طعمه جدید القاعده

فراخوان تابستان گذشته ایمن ظواهری, مرد شماره دو القاعده برای «آزادسازی» سوتا نشان می دهد كه سران القاعده این فرصت را دریافته اند اما بسیاری از ساكنان سوتا معتقدند نگرانی هایی مهمتر از تروریسم دارند آنها از سستی مقام ها در توجه به فقر و ناامیدی در پرینسیپه شكایت دارند

عصر هر روز هزاران مراكشی به ویژه زنانی با بالاپوش‌های بلند از ایستگاه‌های بازرسی‌ای كه قلمرو مرزی سوتای اسپانیا را از مراكش جدا می‌كند، عبور می‌كنند.

بسته‌های صابون، مواد خوراك، جوراب و گالن نفتی كه آنها برای فروش به كشور خود می‌برند، تجارت قانونی نیست اما مقام‌های اسپانیایی بیش از آنكه نگران چیزهایی كه از سوتا خارج می‌شود، باشند، از آنچه وارد این شهر خودمختار و به ویژه وارد تپه‌های غیرحاصلخیز پرینسیپه آلفونسو در همسایگی سوتا می‌شود بیم دارند.

وجود جوانان بیكار و ناراضی پرینسیپه این منطقه را به بستری بالقوه برای عضوگیری جهادی‌ها تبدیل كرده است.

فراخوان تابستان گذشته ایمن ظواهری، مرد شماره دو القاعده برای «آزادسازی» سوتا نشان می‌دهد كه سران القاعده این فرصت را دریافته‌اند.

اما بسیاری از ساكنان سوتا معتقدند نگرانی‌هایی مهمتر از تروریسم دارند. آنها از سستی‌ مقام‌ها در توجه به فقر و ناامیدی در پرینسیپه شكایت دارند.

با این حال بهار امسال زمانی كه سلسله‌ای از بمبگذاری انتحاری در كازابلانكا رخ داد، پلیس اسپانیا بر سرعت نیروهای اضافی را برای تقویت نقاط مرزی مشترك با مراكش فرستاد.

خاویار جردن، یك كارشناس تروریسم دانشگاه گرانادا در این باره می‌گوید: من معتقدم این شهر در مرحله پیش‌جهادی است. اما سران القاعده را برای جلب نیرو و تلاش با هدف تبدیل این منطقه حاشیه‌ای به بستر واقعی جهادی‌گری جذب كرده است.

در مواردی برخی از محلی‌ها به پیام الظواهری لبیك گفته‌اند، برای مثال حامد عبدالرحمان احمد كه پس از دستگیری در افغانستان دو سال در زندان گوانتانامو زندانی بود، از سوتا به الظواهری پیوست و در سال ۲۰۰۶، دو زیارتگاه مقدس مسلمانان شمال آفریقا كه مورد تكفیر سلفی‌های مشابه القاعده بود به آتش كشیده شده.

دست‌كم یكی از روحانیان محلی به وعظ پیام‌های افراط‌گرایانه می‌پردازند و مقر ارتش اسپانیا در سوتا به تازگی سه سرباز مسلمان در این مقر را به داشتن عقاید رادیكال متهم كرده است.

شواهد نفوذ افراط‌گرایی به پرینسیپه در دسامبر سال گذشته زمانی كه پلیس اسپانیا به این منطقه حمله كرد و ۱۱ مرد را كه هفت نفر از آنها به اتهام طراحی حملاتی در سوتا و اسپانیا به زندان فرستاده شدند، دستگیر كرد هویدا شد. براساس بازرسی‌های قاضی بالتازار گارزون، این مردان از مرحله گفتمان افراط‌گرایی به مرحله قدم پا می‌گذاشتند.

درك اینكه چرا پرینسیپه محل سكونت ۱۲ هزار نفر از ۲۷ هزار مسلمان سوتا برای رادیكال‌ها هدفی ساده و بستری مناسب به نظر می‌رسد، دشوار نیست.

این منطقه از فقدان هر چیزی از نیروی پلیس گرفته تا خدمات بهداشتی و فرصت‌های شغلی رنج می‌برد. اما در اینجا چیزی كه با كمبود مواجه نیست، اسلحه است كه به عنوان میراث روزگاری كه سوتا مركز قاچاق موادمخدر بود، در خیابان‌ها فراوان است.

ساكنان این شهر بارها خشم خود را نسبت به ماموران محلی اجرای قانون با پرتاب سنگ به اتومبیل‌های پلیس و به آتش كشیدن تنها مقر پلیس منطقه نشان داده‌اند.

برخی از ساكنان محلی معتقدند مقام‌های اسپانیایی باید بیشتر از پرداختن به خطر نفوذ افراط‌‌گرایی به شرایط دشواری كه بر پرینسیپه مسلط شده، متمركز شوند.

محمد آل، رهبر اتحاد دموكراتیك سوتا یك حزب سیاسی اپوزیسیون در این‌باره می‌گوید: مشكل پرینسیپه شرایط زندگی غیرانسانی دولتی كه ما را نادیده می‌گیرد و پلیسی است كه هنوز ما را «مور» می‌نامد. سوتا، دو شهر است، همه تجهیزات و سرمایه‌های شهر به مركز اختصاص می‌یابد و چیزی به پرینسیپه نمی‌رسد.

اما با وجود این نگرانی‌‌ها، رئیس هیات اعزامی دولت اسپانیا به سوتا می‌گوید این منطقه امن است. نیارو گارلیا آرسیادو، رئیس این هیات می‌گوید: ما به پناهنگاه تروریسم نزدیك‌تریم، اما تهدیدی كه علیه اینجا وجود دارد، بیش از تهدید كل اسپانیا نیست و با توجه به همه نیروهای امنیتی سوتا، این منطقه یكی از ایمن‌ترین شهرهای اسپانیاست.

او اشاره می‌كند كه با كمك مراكش كه امام‌مسجدی‌های این منطقه را منصوب می‌كند، این شهر پیام‌‌های رادیكال را از مسجدهای پرینسیپه دور نگه می‌دارد. اما یلیله لیازید، مدیر مدرسه و دختر بانفوذترین امام سوتا نسبت به چنین خوش‌بینی‌هایی تردید دارد. او می‌گوید: امام مساجد رسمی تحصیلكرده هستند و با تایید سه نهاد مختلف برگزیده شده‌اند.

اما مسجدهای زیرزمینی هم در سوتا وجود دارند و مانند مساجدی‌ كه در سایر بخش‌های اسپانیاست، در آنها بنیادگرایی تبلیغ می‌شود.

لیازید معتقد است رسانه‌‌ها مشكلات سوتا را بزرگنمایی می‌كنند و در كل این شهر مدلی برای هماهنگی قومی و مذهبی است. لیازید كه تاكنون فقط سه بار در طول زندگی‌اش از پرینسیپه دیدار كرده است، می‌گوید: این شهر شهری فراموش شده و شهری است گمشده.

لیسا آبند

ترجمه:‌اندیشه شمسی

منبع: تایم