تنوع حرف اول را می زند

معرفی ۲۳ فیلم ایرانی برای رقابت در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر به نوعی شک و شبهه ها درباره برخی فیلم ها را به یقین بدل کرد و هویت بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر را به عنوان جشنواره ای متنوع به ثبت رساند

معرفی ۲۳ فیلم ایرانی برای رقابت در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر به نوعی شک و شبهه ها درباره برخی فیلم ها را به یقین بدل کرد و هویت بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر را به عنوان جشنواره ای متنوع به ثبت رساند. بالاخره به فاصله هشت روز مانده تا آغاز بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر اسامی فیلم های ایرانی بخش مسابقه سینمای ایران «سودای سیمرغ» و فیلم های ایرانی بخش مسابقه سینمای آسیا «جلوه گاه شرق» معرفی شد. نگاهی به ۲۳ فیلم ایرانی بخش »سودای سیمرغ» و سه فیلم ایرانی بخش «جلوه گاه شرق» بیش از هر چیز محتاطانه بودن انتخابها را برجسته می کند. به خصوص اجتناب از انتخاب فیلم هایی که هر کدام به دلیلی خاص اشکال دار یا حضور آنها در هاله ابهام بوده است. هر چند به نظر می آید در این آشفته بازار برخی هم فرصت طلبانه شایعه سانسور و حذف شدن فیلم خود را بر سر زبان انداختند تا بتوانند از این حاشیه ها برای فیلمشان مخاطب جمع کنند. اما ۲۳ فیلم شرکت کننده در بخش «سودای سیمرغ» به شرح زیر هستند که به بررسی کوتاه آنها می پردازیم:

«آتش سبز» دومین فیلم مستندساز قدیمی محمدرضا اصلانی است. او که «شطرنج باد» را سال ۵۵ ساخته بود پس از آن به مستندسازی روی آورد و در عین حال فیلمنامه «صبح روز چهارم»، «تنگناو» و«باغ سنگی» را هم نوشت. «آتش سبز» بر اساس افسانه کهن «سنگ صبور» نوشته شده و داستان دختری به نام ناردانه است که در کودکی سروش ازدواجش را با یک مرد مرده می شنود و برای گریز از این سرنوشت خوفناک ناخواسته گام در راهی دشوار می گذارد.

«آن مرد آمد» دومین فیلم حمید بهمنی پس از «آخرین نبرد» است که سال ۷۶ ساخته شد و وقفه ۱۰ ساله در ساخت فیلم دوم این فیلمساز را به رخ می کشد که هر دو در ژانر دفاع مقدس قرار می گیرند. بهمنی فارغ التحصیل دانشکده سینماتئاتر دانشگاه تهران است و بر اساس طرح اولیه ای از خودش نگارش فیلمنامه «آن مرد آمد» را به شادمهر راستین سپرد. «آواز گنجشک ها» هفتمین سینمایی مجید مجیدی است. فیلمساز / بازیگری که با «بدوک» و «پدر» خوش درخشید و با «بچه های آسمان » و«رنگ خدا» مرزهای جهانی را پیمود و توانست چهره ای جدید از سینمای ایران به جهان معرفی کند. «بچه های آسمان» تنها فیلم ایرانی بود که به فهرست پنج فیلم نامزد اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان هم راه پیدا کرد. «احضارشدگان» ششمین ساخته بلند سینمایی معیریان در ژانر وحشت تولید شده است. معیریان فیلمهای سینمایی «تیک آف»، «کما»، «شارلاتان»، «چپ دست » و«آنکه دریا می رود» را در کارنامه دارد. او مسوولیت هایی چون عضو هیات علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه تهران و مدیر گروه سینمای دانشگاه هنر و. . . را هم در کارنامه هنری خود دارد.

«استشهادی برای خدا» پنجمین فیلم بلند سینمایی علیرضا امینی پس از «نامه باد»، «کنار رودخانه »، «دانه های ریز برف »، «زمان می ایستد» و«فقط چشمهاتو ببند» است. او فیلمسازی را با ساخت فیلم کوتاه و دستیاری کارگردانانی چون بهمن قبادی آغاز کرد. «استشهادی برای خدا» درباره بازگشت مردی بعد از بیست سال به زادگاهش است تا همسر سابقش را پیدا کند و این سرآغاز اتفاقات بعدی است. جمشید هاشم پور، محسن تنابنده، احمد مهرانفر، سروناز مستوفی و هاله گرجی بازیگران فیلم هستند. «انعکاس» چهارمین فیلم رضا کریمی پس از «عشق+۲» ،«هزاران زن مثل من » و«تب» است. او که تجربه دستیاری کارگردانی چون سیروس الوند و. . . را در کارنامه دارد فیلمنامه اغلب کارهایش را خود به نگارش درمی آورد اما فیلمنامه «انعکاس» را محمدهادی کریمی نوشته است.«انعکاس» روایت زوجی جوان است که هر کدام بی اراده در معرض آزمون سخت اثبات وفاداری قرار می گیرند. آنها تنها دو را پیش رو دارند و انتخاب نهایی هر کدام انعکاسی را در زندگی مشترکشان رقم خواهد زد. مهناز افشار، کامبیز دیرباز، حمید گودرزی، شهره قمر و بیتا سحرخیز در این فیلم بازی کرده اند. «باد در علفزار می پیچید» نهمین فیلم خسرو معصومی و تکمیل کننده سه گانه اوست. معصومی که با آثاری چون «دوران سربی و» و«آقای بخشدار» حضور خود را در سینما تثبیت کرد به قول خودش وقتی «پر پرواز» را ساخت قافیه را باخت تا به همگان ثابت کند می تواند فیلم بفروش بسازد ولی سینمای مورد علاقه او این نیست.

«به همین سادگی» پنجمین ساخته سیدرضا میرکریمی مدیر عامل حال حاضر خانه سینماست. او که با فیلم مهجور «کودک و سرباز» آغاز کرد در »زیر نور ماه» توانست نگاه مخاطبان خاص را به سوی خود جلب کند. فیلمی با محوریت زندگی یک طلبه حوزه علمیه قم که در زمان خود موضوعی تازه بود.

«به همین سادگی» با فیلمنامه ای از شادمهر راستین و رضا میرکریمی جلو دوربین رفته و درباره زنی است که همسر او قرار است در یک مسابقه بین المللی معماری شرکت کند به همین دلیل تصمیم می گیرد محیطی آرام در خانه برایش ایجاد کند. هنگامه قاضیانی، مهران کاشانی، صفا آقاجانی، نیره فراهانی و. . . بازیگران این فیلم هستند.

«پرچم های قلعه کاوه» چهارمین فیلم بلند سینمایی محمد نوریزاد پس از «همه با هم»، «انتظارو» و»شاهزاده ایرانی» است. وی فعالیت هنری خود را پس از انقلاب در رادیو و تلویزیون آغاز کرد و چندین فیلم مستند و گزارشی ساخته است. فعالیت مطبوعاتی نوریزاد در روزنامه هایی چون کیهان و. . . در کارنامه هنری او برجسته است.

در «پرچم های قلعه کاوه» یکی از مقاطع حمله مغول ها به ایران به تصویر کشیده شده و فیلم روایت داستان شخصی به نام کاوه است که در قلعه خود در نزدیکی مرزهای خراسان به همراه پنج فرزندش در برابر مغول ها مقاومت می کند. در این فیلم بهزاد فراهانی داود رشیدی شهاب حسینی محمد صادقی یوسف مرادیان و رضا صفایی پور بازی کرده اند. «تولدی دیگر» ششمین فیلم سینمایی عباس رافعی پس از «راز مینا »، «پروانه ای در باد»، «آیه های زمینی »، «راه طی شده و» و«آفتاب بر همه یکسان می تابد» است. فیلم داستان ملوان جوانی به نام زهیر است که برای یافتن کار همسر باردارش را در لبنان رها می کند و در یک کشتی مصری مشغول می شود و زمانی که می شنود در جنوب لبنان جنگ شده به کشورش بازمی گردد. طلال جوردی، دارین حمزه، علی طهان، ادوارد هاشم، مونا کریم و پل سلیمان بازیگران اصلی فیلم هستند. پروژه «تولدی دیگر» نخستین همکاری مشترک بخش خصوصی فیلمسازی ایران و لبنان محسوب می شود. سرمایه گذاری فیلم را شبکه الکوثر انجام داده و تهیه کننده عباس رافعی است. «جعبه موسیقی» چهارمین ساخته فرزاد موتمن محسوب می شود. «هفت پرده» نخستین فیلم او که ساختار و مضمون جدیدی داشت به اکران عمومی درنیامد و او در «شب های روشن» سراغ اقتباس از کتاب «شب های سپید» داستایوسکی رفت و یک درام مدرن عاشقانه ساخت که توانست نگاه ها را متوجه این فیلمساز کند.

«باج خور» با تکیه بر مولفه های آشنای فیلم نوآر نتوانست در راستای آثار قبلی این فیلمساز محسوب شود و در نهایت او به «جعبه موسیقی» رسید. فیلم درباره پسربچه ای است که بر اساس یک اتفاق با فرشته ای آشنا می شود و این آشنایی ماجراهایی به همراه دارد. رامبد جوان، نیکی کریمی، شاهرخ فروتنیان، ارسلان قاسمی، جمشید گرگین، نگار جواهریان و داریوش اسدزاده نقش های اصلی را ایفا می کنند. «حس پنهان» نخستین ساخته مصطفی رزاق کریمی است. وی که سابقه ساخت فیلم کوتاه و مستند دارد مستند «یاد و یادگار» را سال ۷۹ نوشته و با همکاری فرهاد ورهرام کارگردانی کرده است. مرتضی رزاق کریمی برادر وی و تهیه کننده فیلم تاکنون «چه کسی امیر را کشت» را تهیه کرده و مجری طرح «این زن حرف نمی زند» بوده است. «حس پنهان» فیلم قصه زمانه ماست زمانه ای که در غفلت دیگران برایمان تصمیم می گیرند. محمدرضا فروتن، مهتاب کرامتی، آتیلا پسیانی، شهره سلطانی، حامد بهداد، نیوشا ضیغمی و شیوا بلوریان بازیگران فیلم هستند. این فیلم در هشتمین جشنواره فیلم های آسیایی ان. چی. کی که دهم تا ۱۴ آبان ماه در منطقه شیبویا توکیو برگزار شد شرکت نمود. «حس پنهان» به تازگی از شورای نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد پروانه نمایش گرفته و اولین نمایش عمومی آن نیز در جشنواره فیلم فجر امسال است. «خاک آشنا» چهارمین فیلم بهمن فرمان آرا در سینمای پس از انقلاب است. فرمان آرا که در سینمای قبل از انقلاب فیلم هایی چون «شازده احتجاب » و«سایه های بلند باد» را در کارنامه دارد سال ۷۸ با فیلم «بوی کافور عطر یاس» به دوره جدید سینمای ایران پیوست و خود نقش اول فیلم را ایفا کرد. «خاک آشنا» داستان نامدار نقاش و هنرمندی است که در گریز از هیاهوی مرکز به روستایی در کردستان پناه برده و سال هاست آنجا به خلق آثار خود مشغول است. رضا کیانیان، بابک حمیدیان، مریم بوبانی، بیتا فرهی، رویا نونهالی، نیکو خردمند، هدایت هاشمی و رعنا آزادی ور در فیلم نقش آفرینی کرده اند. «خواب زمستانی» دهمین فیلم سینمایی سیامک شایقی است. در کارنامه او آثاری چون «در کمال خونسردی »، «مادرم گیسو»، «شراره»، «باغ فردوس پنج بعداز ظهر» و. . . به چشم می خورد. او سابقه کار مطبوعاتی و ساخت مجموعه هایی چون «سیاه سپید خاکستری» را هم در پرونده دارد. «در میان ابرها» سیدروح الله حجازی اثری اجتماعی با پسزمینه دفاع مقدس است. داستان فیلم در زمان جنگ دوم آمریکا و عراق می گذرد که منجر به سقوط صدام شد و رابطه یک زن عراقی و مرد ایرانی شکل دهنده داستان است. در خلاصه داستان فیلم که محمدرضا گوهری فیلمنامه آن را نوشته آمده: گاری ها می تازند. بارها در مرز جابه جا می شوند و مسافران در تکاپوی رفتن. یک گاری مالک بار نورا است. مالک بار نورا را بردوش دارد و انتظار می کشد تا بیاید. در این فیلم الناز شاکردوست به همراه ۹ نابازیگر نوجوان به ایفای نقش پرداخته است. «ستایش» اولین ساخته محمدرضا رحمانی است. وی سابقه بازیگری در فیلم هایی چون «هور در آتش»، «زیر پوست شهر »، «نیمه پنهان»، «تهران ساعت ۷ صبح»، «آفتاب بر همه یکسان نمی تابد» و. . . را در کارنامه دارد. «ستایش» داستان زندگی آرام و بدون سر و صدای مادر و دختری را به تصویر می کشد که با ورود غریبه ای به زندگی آنها این آرامش به هم می ریزد. حسن پورشیرازی، حسین محجوب، خاطره اسدی، محمود مقامی و مریم کاویانی بازیگران اصلی فیلم هستند.«سهم گمشده» نخستین فیلم حسن نجفی محصول مشترک سازمان توسعه سینمایی سوره حوزه هنری و شبکه جهانی سحر است و بازیگرانی از کشور آذربایجان چون کامران یونس، خالده قلی اوا، گلزار قربان اوا، قربان مسیم اف، اتکم اسکندراف، مهربان خانلاراوا، آیشاد محمداف و آلماز آمان اوا در آن به ایفای نقش می پردازند. فیلم روایتگر داستان پسربچه ای آذربایجانی است که والدینش پس از اظهار ناامیدی پزشکان روسی و آذربایجانی از مداوای بیماری لاعلاج وی تصمیم می گیرند فرزندشان را برای شفا گرفتن به امامزاده ای در ایران بیاورند. «شب» ساخته رسول صدرعاملی قسمت اول «شهری که دوستش می دارم» هستند. صدرعاملی که سه گانه «دختری با کفش های کتانی»، «من ترانه ۱۵ سال دارم » و«دیشب باباتو دیدم آیدا» را در کارنامه دارد با ساخت ملودرام «پائیزان» کار خود را آغاز کرد و فیلم هایی همچون «گل های داوودی » و«قربانی» را در کارنامه دارد. نشانه رفتن بیواسطه مسائل دختران نوجوان در اجتماع روز و باورپذیری موقعیت های طراحی شده انتظارات از فیلم جدید صدرعاملی را بالا می برد. «شب» با بازی امین حیایی، عزت الله انتظامی و خسرو شکیبایی هم درباره زائرانی است که به زیارت امام هشتم (ع) مشرف می شوند.

«فرزند خاک» با نام قبلی «تلخ عین عسل» سومین تجربه کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر پس از فیلم های «نیمه گمشده » و«نبات داغ» است. مهتاب نصیرپور، شبنم مقدمی، قاسم زارع، حمید ابراهیمی و چند بازیگر منطقه کرمانشاه و کردستان بازیگران این فیلم هستند. در خلاصه داستان فیلم آمده: در پس روزهای تار انتظار مینا دریافته مسافر گمشده اش در دیاری غریب چشم به راه اوست. مینا تاب ماندن ندارد دل به دریا می زند و سر به کوه. «کنعان» سومین فیلم سینمایی مانی حقیقی است. فیلمسازی که تجربه نگارش فیلمنامه «چهارشنبه سوری» را با همکاری اصغر فرهادی در کارنامه دارد. فیلم «آبادان» تنها چند نمایش خصوصی داشت و در جشنواره فجر هم به نمایش درنیامد و به نوعی حذف شد. «محیا» سومین ساخته خواجویی پس از «خانه ابری » و«سیرک بزرگ» ملودرامی اجتماعی عاشقانه است. فیلم داستان پسری جوان را روایت می کند که دل در گرو دختری به نام محیا دارد و در رسیدن به عشق خود با مشکلاتی رو به رو می شود. خواجویی علاوه بر کارگردانی این فیلم نویسنده فیلمنامه و تهیه کننده آن نیز هست. شهاب حسینی، الهام حمیدی، آزیتا حاجیان، بروز ارجمند، مجید سعیدی، صالح خواجویی، مهسا کرامتی و مرضیه خوش تراش بازیگران این فیلم هستند. «هامون و دریا» پنجمین فیلم سینمایی ابراهیم فروزش فیلمساز نام آشنای آثار کودک کانونی است. «کلید »، «خمره »، «مرد کوچک » و«بچه های نفت» فیلم های وی هستند که به تهیه کنندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شده و وجهه جهانی برای این فیلمساز کسب کرده اند به خصوص «کلید» با فیلمنامه ای از عباس کیارستمی.«همیشه پای یک زن در میان است» یازدهمین فیلم کمال تبریزی است. کارگردانی که آثاری نمونه وار چون «لیلی با من است »، «مارمولک »، «گاهی به آسمان نگاه کن» و فیلم هایی سفارشی مانند «فرش باد »، «یک تکه نان» و. . . را در پرونده دارد. تبریزی کارگردانی است که هر گاه به خواست خود سراغ مضامین حساس و جسورانه رفته فیلمی موفق در کارنامه ثبت کرده است. سه فیلم «به همین سادگی »، «استشهادی برای خدا» و «هامون و دریا» در بخش مسابقه سینمای آسیا «جلوه گاه شرق» هم حضور دارند.