پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

لذت جیغ زدن در سالن سینما


لذت جیغ زدن در سالن سینما

پس از «شب بیست و نهم» سینمای وحشت ایران به حاشیه رفت تا «خوابگاه دختران» محمدحسین لطیفی که آن هم گویا در رودربایستی گیر کرده بود و کارگردان سعی می کرد لحظات ترسناک فیلم را با شوخی های لوس و به اصطلاح کمیک تعدیل کند

با اینکه در سینمای جهان، «ژانر وحشت» جزء گونه های پرطرفدار سینمایی محسوب و در میان آنها فیلم های باارزشی نیز یافت می شود، سینمای ایران، به دلایلی نامعلوم خود را از این گونه جذاب سینمایی محروم کرده است؛ چنانکه جز یکی، دو نمونه انگشت شمار - آن هم ناقص- فیلمی که خصایص ژانر سینمای وحشت را داشته باشد در این سینما دیده نمی شود. آشناترین نمونه فیلم های وحشت در ایران، شاید «شب بیست و نهم» ساخته حمید رخشانی باشد که در زمان خود فیلمی موفق و تاثیرگذار به لحاظ ترساندن تماشاگرانش محسوب می شد.

پس از «شب بیست و نهم» سینمای وحشت ایران به حاشیه رفت تا «خوابگاه دختران» محمدحسین لطیفی که آن هم گویا در رودربایستی گیر کرده بود و کارگردان سعی می کرد لحظات ترسناک فیلم را با شوخی های لوس و به اصطلاح کمیک تعدیل کند...

اینکه در تاریخ حدوداً ۸۰ساله سینمای ایران فقط دو فیلم با مختصات ژانر وحشت وجود دارد، دلایل متعددی می تواند داشته باشد. شاید یکی از این دلایل، نگاه سینمای مرسوم وحشت به متافیزیک باشد که در فرهنگ ما، پرداخت به آن، در جهتی که سینمای وحشت ایجاب می کند، به نوعی تابو به نظر می رسد.

متاسفانه هیچ گونه تلاشی هم برای گذر از این تابو یا آزمودن روش های دیگر انجام نشده است تا حیات این گونه سینمایی، فضایی سرزنده تر به سینمای ایران بخشد. چنین می شود که شنیدن خبر ساخت یک فیلم ترسناک، توسط کارگردانی ایرانی بدل به یک خبر جذاب و مهم می شود.

مهرداد میرفلاح سازنده فیلم های «خاکستری» و «زن بدلی» که اولی متعلق به سینمای ملودرام اجتماعی و دومی محصول سینمای کمدی است در سومین تجربه کارگردانی اش فیلمنامه یی با عنوان «خواب لیلا» را در دست گرفته است. «خواب لیلا» قصه یی دارد که می تواند به طور بالقوه جذابیت سینمای وحشت را القا کند. دختری جوان به نام لیلا که به تنهایی در خانه به ارث رسیده از پدر و مادرش زندگی می کند مدتی است که توسط دختری ۶ساله که از قدرت خارق العاده یی برخوردار است مورد حمله های وحشیانه قرار می گیرد.

همان طور که خواندید «خواب لیلا» قصه یی نامتعارف در سینمای ایران دارد و باید دید این بالقوگی مضمون وحشت در این قصه تا چه حد بالفعل خواهد شد. به هر حال انتخاب خانه یی قدیمی و متروکه در منطقه زعفرانیه به عنوان یکی از لوکیشن های اصلی فیلم «خواب لیلا» نشان می دهد که کارگردان و عوامل تولید تا چه حد به ایجاد فضای دلهره در فیلم علاقه مند هستند. خانه قدیمی متشکل از یک حیاط بزرگ پردار و درخت و دو طبقه مستقل است که اتاق های تو در تویی دارد و سالن پذیرایی طبقه ا ول جایی است که نورپرداز مشغول طراحی نور است تا به عنوان صحنه اصلی سکانس آن شب از آن استفاده کنند. اشیای ریز و درشت عتیقه همه جای اتاق دیده می شود و حتی کمی اغراق آمیز به نظر می آید. مبلمان اتاق هم خیلی کهنه است و به نظر می رسد ساکنان این خانه (شخصیت های فیلم) علاقه چندانی به اشیای نو و امروزی ندارند. بازیگران این صحنه لیلا زارع (در نقش لیلا) و فاطمه معتمدآریا و فرخ نعمتی (در نقش خاله و شوهرخاله لیلا) هستند.

قرار است پس از اتمام گریم بازیگران سکانس ۸ با حضور آنها مقابل دوربین برود. ساعت ۱۵/۹ شب بازیگرها گریم شده و لباس پوشیده برای تمرین به طبقه پایین می آیند و روی مبل های صحنه مورد نظر می نشینند. کلاری که مدیریت فیلمبرداری «خواب لیلا» را بر عهده دارد از طریق مونیتور تصویر بازیگران را می بیند و پسرش کوهیار کلاری پشت دوربین نشسته است. فیلمبرداری «خواب لیلا» به صورت ویدئویی با دوربین HP انجام می شود. معتمدآریا با میرفلاح در مورد نحوه ورودش به صحنه صحبت می کند و پس از چند بار تمرین صحنه واقعی گرفته می شود.

● سکانس ۸ - خانه خاله (سالن) - شب - داخلی

لیلا خیره به دیوار روبه رو، چهار زانو روی مبل نشسته و بازوان خود را گرفته است. پنداری تمام بدنش از درگیری های مداوم به شدت درد می کند. شوهرخاله روی صندلی چوبی.

روبه رویش نشسته و خاله در کنارش ایستاده. لیلا (گویی با خود حرف می زند)؛ اگه یه روز به من بگن یه دختر شش، هفت ساله به یه آدم بزرگ حمله می کنه می گم طرف مالیخولیایی شده...

سپس به خاله و بعد به شوهرخاله نگاه کرده و ادامه می دهد؛ لیلا؛ ولی من دیوونه نشدم... اون منو می زنه... خیلی زور داره (باز هم به روبه رو خیره شده و زیر لب ادامه می دهد) خیلی زور داره...

● مهرداد میرفلاح؛ جای خالی ژانر وحشت

مهرداد میرفلاح درباره دلایل جذابیت قصه خواب لیلا و انتخاب آن برای کارگردانی می گوید؛ «در وهله اول دلیل اصلی ام برای انتخاب این قصه جای خالی ژانر وحشت در سینمای ایران بود. البته منظورم این نیست که اصلاً سینمای وحشت در ایران نداریم بلکه معتقدم در این زمینه خیلی کم کار شده و من علاقه مند بودم که در این حیطه تجربه یی داشته باشم. مورد بعدی که برای من مهمتر است در واقع بحث تکنیکی این ژانر و این فیلم است که یک جوری من را وسوسه کرد که روی این فیلمنامه کار کنم و پرداختن به چنین مضمونی دغدغه چندساله من بود.»

میرفلاح درباره نحوه انتخاب بازیگران فیلمش می گوید؛ «ما در مورد بازیگران فیلم اصل مهمی را که در نظر گرفته بودیم و بر روی آن مانور دادیم در وهله اول بازیگر نقش لیلا بود. چون خیلی دلم می خواست هنرپیشه یی نقش او را ایفا کند که زیاد معروف نباشد اما قدرت بازیگری خوبی داشته باشد و این ویژگی ها را توانستیم در خانم لیلا زارع پیدا کنیم که معروف نیست ولی بازیگر خوب و بااستعدادی است.

چون خود فیلم یک اتفاق حسی است که به ژانر وحشت منتهی می شود ترجیحاً اگر تماشاچی هنرپیشه اصلی اش را زیاد نشناسد مسلماً ارتباط بهتری با شخصیت فیلم برقرار می کند و لیلا زارع بهترین گزینه برای ایفای نقش «لیلا» بود. بعد از انتخاب بازیگر این نقش به سراغ انتخاب دیگر نقش های محوری فیلم که اطراف شخصیت لیلا هستند، رفتیم و هنرپیشه هایی که انتخاب شده اند تقریباً همه شان معروف و توانا هستند مثل خانم معتمدآریا، خانم پطروسیان، آقای پژمان بازغی و دیگران.»

میرفلاح درباره روند تولید فیلم می گوید؛ «یکی از سختی های کار ما این است که در فصل سرما فیلمبرداری را شروع کرده ایم و بیشتر صحنه های فیلم خارجی است و در شب گرفته می شود و همه اینها می تواند تاثیر منفی در سرعت کار بگذارد.

با این حال قصه فیلم اینجور فضاها را طلب می کند چون فیلم ترسناک را نمی توانیم در فضای سرسبز و شاد و رنگ های متنوع بگیریم و ویژگی های این فصل به فضاسازی بهتر فیلم کمک کرده است، به همان نسبت هم در واقع کار را کند کرده است. با این حال بچه های گروه خیلی زحمت می کشند و با انرژی فراوان کار را پیش می برند.» میرفلاح در مورد رسیدن فیلم به جشنواره می گوید؛ «فیلم برای جشنواره آماده نمی شود، چون ما یک بخشی داریم که لیلا خاطرات خودش را به یاد می آورد و من دلم می خواهد که آن صحنه را در فضایی کاملاً سرسبز و بهاری فیلمبرداری کنیم. به همین دلیل یک هفته از فیلمبرداری ما به اوایل بهار موکول می شود.»

● لیلا زارع؛ نقشی پرتحرک و حسی

لیلا زارع بازیگر نقش لیلا درباره حضورش در این فیلم می گوید؛ «آن چیزی که من را جذب کرد این بود که شخصیت لیلا هم اکت زیادی داشت و هم حسی بود و تلفیق این دو ویژگی کمی به نظرم سخت می آمد با این حال دوست داشتم چنین نقشی را تجربه کنم. چون خیلی تفاوت داشت با نقشم در فیلم های «خانه روشن» و «ما همه خوبیم». برای یک بازیگر خیلی جذاب است که نقش های متفاوت و ژانرهای متفاوتی را تجربه کند.»

نگار باباخانی



همچنین مشاهده کنید