ناتوانی کنترل دفع در زنان

ناتوانی کنترل مدفوع یکی از بیماری‌های بسیار ناراحت‌کننده است که با عوارض روانی مثل افسردگی و گوشه‌گیری و دوری از اجتماع همراه است. این بیماری بخصوص اگر در یک خانم جوان رخ دهد، …

ناتوانی کنترل مدفوع یکی از بیماری‌های بسیار ناراحت‌کننده است که با عوارض روانی مثل افسردگی و گوشه‌گیری و دوری از اجتماع همراه است. این بیماری بخصوص اگر در یک خانم جوان رخ دهد، سخت است، زیرا یک موجود فعال با توانایی‌های زیاد را از جامعه حذف می‌کند. این مساله بخصوص در کشورهایی که سطح بهداشتی بسیار پایینی داشته و زنان برای زایمان به بیمارستان مراجعه نمی‌کنند، رخ می‌دهد. در این افراد به علت زایمان سخت و طولانی عضله کنترل‌کننده دفع مدفوع بسختی آسیب می‌بیند و بیمار برای تمام عمر دچار عدم کنترل دفع مدفوع و گاز می‌شود. از علل دیگر این بیماری، اختلالات مغزی مثل تومورها، ضربه‌های شدید به سر و سکته‌های مغزی است که مرکز کنترل دفع مدفوع را دچار آسیب می‌کند. همین طور آلزایمر هم از عوامل این مشکل است. ضایعات در نخاع هم می‌تواند منجر به این مشکل شود. همچنین ۲۰ درصد بیماران دیابتی نیز دچار اختلال عدم کنترل مناسب دفع مدفوع هستند.جراحی‌های ناحیه مقعد و آسیب‌های زایمانی، اسهال، بیماری روده تحریک‌پذیر، آرتروز شدید در زانوها و... هم می‌تواند عامل ایجاد این بیماری شود.

از سوی دیگر داروهایی مثل ملین‌ها، شربت منیزیم هیدروکساید، داروهای مربوط به تیروئید، مدرها، داروهای شیمی‌درمانی و بسیاری داروهای دیگر منجر به اسهال و در نتیجه عدم کنترل مناسب دفع مدفوع می‌شوند.

درمان

برای درمان این مشکل ابتدا سعی می‌کنیم از روش‌های غیرجراحی استفاده کنیم. اولین درمان اجتناب از مواد غذایی‌ای است که منجر به شل‌شدن مدفوع می‌شود، مثل غذاهای حاوی ادویه و فلفل فراوان، قهوه و سایر مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، میوه‌های حاوی سیترات (مثل مرکبات) و غذاهایی که حاوی فیبر فراوان است (مثل سبزیجات، سوپ و آش و...).

درمان بعدی استفاده از داروهایی است که منجر به یبوست می‌شود، مثل لوپرامید، دیفنوکسیلات و داروهای حاوی کدئین. اما این داروها فقط باید با تجویز پزشک با دوز کم شروع ‌شود تا بیمار دچار وابستگی دارویی و عوارض دیگر آنها نشود.روش‌های تغییر رفتار هم از درمان‌های دیگری است که بخصوص در افراد مسن مثمرثمر است. در این افراد توصیه می‌شود بعد از صرف غذای اصلی برای دفع مدفوع اقدام کنند، به این ترتیب به روده‌ها آموزش داده می‌شود که در ساعتی خاص عمل کنند و بخصوص در افراد مسنی که عدم کنترل دفع مدفوع دارند، این درمان بسیار کمک‌کننده است. روش‌های جراحی ترمیم عضله کنترل‌کننده دفع نیز وجود دارد که روش‌هایی بسیار تخصصی است و باید با نظر پزشک انجام شود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان