خاموش کننده‌ها

برای استفاده از شرایط اضطراری با هدف به اینکه به توانند در مراحل اولیه شروع‌ آتش‌سوزی از گسترش آن جلوگیری و آتش را اطفاء و نمایند ساخته شده‌اند.
● تأمین فشار در خاموش کننده‌ها
۱) فشار (گاز) حاصل واکنش ماده شیمیائی
۲) فشار یک گاز بی‌اثر از قبیل (CO۲ یا N۲) در داخل فشنگی
۳) فشار هوا (از طریق کمپرسور) با سیلندر هوا
۴) فشار درونی ماده خاموش کننده
▪ خاموش کننده‌های محتوی آب
جهت اطفاء حریق‌های ناشی از مواد قابل احتراق معمولی مانند: چوب، کاغذ، پلاستیک، لاستیک) گروه A (خشک) استفاده می‌گردد این مواد برای اطفاء لازم است حرارتشان کاسته شود یا به عبارتی خنک شوند که این امر معمولاً با تأثیر آب یا محلول‌های آبی انجام می‌شود، اغلب حریق‌های مربوط به منازل از گروه A هستند و بهترین، کاربردی‌ترین و اقتصادی‌ترین ماد خاموش کننده نیز در این گونه مواد آب است، چنانچه خاموش کننده‌های آبی در کنار تأسیسات الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند جریان آب و تماس با تأسیسات الکتریکی می‌تواند یک شوک الکتریکی شدید اعمال نماید.
▪ خاموش کننده‌های محتوی آب و گاز
محلول موجود در سیلندر دوسوم آب خالص و برای فشار مورد نیاز از گاز CO۲ (کربنیک) در داخل فشنگی استفاده می‌گردد، جهت جلوگیری از زنگ‌زدگی سیلندر را بالا یه نازکی از پلاستیک یا ماده ضد زنگ می‌پوشانند. خاموش کننده‌های آب و گاز عموماً غیر قابل کنترل می‌باشند. و از این خاموش کننده در جهت اطفاء حریق‌های از نوع گروه A (خشک) استفاده می‌گردد.
▪ خاموش کننده آب و هوا
مواد اطفاء این دستگاه آب خالص و برای فشار مورد نیاز از هوا بطریقه کمپرسور استفاده می‌شود، چون بدنه این سیلندر دائماً تحت فشار قرار دارد باید مقاومتی برابر با حدود (PSI) و ۶۰۰ پوند بر اینچ مربع داشته باشد و در حالت شارژ و فاشر آن بین ۱۵۰ ـ ۶۰ (psi) می‌باشد این خاموش کننده قابل کنترل است و جهت اطفاء حریق‌های از نوع گروه A (خشک) استفاده می‌گردد، بدلیل اینکه این دستگاه دائماً تحت فشار می‌باشد بر روی آن فشار سنج نصب شده که دو کار انجام می‌دهد.
۱) فشار داخل سیلندر را نشان می‌دهد.
۲) در صورتی‌که فشار دستگاه به هر عللی افزایش یابد فشار سنج از هم پاشیده و فشار آن تخلیه می‌گردد.
▪ خاموش کننده‌های پودری
این خاموش کننده‌ها در انواع شارژ و یکبار مصرف در بازار عرضه می‌شود بسیاری از ساکنین منازل ترجیح می‌دهند از انواع یکبار مصرف آن استفاده کنند بدلیل اینکه احتیاج به مراقبت و نگهداری کمتریدارند معمولاً سیلندرها به شکل استوانه‌ای می‌باشند. خاموش کننده‌های پودری در مورد حریق‌های از نوع گروه B (مایعات قابل اشتعال) اشتفاده می‌شود، پودر سمی شناخته نشده ولی باعث التهاب مجاری تنفس برای مدت طولانی و همچنین در محیط‌های بسته نشده ولی باعث التهاب مجاری تنفس برای مدت طولانی و همچنین در محیط‌های بسته پودر قدرت بینائی را کاهش می‌دهد. ساخت این دستگاه در دو نوع طراحی شده یکنوع که دائماً تحت فشار می‌باشد و نوع دوم عامل فشار در یک سیلندر کوچک قرار دارد.
▪ خاموش کننده محتوی پودر گاز
این خاموش کننده به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱) پودر و گاز (فشنگی) داخل
۲) پودر و گاز سیلندر (فشنگی) خارج
دوسوم حجم سیلندر اصلی پودر (بی‌کربنات سدیم) پر شده است و عامل فشار گز گربنیک (CO۲) در داخل فشنگی که یا در کنار سیلندر یا در داخل آن تعبیه شده است می‌باشد و در موقع استفاده از نوع فشنگ خارج، ابتدا شیر فلکه مربوط به فشنگی را باز نموده و گاز داخل آن بلافاصله داخل مخزن اصلی شده و فشار مورد نیاز ایجاد می‌شود و نوع فشنگ داخل نیز با ضربه وارد نمودن بر کفه ضربه باعث سوراخ شدن فلزی بالای فشنگی محتوی گاز CO۲ شده و بلافاصله گاز مزبور وارد مخزن اصلی خاموش کننده می‌شود و بدنهٔ آنها معمولاً سوپاپ ایمنی که بر روی درپوش نصب می‌شود که بهر علتی افزایش فشار داشته باشد سوپاپ عمل کرده و فشار اضافی تخلیه می‌گردد و معمولاً سوپاپ آن با فشار ۱۷ اتمسفر تنظیم شده است.
▪ خاوش کننده کف و گاز
در این خاموش کننده دوسوم محول کف + آب و عامل فشار گاز CO۲ (کربنیک) در داخل فشنگی می‌باشد و برای حریق‌های کلاس B و بعضاً A نیز استفاده می‌گردد و جهت کار با آن ابتدا ضامن را کشیده و سپس با وارد نمودن ضربه به کف ضربه باعث سوراخ شدن صفحه فلزی بالای سیلندر گاز شده و دستگاه تحت فشار قرار می‌گیرد و آماده بکار می‌باشد.
▪ خاموش کننده کف شیمیائی
این خاموش کننده از دو مخزن با حجم‌های مختلف تشکیل شده بطوری‌که یکی در داخل دیگری قرار می‌گیرد. در مخزن بزرگ محلول‌های بی‌کربنات سدیم و در استوانه کوچک محلول سولفات آلومینیوم که هر دو محلول هیچ‌گونه تماسی با هم ندارند و در هنگام عملیات ابتدا با باز کردن شیر فلکه و واژگون نمودن سیلندر سبب مخلوط شدن دو مادهٔ شیمیائی و در نتیجه کف شیمیائی و همچنین گاز CO۲ تولید می‌شود که این گاز هم عامل فشار و هم عامل در تولید حباب‌های کف نقش دارد.
▪ خاموش کننده کف مکانیکی با هوای فشرده
دوسوم حجم این خاموش کننده محلول کف (که با آب مخلوط شده) و یک‌سوم بقیه هوای فشرده می‌باشد و برای جلوگیری از زنگ زدن، داخل سیلندر روکش پلاستیکی کشیده می‌شود و در انتهای لوله خارجی (سرنازل) سرلوله کفساز کوچکی نصب می‌باشد که محلول خاموش کننده با عبور از آن با هوائی که از مجراهای اطراف بداخل کشیده می‌شود تشکیل حباب می‌دهد از این خاموش کننده جهت اطفای حریق‌های کلاس B و بعضاً A نیز استفاده می‌گردد، جهت کار با دستگاه ابتدا ضامن را کشیده و با وارد نمودن فشار بر روی اهرم و هدایت ماده اطفایی به محل حریق، این خاموش کننده در حالت شارژ حدود ۱۰ اتمسفر فشار دارد.
▪ خاموش کننده گاز کربنیک CO۲ این خاموش کننده محتوی دوسوم گاز CO۲ که تحت فشار حدود ۹۰۰ ـ ۸۰۰ PSI به صورت مایع درآمده و در سیلندر قرار دارد. چون بدنه آن فشار زیادی را باید متحمل گردد به همین علت از فولاد و بدون درز ساخته می‌شود. گاز CO۲ از هوا سنگین‌تر و غیر قابل اشتعال است به همین خاطر در موقع اطفاء به‌خوبی سطح آتش را پوشانده و جانشین اکسیژن و در نتیجه عمل اطفاء بنحو احسن صورت می‌پذیرد.
از این خاموش کننده بیشتر در محل‌‌های بسته و برای اطفاء تأسیسات الکتریکی و دستگاه‌های کامپیوتری استفاده می‌گردد بدلیل اینکه گاز مزبور در محل مصرف هیچ اثری از خود به جای نمی‌گذارد این خاموش کننده‌ها معمولاً قابل کنترل هستند سرلوله خاموش کننده CO۲ به شکل قیفی یا شیپوری است و علت آن نیز آن است
۱) سرعت زیاد گاز خروج جلوگیری کرده و به آن انبساط می‌دهد.
۲) ماده اطفائی را به محل مورد نظر هدایت می‌نماید.
▪ خاموش کن نوع سودا ـ اسیدی
محفظه داخل این آتش خاموش کن حاوی محلول بی‌کربنات سدیم است کلاهک پیچی سر آن دارای یک مکانیسم پیستونی (میله رفت و برگشتی) است که توسط یک حفاظ ایمنی پوشانده شده است. زیر پیستون یک ظرف شیشه کوچک قرار گرفته که حاوی اسید و ضربه وارد پیستون، باعث شکسته شدن شیشه و در نتیجه اختلاط اسید و بی‌کربنات سدیم می‌شود. در اثر واکنش شیمیائی فوق، گاز کربنیک تولید می‌شود که فضای بالای مایع را متراکم کرده (دارای فشار نموده) و باعث خروج این گاز از طریق یک لوله داخلی و شیپوره انتهائی می‌شود. این آتش خاموش کن در رابطه با آتش سوزی‌ها بکار رفته.
▪ خاموش کن نوع گاز کربنیکی
گاز کربنیک مایع تحت فشار را در کپسول‌های مستحکم نگهداری می‌کنند. آتش خاموش‌کن گاز کربنیکی اساساً برای خاموش کردن آتش سوزی‌هائی بکار می‌رود که عبارت است از مواد روغنی و مایعات آتش‌زا، با به‌وجود آوردن یک لایه جدا کننده میان هوا و آتش و به منظور جدا کردن اکسیزن از مثلث آتش
۱) ماده قبل از اشتعال
۲) منبع اشتعال
۳) اکسیژن که معمولاً از هوا تأمین می‌گردد یا با وسایل برقی خاموش می‌شوند.

منبع : مطالب ارسال شده