فلسفه سوغات

سوغاتی آوردن یکی از آداب نیکوی ایرانی است، به ویژه آن که از یک مکان مذهبی آورده شود. آنها که سوغاتی می آورند اما دو دسته اند. عده ای چنان سوغاتی می آورند که گویی، بازار کشور محل سفر را خریده اند و آورده اند و عده ای هم هستند که حد اعتدال را رعایت کرده و تنها به نیت شاد کردن خانواده و آشنایان، هدیه ای می آورند.
افراط عده ای در آوردن سوغاتی، برخی کسانی که تنها و تنها با نگاه تنگ نظرانه اقتصادی به این پدیده مبارک نگاه می کنند را به این اندیشه واداشته که مسافران حج، عتبات و سوریه بهتر است اجناس خود را در ایران تهیه کنند و به بستگانشان بدهند غافل از اینکه فلسفه سوغاتی آوردن، چیز دیگری است.
رسول اکرم(ص) می فرمایند: «وقتی به سفر می روید هدیه بیاورید ولو اینکه یک سنگ باشد.» منظور ایشان از سنگ؛ چیزی است که ارزش اقتصادی چندانی ندارد اما به لحاظ اینکه شخص از سفر برگشته در مدت سفر خود، به یاد خانواده و آشنایان بوده، ارزش معنوی بالایی دارد و ایجاد مودت می کند. بنابراین کسانی که به سفر، به ویژه سفرهای زیارتی داخلی یا خارجی می روند خوب است که سوغاتی گران قیمت و بی ارتباط به محل سفر نیاورند تا از تجمل گرایی و اشرافیگری و هدر دادن سرمایه های کشور جلوگیری شود. از طرفی نیکو است که سوغاتی از محل سفر یا زیارت تهیه شود چرا که فلسفه سوغاتی آوردن، نشان دادن این نکته است که فرد به سفر رفته طی ایام سفر، در فکر بستگان و آشنایان خود بوده و آنها را در مکان های زیارتی یاد کرده است و این هدیه هم برای اثبات توجه مسافر به اطرافیان در آن ایام محسوب می شود.
شاید بهترین سوغاتی از مکان های زیارتی همچون مکه، مدینه، کربلا، نجف و سوریه چیزهایی مثل عطر، تسبیح، جانماز، مهر و از این قبیل باشد آن هم در مقیاس کم. نه اینکه مصنوعات غرب و شرق عالم اعم از البسه تا اسباب بازی را بیاوریم و فقط ارز مملکت را هدر دهیم.
در سفرهای سیاحتی نیز همین نکته باید مدنظر مسافران و گردشگران ایرانی باشد. یعنی سوغاتی باید از محل سفر تهیه شود اما در حد اعتدال. سالانه هزاران دلار صرف خرید البسه، لوازم آرایش و دیگر مصنوعاتی می شود که مسافران ایرانی از غرب و شرق دنیا به کشور می آورند و به اقوام و آشنایان می دهند یا خودشان استفاده می کنند. در حالی که بسیاری از این اجناس در داخل کشور هم تهیه می شوند. بنابراین بهتر است با آوردن سوغاتی های جدید و کم ارزش به لحاظ اقتصادی اما مفید به فایده، از سفرهای زیارتی و سیاحتی علاوه بر تحکیم روابط دوستانه خود با اطرافیان از هدر دادن سرمایه های ارزی مملکت بپرهیزیم، افراط و تفریط را کنار بگذاریم و فلسفه سوغات آوردن را مدنظر قرار دهیم.

منبع : روزنامه کیهان