نظریه زایش دوباره و تصور کارما

براساس قانون کارما (Karman) به معنای کردار، آدمی نتیجه اعمال خود را در دوره‌های بازگشت مجدد خود در این جهان می‌بیند. کسانی که کار نیک انجام داده‌اند، در مرحله بعد زندگی مرفه و خوشی …

براساس قانون کارما (Karman) به معنای کردار، آدمی نتیجه اعمال خود را در دوره‌های بازگشت مجدد خود در این جهان می‌بیند. کسانی که کار نیک انجام داده‌اند، در مرحله بعد زندگی مرفه و خوشی دارند و آنان که کار بد می‌کنند، در بازگشت با بینوایی و بدبختی دست به گریبان خواهند بود و چه بسا به شکل حیوان بازگشت کنند. به عقیده برخی تناسخیان، بازگشت انسان‌ها ممکن است به یکی از چهار صورت زیر باشد که تصادفا به ترتیب الفبا از جمادات تا انسان‌ها را شامل می‌شود: ۱. رسخ، یعنی حلول شخص متوفی در جمادات ۲. فسخ، یعنی حلول شخص متوفی در نباتات ۳. مسخ، یعنی حلول شخص متوفی در حیوانات ۴. نسخ، یعنی حلول شخص متوفی در انسان‌ها (باززایی). سمسارا (Samsara) به معنای باززایی در بسیاری از ادیان و مذاهب جهان (حتی نزد برخی فرقه‌های انحرافی جهان اسلام) با عناوین گوناگون وجود داشته و دارد،(۴) اما این عقیده در آیین هندو از اهمیت بیشتری برخوردار است. هندوان معتقدند آدمی همواره در گردونه باززایش و تولدهای مکرر در جهان پر رنج گرفتار است. تنها راه رهایی انسان از گردونه زایش دوباره در جهان پر درد و بلا پیوستن به نیروانا (Nirvana) است. این واژه در لغت به خاموشی و آرامش و در اصطلاح به فنای فی‌الله دلالت می‌کند. نیروانا مورد توجه بوداییان واقع شده است.