعت فرار کند.

مخفیگاه های صحرا

تاکنون برای آزادسازی این شهرهای دورافتاده هیچ حمله ای صورت نگرفته است. هنوز این بحث ها در واشنگتن جریان دارد که دولت آمریکا یا عراق یا سوریه کدام یک باید به این مناطق حمله کنند. دراین میان چه کسی می خواهد فرماندهی این حمله را برعهده بگیرد. اماکنی مثل تلعفر در عراق در حال حاضر برای نیروهای دولتی این کشور اولویت دارد. هاشم الهاشمی، مشاور دولت عراق وکارشناس امور گروه های جهادی می گوید «ولایت فرات» به احتمال زیاد اکنون مخفیگاه البغدادی شده است.

دولت عراق چند بار به بوکمال حمله هوایی کرد. به گفته الهاشمی آن زمان دولت عراق داشت ایاد الجمیلی یکی از معاونان البغدادی را در این شهر تعقیب می کرد. تاکنون تعدادی از نزدیکان رهبر القاعده در بوکمال و شهر المیادین سوریه دیده شده اند. این شهر واقع در استان دیرالزور سوریه و یکی از اردوگاه های داعش به شمار می رود. عملیات پاک سازی این مناطق از عناصر داعش ممکن است چند ماه دیگر، شاید هم بیشتر طول بکشد. تا این مناطق آزاد نشود به احتمال زیاد ابوبکر البغدادی خواهد توانست در بیابان ها و ساحل رودخانه های این منطقه مخفی شده و به حملاتش به مناطق شهری ادامه دهد.

البغدادی برخلاف سایر رهبران جهادی فقط وقتی به سخن در آمده یا در ویدئویی ظاهر شده است که ضرورتی جدی وجود داشته باشد. چنانکه دیدیم، او یک بار برای اعلام خلافت و بار دیگر هم زمان با شروع نبرد در موصل، ظاهر شد. در سلسله مراتب تشکیلات داعش هرچه شما بالاتر بروید تعداد افراد نزدیک و مورد اعتماد کمتر می شوند. طبعا مکان البغدادی را جز تعدادی اندک نمی دانند. همین امر مأموریت ایالات متحده را برای پیداکردن البغدادی دشوار می کند. مناطق امن و مأنوس برای البغدادی در حاشیه مرزهای سوریه و عراق می تواند تا اطلاع ثانوی مکان اختفای او باشد و از دستگیرشدن یا مرگ نجاتش دهد؛ کمااینکه در آنجا می تواند همچنان به عنوان خلیفه مسلمین برای خود مشروعیت کسب کند.

منبع: رویترز