تکیه ی معاون الملک، گوهر کاشیکاری دوره ی قاجار

زینب مریخ پور

برای من، کرمانشاه، همیشه شهر طاق بستان بود. هیچ گاه فکر نمی کردم به غیر از طاق بستان اثر تاریخی دیگری در این شهر بتواند این چنین من را شیفته ی هنر و زیباییش کند. پاییز 1392 تکیه ی معاون الملک را شناختم و از این بنای زیبا با آن کاشیکاری های بی نظیرش دیدن کردم. بنایی که قدمت آن به دوره ی قاجار می رسد و در بافت قدیمی و تاریخی شهر کرمانشاه قرار دارد. بنایی که تصاویری روایت گونه از صدر اسلام و شاهنامه و <--break->ادبیات فارسی تا وقایع تاریخی ایران و دوره ی قاجار را در بر می گیرد. تکیه ی معاون الملک در محله ی " آبشوران" قدیم  و در خیایان " حداد عادل" قرار دارد و در سال 1280 " حسن معینی" معروف به " معاون الملک" آن را ابتدا برای برگزاری مراسم مذهبی و عزاداری  و همچنین  حل و فصل مشکلات قبیله ای و عشایری ساخته بود. در دوران مشروطه، مشروطه خواهان این بنا را که محلی برای گرد هم آمدن مخالفان مشروطه خواهی شده بود، با توپ به آتش کشیدند و بنا آسیب زیادی دید. اما بعداً در سال 1307 حسن خان معاون الملک این بنا را دوباره بازسازی کرد.

مهم ترین ویژگی این بنا که آن را از سایر تکایا متمایز کرده است کاشیکاری های برجسته و نیمه برجسته ی آن است که بیشتر آنها با رنگهای طبیعی نقاشی شده اند. معماری این بنا را حسن خان معاون الملک در ابتدا به حسین نقاش تهرانی و سید ابوالقاسم مانی واگذار کرد که پس از چندی حسین کاشی پز تهرانی میناچی را نیز برای بازسازی بنا به کرمانشاه دعوت می کند.

تکیه ی معاون الملک از سه قسمت حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده است  که در قسمت های مختلف صحنه های عزاداری شامل سینه زنی ، قمه زنی و هم چنین تصاویری از خلفا و سلاطین ایران و بارگاه حضرت سلیمان دیده می شود. علاوه بر کاشی ها با نقوش انسانی، کاشی هایی نیز با نقوش هندسی زیبا به چشم می خورد.

محل دفن حسن خان معاون الملک، بانی تکیه که در سال 1327 ش درگذشت. در اتاق کوچکی در جنوب شرقی زینبیه قرار دارد.

برای دیدن مجموعه ی عکس ها فایل های پی دی اف را دانلود کنید.

تاریخ عکاسی: مهرماه

 

 

ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/21139

ویژه نامه ی نوروز 1393
http://www.anthropology.ir/node/22280

 

پیوست	اندازه
22956.pdf	1.22 MB