گسترش فوتبال لیگ برتر آری یا نه

در زمانی که بزرگان فوتبال جهان نظیر بکهام, آنری, نیستلروی و در این لیگ فعالیت می کردند سایر لیگ های اروپایی در حاشیه قرار داشتند اکنون مقامات اتحادیه فوتبال انگلستان به عنوان عالی ترین مرجع فوتبال در جزیره بر آن است تا رقابت های این لیگ را بیش از پیش جهانی کند

یک بار دیگر لیگ برتر فوتبال انگلستان به کانون توجه هواداران فوتبال در سراسر جهان تبدیل شده است. کمتر لیگی در جهان سراغ داریم که اخبار آن چنین واکنشی در سطح بین المللی داشته باشد. بسیاری بر این باورند که نظم حاکم بر مسابقات و حضور چهره هایی همچون سسک فابرگاس، کریستیانو رونالدو و ... بر حساسیت و جذابیت این لیگ افزوده است. در زمانی که بزرگان فوتبال جهان نظیر بکهام، آنری، نیستلروی و ... در این لیگ فعالیت می کردند سایر لیگ های اروپایی در حاشیه قرار داشتند. اکنون مقامات اتحادیه فوتبال انگلستان به عنوان عالی ترین مرجع فوتبال در جزیره بر آن است تا رقابت های این لیگ را بیش از پیش جهانی کند. این تصمیم مسلماً بازخوردهای دیگری نیز خواهد داشت. سایت BBC در مطلبی نظرات موافق و مخالف از زمانی که لیگ برتر در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد کمتر پیش آمده که این لیگ شاهد چنین تصمیم های بزرگی باشد. تصمیمی که بیش از هر چیز بر فوتبال این کشور تأثیر خواهد گذاشت. از آن زمان تقریباً ۱۶ سال می گذرد. برخی معتقدند که کمبودهای لیگ با برنامه جبران شده و مردم جهان پیش از هر زمان دیگری در جریان حوادث و بازی های این لیگ قرار می گیرند. روز پنجشنبه باشگاه های حاضر در لیگ برتر توافق کردند که از ژانویه ۲۰۱۱ یک هفته به مسابقات اضافه شده و لیگ ۳۹ هفته ای باشد و بازی های هفته آخر در خارج از انگلستان برگزار شود.

● مزایای گسترش جهانی

لیگ برتر نخستین رقابت ورزشی در جهان نیست که به دنبال گسترش جهانی و چیزی که بشود نام آن را جهانی سازی در ورزش گذاشته باشد. پیش از این لیگ ملی فوتبال آمریکا موسوم NFL چنین تصمیمی گرفت تا مردم در سراسر جهان با فوتبال از نوع آمریکایی آن بیشتر آشنا شوند. آلیستر کرکوود مدیر بخش بریتانیایی فوتبال آمریکایی است. نخستین بار در اکتبر ۲۰۰۷ تصمیم گرفته شد تا رقابت ها در خارج از قاره آمریکا پیگیری شود. وی که از طرفداران این طرح برای لیگ برتر جزیره است و در اقلیت قرار دارد معتقد است که مسئولان و بخصوص ریچارد اسکودامور مدیر اجرایی تصمیمی درست و شجاعانه گرفته اند که به نفع فوتبال خواهد بود. او می داند که این تصمیم جنجال فراوانی به دنبال خواهد داشت. وی در این زمینه به BBC گفت: از این تصمیم اصلاً شگفت زده نشدم این تصمیمی بود که باید خیلی وقت پیش اتخاذ می شد. وی می افزاید: بسیاری از هواداران رقابت تیم های محبوب خود را از طریق رسانه ها دنبال می کنند و این رسانه ها هستند که می توانند مردم را بیشتر با ورزش همراه کنند. از زمانی که چنین کاری را در NFL انجام داده ایم شناخت مردم در بیرون از قاره آمریکا نسبت به این مسابقات خیلی بالاتر رفته است. ما سعی کردیم که رقابت هایی حساس را در خارج از آمریکا برگزار کنیم و مردم را بیشتر با این رقابت ها آشنا کنیم. راجر گودل از مسئولان برگزاری NFL نقطه قوت فصل ۲۰۰۷ را برگزاری رقابت ها در خارج از آمریکا می داند. او معتقد است که این بیشتر به دلیل توجه رسانه ها به این مسابقات بوده است به علاوه سود سرشاری هم از این راه در اختیار باشگاه ها قرار گرفت. در اکتبر و هنگامی که دیدار ۲ تیم میامی دلفینز و نیویورک جاینتز در ومبلی برگزار شد ۸۲ هزار بلیت این مسابقه به فروش رفت و ۱۰ هزار نفر از آن سوی آتلانتیک تنها برای دیدن این دیدار به انگلستان آمدند. برگزاری این مسابقه ۲۰ میلیون پوند برای لندن درآمدزایی داشت. علاوه بر آن، این مسابقه در ۲۱۲ کشور مختلف با ۲۱ زبان متفاوت پخش شد. این موفقیتی کم نظیر برای NFL محسوب می شد. دیدار ۲ تیم سوپربال و جاینتز در فینیکس تقریباً ۲/۹۳ میلیون نفر در آمریکا بیننده داشته است و به دومین مسابقه پرطرفدار و پر تماشاگر در تاریخ NFL تبدیل شده است. علاوه بر این نمی توان تصور کرد که چند میلیون نفر از چین و استرالیا و آسیا برای دیدن این مسابقه پول خرج کرده اند. کرکوود می گوید: اگر بخواهید میزان محبوبیت این ورزش را در جهان بالا ببرید به طور مستقیم یا غیر مستقیم درآمد خود را افزایش داده اید. با این پول هم می توانید بازیکنان بهتر و تأثیرگذارتری را جذب کرده و استادیوم ها و مراکز و تأسیسات بهتری ایجاد کنید.

در حال حاضر اکثر ورزش ها بومی است و تأثیرات آن نیز به داخل هر کشوری مربوط می شود. تمام این مسائل صرفاً شامل پول و سرمایه نمی شود. در چند سال آینده با این روند ورزش هایی که هم اکنون طرفداران اندکی دارند و یا تقریباً ناشناخته هستند رشد کرده و می توانند همچون رشته ای پرطرفدار مطرح شوند. کرکوود معتقد است که گسترش ورزش و جهانی شدن آن امری غیرقابل اجتناب است که به رشد ورزش کمک خواهد کرد. وی می گوید در حال حاضر اکثر کشورهای چند ملیتی در امر ورزش دخالت دارند. نسبت به ۲ دهه قبل فعالیت این چنین شرکت هایی رشد صعودی و غیر قابل انکاری داشته است. لیگ برتر نیز باید به چنین روندی بپیوندد. افزایش رقابت به منزله آن است که تیم ها به دنبال خلاقیت می روند و دست از بازی صرف برای کسب نتیجه برمی دارند. وی می افزاید: در چند سال آینده باشگاه ها از خود می پرسند که به دنبال ۳ یا ۴ میلیارد هوادار هستند و یا همان ۳۰۰-۲۰۰ میلیون هوادار را می خواهند. اگر ۴-۳ میلیارد هوادار را می خواهید باید تصمیمات اساسی اتخاذ کنید. نگاهی خلاقانه داشته باشید و ریسک کنید. در حال حاضر ۴-۳ رشته ورزشی در جهان محبوبیت بین المللی دارد. در چند سال آینده اگر این فاصله به درستی پر نشود شاهد افزایش اختلاف خواهیم بود.

● معایب گسترش جهانی

۴ تیم اصلی لیگ برتر (آرسنال، منچستریونایتد، چلسی و لیورپول) محبوبیت جهانی دارند. این تیم ها در حال حاضر در کانون توجه جهانی قرار دارند. آیا به غیر از چنین تیم هایی سایر تیم های جزیره می توانند ورزشگاه رزبال در پاسادنا لس آنجلس در کالیفرنیا با ظرفیت ۹۳ هزار نفر را پر کنند؟ آلکسی لالاس که از بازیکنان ایالت متحده بوده و هم اکنون مدیر لس آنجلس گالکسی از تیم های حاضر در رقابت لیگ حرفه ای فوتبال آمریکا MLS که دیوید بکهام بازیکن ارزنده انگلیسی را در اختیار دارد این مسأله را با دیده تردید و شک بررسی می کند. وی می گوید: فکر می کنم اینکه تیم ها به اینجا بیایند و بازی های خود را در این کشور برگزار کنند تجربه خوبی خواهد بود. شاید ورزشگاه ها هم به خوبی پر شوند اما به همان سرعت که پر می شوند با همان سرعت هم خالی می شوند. هواداران پس از چندی به این نتیجه می رسند که بهتر است به تماشای تیم محبوب خود بپردازند و دیگر توجهی به برگزاری مسابقات نمی کنند. فکر نمی کنم ما در آمریکا فوتبال نازیبایی به نمایش می گذاریم به همان اندازه که فوتبال در سایر نقاط جهان محبوب است در اینجا نیز محبوب است و طرفداران خاص خود را دارد.

به نظر من بهره گیری از چنین روندی باعث خواهد شد که فوتبال به سوی یک جانبه گرایی و تک قطبی شدن پیش رود زیرا که تیم های کوچک در سایر نقاط جهان باید از شیوه تیم های بزرگ پیروی کنند و به گسترش و رشد فوتبال کمک نخواهد کرد.گراهام جونز یکی از نویسندگان روزنامه لس آنجلس تایمز با طرفداری از نظر لالاس می گوید: اگر ۲ تیم که محبوبیت چندانی ندارند مقابل هم صف آرایی کنند نمی توانند همان ۲۰ یا ۳۰ هزار نفری که به تماشای یکی از دیدارهای MLS می روند را با خود همراه کنند. در انگلستان و لیگ برتر کسب امتیاز مهمتر از ارائه بازی زیبا است اما در آمریکا کمتر چنین چیزی مرسوم است. به نظر من اگر همه ۲۰ باشگاه در لیگ برتر به این نتیجه برسند که رقابت ها را در خارج از جزیره برگزار کنند بخش عظیمی از طرفداران خود را از دست می دهند و این برای باشگاه های انگلیسی بسیار مهم است زیرا که رقابت بین ۲ تیم و طرفداری از یک تیم، ریشه در گذشته های دور آنها دارد.

«اندی برنهام» وزیر ورزش و رسانه ها می گوید: برگزاری مسابقات لیگ برتر سود سرشاری نصیب بریتانیا کرده است. موفقیت بزرگ لیگ برتر به دلیل آن است که همچنان به اصول خود و رقابت های بین باشگاهی وفادار مانده است و این رقابت نسل به نسل منتقل شده است و ما امروز شاهد چنین رقابت جذابی هستیم. درصد حضور تماشاگران در ورزشگاه ها نسبت به سال ۱۹۸۹ با رشد ۶۰۰ درصدی مواجه بوده است. از سوی دیگر مبلغ هنگفت حق پخش تلویزیونی باشگاه که به ۷/۲ پوند می رسد برخی باشگاه ها را مجبور کرده تا قیمت بلیت خود را کاهش دهند تا تماشاگران بیشتری بتوانند از نزدیک شاهد برگزاری رقابت ها باشند.مارکوس هانمان دروازه بان آمریکایی ردینگ می گوید: این ایده در ابتدا بسیار خوب است زیرا پول خوبی به باشگاه می رسد اما هواداران در این مدت برای باشگاه هایشان هزینه های زیادی پرداخت کرده اند. فصل گذشته ما به کمک هواداران توانستیم ۵۰ میلیون پوند بیشتر درآمد داشته باشیم که این مربوط به عملکرد خوب هواداران بود. اگر بازی ما در بانکوک برگزار می شد نمی توانستیم چنین درآمدی داشته باشیم.کوین رابرتز مدیر اجرایی یکی از شرکت های سرمایه گذار در ورزش می گوید: اگر شما یک بازی خانگی را از یک باشگاه لیگ برتری بگیرید این به معنای آن است که از نظر درآمدی ضربه ای بزرگ به سرمایه باشگاه زده می شود و از نظر آمادگی روحی نیز بسیار مؤثر است. در بسیاری از باشگاه های لیگ برتری هنوز هواداران حرف اول را می زنند.

هرچند تصمیم گیری اصلی در ژانویه ۲۰۰۹ خواهد بود اما این موضوع از جمله مسائلی خواهد بود که حواشی زیادی برای لیگ برتر به وجود خواهد آورد و چه بسا بازیکنان فعال در این لیگ ترجیح دهند که در کشوری دیگر به فوتبال بپردازند. نمی شود یک شبه چنین تصمیماتی آن هم در چنین سطحی گرفت بلکه باید کاستی ها و نواقص موجود در لیگ برتر به شیوه ای دیگر رفع شود تا این لیگ همچنان محبوب ترین، بانظم ترین و پرتماشاگرترین لیگ فوتبال در اروپا و جهان باشد.