پرواز بر فراز آشیانه فاخته

خدا به من کمک می کند خوب بازی کنم به همین دلیل است که هر وقت از زمین بیرون می آیم سپاس او را به جای می آورم, احساس می کنم اگر این کار را نکنم به او خیانت کرده ام

«خدا به من کمک می کند خوب بازی کنم به همین دلیل است که هر وقت از زمین بیرون می آیم سپاس او را به جای می آورم، احساس می کنم اگر این کار را نکنم به او خیانت کرده ام»

«مردم به من رای دادند اما آنها می خواهند جایزه ام را با پله تقسیم کنم، من جایزه ام را با هیچ کس نصف نمی کنم. آنها به خاطر ۱۲ سالی که در اروپا بازی کردم مرا با او مقایسه می کنند. پله هرگز چنین تجربه ای نداشت لطفا دیگر مرا با او قیاس نکنید.»

« فکر می کنم یک کشور را برده ایم نه فقط یک تیم فوتبال را»

«انگلیس همیشه از ما می ترسد، می بینم که نمی توانند روی پای خود بایستند.»

«من آرام هستم، فکر نمی کنم نام فامیل من مانعی برایم باشد البته برای دیگران هست.»

«احساس من مانند جک نیکلسون در فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته است»

«من یک معتاد بودم، هستم و خواهم بود. کسی که معتاد می شود باید هر روز با آن دست و پنجه نرم کند.»

«من تمام عمرم را سخت تلاش کرده ام، کسانی که می گویند من شایسته هیچ چیز نیستم حرف مفت می زنند.»

«زین الدین زیدان شاید امروز بهترین بازیکن جهان باشد اما فوتبال او بیمار است.»

نیازی به معرفی نیست، هر فوتبالدوستی در سراسر جهان به خوبی می داند این حرف ها از کیست، چه کسی جز بهترین و البته جنجالی ترین بازیکن تاریخ فوتبال می تواند این حرف ها را زده باشد. صحبت از جادوگر فوتبال است دیگو آرماندو مارادونای بزرگ که امروز ۴۸ ساله می شود و از آن مهمتر این که قرار است هدایت یکی از محبوب ترین تیم های فوتبال جهان یعنی آرژانتین را که اتفاقا بیشتر این مقبولیت را مدیون خود اوست، به عهده بگیرد. سه شنبه آینده به طور رسمی نام مربی آلبیاچلسته اعلام می شود اما او باز هم پیش دستی کرده و از دیروز خود را به عنوان مربی تیم ملی کشورش معرفی کرده است.

● دوران پرفراز و نشیب باشگاهی

سی ام اکتبر سال ۱۹۶۰ در لانوس و در خانواده ای فقیر متولد شد اما دوران کودکی او که نخستین پسر خانواده پس از سه دختر بود، در ویافیوریتو در حومه بوینوس آیرس گذشت. دو برادر کوچکتر دیگو هوگو و ادواردو نیز بعدها فوتبالیست های حرفه ای شدند.

مارادونای ۱۱ ساله هنگامی که برای تیم استرلا روخا بازی می کرد، مورد توجه یک استعدادیاب قرار گرفت و به تیم نوجوانان آرجنتینوس جونیورز ملحق شد، یک سال بعد و در جریان رقابت های دسته اول آرژانتین بین ۲ نیمه با حرکات زیبای خود تماشاگران حاضر در ورزشگاه را حیرت زده می ساخت.

در اکتبر ۱۹۷۶ هنگامی که ۱۶ سالش هم تمام نشده بود نخستین بازی رسمی خود را برای آرجنتینوس جونیورز انجام داد و تا سال ۱۹۸۱ در این تیم ماند تا این که با یک میلیون پوند به بوکاجونیورز پیوست. او که در نیم فصل به این تیم پیوسته بود تا آخر سال ۱۹۸۲ با این تیم بود و نخستین قهرمانی اش را جشن گرفت.

پس از جام جهانی ۱۹۸۲ راهی بارسلونا شد آن هم با مبلغ ۵ میلیون پوند که آن زمان رکوردی جهانی بود. مارادونا با هدایت مربی هموطن سزار لوییس منوتی و با شکست رئال مادرید به قهرمانی جام حذفی اسپانیا دست یافت هرچند که دوران او در بارسا با سختی هایی همراه بود اول این که با بیماری هپاتیت درگیر بود و دیگر این که با تکل وحشتناک آندونی گویکوچه آ به شدت مصدوم شد هر چند که با قدرت بدنی بالای خود پس از ۱۴ هفته به میدان بازگشت، برخی نیز معتقدند در بارسلونا برای نخستین بار با کوکایین آشنا شد که این آشنایی بعدها برای او فاجعه به بار آورد.

مارادونا اختلافات زیادی با مقامات بارسلونا و به ویژه رییس خسیس باشگاه جوسپ لوییس نونیس داشت و در سال ۱۹۸۴ خواستار جدایی از این تیم شد. بار دیگر رکورد جهانی شکسته شد و این بار او با ۹/۶ میلیون پوند به ناپولی رفت و او که ناپولی را به موفق ترین دوران تاریخ خود سوق داد، جایگاهی فوق العاده در میان هواداران تیم پیدا کرد. ناپولی با او تنها قهرمانی هایش در لیگ ایتالیا(۱۹۸۷ و ۱۹۹۰)، یک قهرمانی جام حذفی(۱۹۸۷)، جام یوفا (۱۹۸۹) و سوپرجام ایتالیا(۱۹۹۰) را به دست آورد ضمن این که ۲ بار نایب قهرمان لیگ و یک بار نایب قهرمان جام حذفی ایتالیا شد. مارادونا بهترین گلزن سری A در فصل ۱۹۸۸-۱۹۸۷ بود اما شایعاتی درباره آشنایی و دوستی او با باند مافیایی «کامورا» نیز مطرح شد.

پس از محرومیت ۱۵ ماهه اش به دلیل مصرف کوکایین در سال ۱۹۹۲ ناپولی را ترک کرد، در فصل ۱۹۹۳-۱۹۹۲ برای سویا بازی کرد، ۱۹۹۳ را در نیوولز اولدبویز گذراند و ۲ سال آخر بازی اش را در سال های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷ در بوکا پشت سرگذاشت و در ۳۰ اکتبر ۱۹۹۷ یعنی جشن تولد ۳۷ سالگی از دنیای فوتبال کناره گیری کرد. در همان سال ها، مربیگری را هم در تیم های ماندیو و راسینگ کلاب تجربه کرد که با موفقیتی همراه نبود.

● ورود به عرصه جهانی

دیگو نخستین تجربه حضور در تیم ملی را در ۱۶ سالگی و در دیدار با مجارستان به دست آورد. ۲ سال بعد آرژانتین با درخشش او به قهرمانی در جام جهانی جوانان رسید و به ویژه در بازی فینال مقابل اتحاد جماهیر شوروی او بازی خیره کننده ای از خود به نمایش گذاشت و پیروزی ۳-یک کشورش را موجب شد. یک سال بعد هم مارادونا در یک دیدار دوستانه برابر اسکاتلند در گلاسکو نخستین گل ملی اش را به ثبت رساند.

جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا نخستین تورنمنت بین المللی بود که مارادونا آن را تجربه می کرد، آرژانتین، مدافع عنوان قهرمانی، در بازی اول مغلوب بلژیک شد و اگرچه در بازی های دیگر مجارستان و السالوادور را شکست داد و به دور بعد راه یافت اما در مرحله یک چهارم نهایی به برزیل و ایتالیا قهرمان جام، باخت و از دور مسابقات حذف شد اما نکته قابل توجه این که مارادونای ۲۱ ساله در هر ۵ بازی حضور داشت و تعویض هم نشد.

نقطه عطف او جام جهانی ۱۹۸۶ در مکزیک بود، کاپیتان دیگو مارادونا تک گل آرژانتین را در تساوی با ایتالیا در مرحله گروهی زد و این تیم پس از شکست بلغارستان و کره جنوبی راهی مرحله یک هشتم نهایی شد و با یک گل از سد اروگوئه گذشت تا در مرحله بعد نوبت به هنرنمایی او برسد. آرژانتین در حالی به مصاف انگلیس رفت که روابط دو کشور به دلیل جنگ فالکلند به شدت تیره بود، سانتر کوتاه خورخه والدانو در دقیقه ۵۱ با پرش مارادونای کوتاه قامت همراه شد و او با دست توپ را وارد دروازه پیتر شیلتون کرد و علی بن ناصر داور تونسی با وجود اعتراض شدید بازیکنان انگلیس گل را پذیرفت، مارادونا عامل به ثمر رسیدن آن گل را «دست خدا» توصیف کرد و تا سال ۲۰۰۵ هرگز اعتراف نکرده بود که این گل را با دست زده است اما گل دوم او استثنایی بود، مارادونا در زمین خود توپ را گرفت و وارد زمین انگلیس شد و با پشت سر گذاشتن ۵ مدافع انگلیس گلن هادل، پیتر رید، کنی سانسام، تری بوچر و تری فنویک و همچنین دروازه بان این تیم گل دوم تیمش را به ثمر رساند و در نظرسنجی فیفا در سال ۲۰۰۲ این گل به عنوان برترین گل قرن بیستم انتخاب شد. او در بازی نیمه نهایی نیز ۲ گل به بلژیک زد که یکی از آنها باز هم نمایشی انفرادی از بهترین بازیکن آن موقع فوتبال جهان بود. در فینال آلمان غربی با مربیگری فرانس بکن باوئر دو بازیکن را مامور مهار او ساخته بود هرچند که با دادن پاس گل سوم تیمش به خورخه بوروچاگا کار خودش را کرد و ۱۱۵ هزار تماشاچی حاضر در استادیوم آزتک را به وجد آورد. مارادونا به عنوان بهترین بازیکن این تورنمنت و تأثیرگذارترین بازیکن تاریخ جام جهانی این جام ارزشمند را بالای سر برد و برای یادبود او مجسمه ای از وی درحال زدن گل قرن در سردر ورودی آزتک نصب شد.

مصدومیت قوزک پا بر عملکرد او در جام جهانی ۱۹۹۰ تأثیر گذاشت و او تفاوت زیادی با بازیکن ۴ سال پیش پیدا کرده بود و آرژانتین در آستانه حذف از جام جهانی قرار گرفت اما به عنوان تیم سوم راهی مرحله حذفی شد، در یک هشتم نهایی با تک گل کلودیو کانیگیا بر برزیل غلبه کرد و در یک چهارم و نیمه نهایی در ضربات پنالتی به ترتیب برابر یوگسلاوی و ایتالیا، میزبان مسابقات به برتری رسید اما یک پنالتی جنجالی از داور مکزیکی در دیدار فینال سبب شد آندریاس برمه تنها گل آلمان غربی را بزند و این تیم با مربیگری بکن باوئر انتقام دوره قبل را گرفت.

آرژانتین در جام جهانی ۱۹۹۴ با محرومیت مارادونا به دلیل دوپینگ تحت تأثیر قرار گرفت و در مرحله یک هشتم نهایی مقابل رومانی شکست خورد و از دور مسابقات کنار رفت و او با ثبت ۲۱ بازی در جام جهانی که ۱۶ تای آن به عنوان کاپیتان بود و یک رکورد را به نامش رقم زد از تیم ملی کشورش کناره گیری کرد.

● از زبان دیگران

پله: «اگر او فکر می کند بهترین بازیکن جهان است مشکل خودش است. من واقعاً شک دارم او صلاحیت انتخاب به عنوان بهترین بازیکن جهان از سوی مخاطبان را داشته باشد.»

سر الف رمزی: «پله تقریباً همه چیز داشت. مارادونا همه چیز دارد او سخت کوش تر، تواناتر و باتکنیک تر است مشکلش این است که قوانین را به نفع خود می خواهد.»

کوین کیگان: «فکر نمی کنم هیچ کس بزرگتر یا کوچکتر از مارادونا وجود داشته باشد!»

کارلوس بیلاردو: «تیم من مارادونا و ۱۰ نفر دیگر است.»

میشل پلاتینی: «آنچه زیدان با توپ انجام می دهد مارادونا می تواند با یک پرتقال انجام دهد.»

سر استنلی ماتیوز: «بهترین بازیکن یک پای فوتبال از زمان پوشکاش.»

سر بابی رابسون : «با مارادونا، آرسنال هم می توانست قهرمان جهان شود.»

یورگن کلینزمن : «مارادونا بازیکنی بود که همیشه تحسین اش کرده ام. او هنرمندی بود که تمام حرکاتش در زمین با خلاقیت و زیبایی همراه بود.»

سیدعلی بلندنظر

منبع:Soccernet