سینما با سال های اوج فاصله دارد,

گپی با نیکی کریمی

سینما با سال های اوج فاصله دارد، ابتکار» و «چند روز بعد» و همچنین چند فیلم کوتاه را ساخته، که باعث شده نگاهی خاص نسبت به سایر بازیگران و به مقوله سینما داشته باشد. ایسکانیوز به مناسبت حضور دوباره این بازیگر در سینما و به بهانه اکران فیلم «زن دوم » گفتگویی با وی انجام داده، که با هم می خوانیم.

«نیکی کریمی»، بازیگر برجسته سینمای ایران پس از چند سال دوری از سینمای بدنه با نقش آفرینی در فیلم سینمایی «زن دوم» به کارگردانی «سیروس الوند»، حضوری موفق را تجربه کرد. این بازیگر حرفه ای و کارگردان تازه کار سینما از آندسته هنرمندان سینماست که نسبت به مکتوبات هنری نیز نظری و نگاهی مخصوص به خود دارد. «نیکی کریمی» در مقام کارگردان دو فیلم «یک شب

▪ خانم کریمی شما در«زن دوم» برای اولین بار در فیلمی از «سیروس الوند» بازی کردید، اصلا چه شد که در «زن دوم» بازی کردید؟

ـ تقریبا ۱۰سال پیش بود که «فرشته طائرپور» کتاب «زن دوم» را به من داد تا بخوانم. گفته بود که با حضور من این فیلم را خواهد ساخت. در این مدت با کارگردان های زیادی صحبت کرد که با هر کدام یا به توافق نمی رسید یا نمی توانست ذهنیت خود را به آنها منتقل کند. تا اینکه «سیروس الوند» وارد این جریان شد. بعد هم من فیلمنامه نهایی را خواندم و کار را شروع کردم.

▪ حضور شما برای بازی در نقش «مهتاب»، انتخاب «فرشته طائرپور» بود یا «سیروس الوند»؟

ـ من بی نهایت قصه را دوست داشتم. از همان ابتدا هم قرار بود که فیلم با حضور من در این نقش ساخته شود. الوند هم از این انتخاب بسیار استقبال کرد، چون مدت ها بود دلش می خواست با من در یک فیلم کار کند.

▪ یعنی اگر هر کارگردان دیگری هم بود کار می کردید؟

ـ من به «فرشته طائرپور» اطمینان داشتم و مطمئن بودم با هر کارگردانی کار نمی کند، اگرچه برای انتخاب کارگردان و دیگر عوامل فیلم همیشه نظر مرا هم می پرسید. به هر حال «سیروس الوند» کارگردان باتجربه ای است. او وقتی کاری را شروع می کند به شدت درگیر پروژه می شود. فکر می کنم این خصیصه بیشتر، در فیلمسازان نسل الوند وجود دارد. او تمام وقتش را برای پروژه صرف می کرد. مدام به قصه و آدم های آن فکر می کرد. در واقع خودش را در اختیار فیلم می گذارد. یادم هست اوایل فیلمبرداری در شمال، هر روز صبح که با «محمدرضا فروتن» برای گریم می رفتیم، می دیدم که الوند بیدار است و در حال کار کردن بود. او از اول وقت کار می کرد و همه چیز را به دقت بررسی می کرد.

▪ تجربه کار با «سیروس الوند» در «زن دوم» چطور بود؟

ـ الوند از کارگردان هایی است که کار خودش را به خوبی بلد است. در ژانرهایی که کار می کند یک حرفه ای به تمام معناست. حاشیه ندارد و تمرکزش را روی کار می گذارد. این خصیصه برای ساخت فیلم هایی مثل «زن دوم» بسیار مهم است. الوند یکی از مناسب ترین گزینه های کارگردانی «زن دوم» بود.

▪ با توجه به این که نویسندگان فیلمنامه زن هستند، چقدر با نگاه فیلم نسبت به زن موافق هستید؟

ـ من سال گذشته دو فیلم کار کردم که کاراکترهای اصلی هر دو فیلم، زن بودند. یکی «سه زن» ساخته «منیژه حکمت» و دیگری هم «زن دوم.» نگاهی که «زن دوم» به زن دارد بسیار محترم است و همین نگاه برای من خیلی اهمیت داشت.

یعنی زنی هست که جسارت دارد و در برابر مشکلا ت به اصطلا ح کم نمی آورد. متاسفانه در فیلم هایی که ساخته می شود تصویر نادرستی از زن ارائه می شود. عموما زنان در تصویر بیرونی سینمای ایران بسیار ضعیف نشان داده می شوند. زنان همیشه قربانی شرایط هستند.

▪ «سیروس الوند» در سال های اخیر بیشتر به عنوان کارگردان فیلم های حادثه ای شناخته می شود و شما هم مدتی است که از سینمای بدنه فاصله گرفته اید، برقراری ارتباط با همدیگر سخت نبود؟

ـ شاید اوایل من هم همین طور فکر می کردم. اما آنچه مسلم است این که الوند نشان داده که ظرفیت لا زم برای ساخت فیلم های خوبی از جنس «زن دوم» را دارد. زمانی بنابر موضوعات متوسطی که الوند در اختیار داشته و شاید حتی بر حسب ضرورت هایی به سمت فیلم های متوسط رفته، اما به هر حال «سیروس الوند» کارگردانی است که فیلم های خوبی مثل «یک بار برای همیشه» را در کارنامه اش دارد که یکی از مهم ترین فیلم های سینمایی ما است.

خیلی مسائل به ساخت فیلم خوب کمک می کند. مثلا آدم هایی که در تولید فیلم حضور دارند. عوامل فیلم «زن دوم» همه حرفه ای بودند، از بازیگران، کارگردان، تهیه کننده تا سایر عوامل فنی و تولید، و این حرفه ای بودن عوامل خیلی مهم است. سینما اصلا کاری انفرادی نیست، کافی است تنها یک نفر با جمع سنخیت نداشته باشد تا کل ماجرا به هم بریزد.

▪ ده سال پیش که پیشنهاد بازی در فیلم «زن دوم» از طرف طائرپور به شما داده شد، هنوز کارگردان نشده بودید. اما وقتی که قضیه ساخت فیلم جدی شد شما ساخت فیلم دوم خودتان را هم به پایان برده بودید. این دغدغه را نداشتید که این فیلم را خودتان کارگردانی کنید؟

ـ اتفاقا «فرشته طائرپور» پیشنهاد کارگردانی این فیلم را به من هم داد.

تقریبا از همان اول که ماجرای تولید قطعی شد به من گفت که فیلم را من کارگردانی کنم. البته این پیشنهاد دقیقا همزمان بود با اتمام فیلمبرداری «چند روز بعد.» آن روزها واقعا خسته بودم، در عین حال مونتا ژ فیلم تازه داشت شروع می شد و واقعا تمرکز لا زم را برای کارگردانی یک فیلم دیگر نداشتم. شاید اگر این پیشنهاد چند ماه بعد به من می شد آن را می پذیرفتم. البته اگر کارگردان می شدم دیگر در فیلم بازی نمی کردم. کارگردانی این فیلم خیلی تمرکز می خواست چراکه بازی های این فیلم خیلی سخت بود.

▪ شما اول رمان را خوانده بودید و بعد از آن فیلمنامه را. آیا به نظر شما اقتباس خوبی از رمان صورت گرفته است؟

ـ به هر حال اگر من بخواهم از دیدگاه سینمایی به ماجرا نگاه کنم قطعا یک سری نظرات و پیشنهاداتی دارم، ولی همه ما سعی کردیم کاری را که «فرشته طائرپور» می خواهد انجام دهیم. به این خاطر که او کتاب را نوشته بود و عاشقانه به آن علا قه داشت.

▪ پس بیشتر همکاری با طائرپور برای شما اهمیت داشت؟

ـ بله، همه ما همینطور فکر می کردیم. برای ما مهم بود که «زن دوم» به همین شکل ساخته شود. چون اعتقاد به داستان و کتاب داشتیم.

▪ این مساله باعث عدم استقلا ل کارگردان نمی شد؟

ـ خب این را باید از «سیروس الوند» بپرسید. قطعا با توجه به اینکه بخشی از کار به سلیقه شخصی برمی گردد مطمئنا شاید او خیلی دلش می خواسته یک جاهایی از داستان را کم کند یا یک جاهایی را تغییر یا اضافه کند. اما نباید فراموش کرد که در نهایت سلیقه کارگردان در فیلم وجود دارد.

▪ پس از چند سال دوری بازی متفاوتی را در «زن دوم» ارائه دادید. چقدر با نقش «مهتاب» همذات پنداری می کنید؟

ـ به نظر من یک زن واقعی همین گونه است و من دیدگاهم را نسبت به زن با نقش «مهتاب» بازی کردم.

▪ در فیلمی ملودارمی مانند «زن دوم» عنصر اتفاق خیلی مهم است. به نظر شما اتفاقاتی که در فیلم رخ می دهد و شخیصت ها به یکباره مقابل هم قرار می گیرند تا چه حد باورپذیر هستند؟

ـ عنصر اتفاق یکی از مولف های سینمای داستانگو است و این گونه سینمایی، این ماجرا را می پذیرد. وقتی من فیلمنامه را خواندم احساس می کردم که «مهتاب» در یک برزخ قرار گرفته و ناگهان معجزه ای برای او صورت می گیرد. این اتفاقات عنصر پیش برنده فیلم هستند. این اتفاقات هر کدام نشانه ای هستند در زندگی و امکان دارد برای هر کسی در زندگی واقعی هم صورت بگیرد. زندگی واقعی ما هم پر است از اتفاقاتی که شاید قابل باور نباشند.

▪ شما نقش های خوب زیاد بازی کرده اید، «زن دوم» در کدام بخش از کارنامه هنری شما قرار دارد؟

ـ برای خودم در بخشی قرار می گیرد که مثلا فیلم «سارا» هم در آن بخش قرار گرفته است. البته این مساله را هم در نظر بگیرید که در سال های اخیر دیگر فیلم های درخشانی در سینمای ما تولید نشده است. ما با سال های اوج مان فاصله زیادی گرفته ایم. «زن دوم» برای من یک وضعیت میانه دارد. من این فیلم را البته خیلی دوست دارم. نقشم را هم خیلی دوست دارم. «زن دوم» نکات بسیار زیادی دارد که مخاطب را مجاب می کند که به فیلم توجه کند. این فیلم از فیلم هایی نیست که زود فراموش شود و این مساله بیش از هر چیزی برای من اهمیت دارد.

▪ به عنوان سوال پایانی فکر می کنید اگر فیلم در جشنواره حضور می یافت واکنش ها متفاوت تر نبود؟

ـ دیگر زمانه مثل قبل نیست که حضور در جشنواره فجر برای یک فیلم خیلی اهمیت داشته باشد. اما به نظرم خیلی خوب بود که فیلم «زن دوم» در جشنواره حضور پیدا می کرد.

هم یک محکی توسط منتقدان جدی سینما می خورد و هم اینکه به هر حال خیلی ها برای فیلم زحمت کشیده بودند و به دیده شدن بیشتر و بهتر فیلم هم کمک می کرد. به نظرم این فیلم در جشنواره می توانست مورد توجه قرار بگیرد.