خاک لومی چیست و چه ویژگی های دارد؟

خاک به عنوان محيط کشت گياهان از ابتدای زندگی بشر مورد توجه بوده است و همچنین به عنوان يک محيط زنده قادر به تجزیه بسيارى از آلودگی‌ها و مواد زائد است و محلی برای ساختن مسکن، جاده‌ها و سدها و به طور کلی مکانی برای زندگی کردن است. در این بخش از وب به معرفی خاک لومی به عنوان بهترین نوع خاک برای کاشت گیاهان و ویژگی‌های آن پرداخته می‌شود.

تعریف خاک لوم

خاک لومی ترکیبی طبیعی از سه جز اصلی رس (Caly)، شن (Sand) و سیلت (Silt) است. در حقیقت واژه لومی (Loam)، نوعی بافت خاک است که حد واسط بین بافت شنی و رسی می‌باشد. همچنین در برخی منابع، خاکی که از طغیان آب در کنار رودخانه ها باقی می‌ماند را نیز خاک لوم می‌گویند که از نظر مواد غذایی بسیار غنی بوده و جزو بهترین خاک‌های کشاورزی جهت کشت اغلب گیاهان به شمار می‌رود.
برای تعیین بافت خاک از مثلث بافت خاک استفاده شده و بسته به درصد اجزای تشکیل دهنده خاک مشخص می‌شود. به طور کلی این خاک ترکیبی طبیعی از ﻣﺎﺳﻪ، ﺳﻴﻠﺖ و رس ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‌ﻫﺎی ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ۴۰-۴۰-۲۰ (۴۰ درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ، ۴۰ درﺻﺪ ﺳﻴﻠﺖ و ۲۰ ‫درﺻﺪ رس) است.

 

خاک لومی بسته به میزان اجزای شن، سیلت و رس موجود در آن به انواع مختلف لوم ماسه‌ای، لوم سیلتی، لوم رسی، لوم رسی ماسه‌ای، لوم رسی سیلتی و لوم تقسیم می‌شود و بر این اساس محدوده‌ای که اجزای خاک لومی در آن قرار می‌گیرند شامل 30-10 درصد رس، 50-30 درصد سیلت و 50-25 درصد شن می‌باشد. بر این اساس این خاک خصوصیات هر سه گروه این ذرات را دارد و از این رو بهترین خاک برای کاشت انواع گیاهان و تولید محصولات کشاورزی است.

خصوصیات خاک لومی

ﻟﻮم اﻳﺪه‌آل‌ﺗﺮﻳﻦ ﺧﺎک ‏ﺑﺮای ﻛﺎﺷﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن، ﺑﺎﻏﺪاری و ﻛﺸﺎورزی اﺳﺖ؛ چرا که این خاک ﻣﻮاد ‫ﻣﻐﺬی را بخوبی در ﺧﺎک ﺣﻔﻆ میﻧﻤﺎﻳﺪ و همزمان ﺑﻪ آب و هوا اﺟﺎزه ﺣﺮﻛﺖ آزاد و راﺣﺖ در ‏داﺧﻞ ﺧﺎک را می‌دﻫﺪ.‏ برخی از مهمترین خصوصیات خاک لومی عبارتند از:

• اندازه ذرات خاک لومی متوسط بوده (حد واسط بین ذرات رس و شن) و از این رو فضای کافی برای تهویه و آب مورد نیاز گیاه در بین خلل و فرج آن وجود دارد.
• حاصلخیزی خاک‌های لومی نسبتا بالا است و مقادیر مورد نیاز عناصر غذایی را در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
• ﻟﻮم ﺑﻪ ﻃﻮر ‏طبیعی دارای ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی و ﻫﻮﻣﻮس ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﺧﺎک‌ﻫﺎی ﻣﺎﺳﻪ‌ای ﺑﻮده و ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮی و زهکشی ﺑﻬﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ خاک رسی و سیلتی دارد.
• مقاومت خاک لومی در برابر انواع فرسایش نسبتا بالا است و هدررفت کمتری دارد.
  
  

نحوه شناسایی خاک لومی

یکی از راه‌های تشخیص بافت انجام آزمایشات تعیین بافت خاک در آزمایشگاه‌های خاکشناسی است؛ ولی متخصصان خاک و کشاورزان با تجربه نیز می‌توانند از طریق روش لمسی بافت خاک را تشخیص دهند. به این منظور برای شناسایی خاک لومی مقداری از خاک مورد نظر را مرطوب کرده به طوریکه خیس و غرقاب نشود و آن را در داخل دست خود فشار دهید، در خاک لومی بعد از فشرده کردن توده خاک و باز کردن دست، توده خاک تا حدودی شکل می‌گیرد اما به تدریج روی آن ترک افتاده و قسمت‌هایی از آن جدا می‌شود.

به طور کلی انتخاب نوع خاک برای کاشت هر نوع گیاه بسیار مهم است، زیرا بیشتر گیاهان در هر خاکی رشد مناسب ندارند. بنابراین هر گیاهی باید در خاک مناسب خود کاشته شود. از این رو تعیین بافت خاک و تشخیص نوع آن از مهمترین مسائل قبل از اقدام به کاشت گیاهان است. همچنین لازم به ذکر است با مخلوط کردن این اجزا نمی‌توان به طور مصنوعی بافت خاک را تولید کرد. خاک موجودی زنده است و برای تشکیل نیاز به سال‌ها زمان و فرایندهای مختلف شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی دارد.

مجله وب