وسوسه های جوانی ؛ کافی شاپ ، سیگار و یک فنجان قهوه // قوانینی که بر روی کاغذ جا خوش می کنند

هر از چند گاهی صحبت از کنترل دخانیات می شود، مجلس طرح می دهد، در یک یا دو فوریت هم آن را به تصویب می رساند و بعد این طرح مسکوت می ماند، قوانین هم حتی بعد از تصویب شدن مسکوت می مانند، بیش از دوسال از قانون منع فروش سیگار توسط کیوسک های مطبوعاتی می گذرد اما هنوز هم اکثر آن ها بیشترین درآمد خود را از فروش سیگار می دانند نه روزنامه. جوانان این روزها کشیدن یک پاکت سیگار را در یک کافی شاپ با خوردن یک فنجان قهوه به خواندن اخبار روزنامه ها و تیترهای شعاری و حرف هایی که همیشه در حد حرف می مانند ترجیح می دهند. ما در حالی به استقبال هفته بدون دخانیات می رویم که از عضویت در کنوانسیون ژنو جا مانده ایم و ایران هنوز نتوانسته در این کنوانسیون عضو شود، دلیل آن هم به تصویب نرسیدن لایحه کنترل دخانیات است، لایحه ای که ماه ها است در مجلس مورد بررسی قرار گرفته و هنوز هم به تصویب نرسیده است. آخرین خبری که از لایحه کنترل دخانیات منتشر شده خبر ماندن این لایحه در شورای نگهبان است ، در واقع شورای نگهبان به یکی از بندهای این لایحه ایرادتی وارد کرده است که تا این ایراد از سوی مجلس بر طرف نشود ، خبری از تصویب این لایحه نیست.اما یک موضوع مهم در این بین مطرح است که آیا با تصویب قانون کنترل دخانیات این قانون اجرایی خواهد شد؟ آیا واقعا ضمانتی برای اجرای این قانون وجود دارد؟!اگر کسی به این سوال پاسخ مثبت می دهد، باید توضیح دهد پس چرا قانون منع فروش سیگار توسط کیوسک های روزنامه فروشی به مرحله اجرا گذاشته نشد، چرا قانون جمع آوری قلیان از رستوران های سنتی به مرحله اجرا گذاشته نشد و چرا منع استعمال دخانیات در مکان های عمومی هیچ گاه اجرایی نشد؟!عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر در این باره می گوید: لایحه کنترل دخانیات هنوز هم کامل نیست و نیاز به بحث و بررسی بیشتری دارد، چرا که اساسا چنین لایحه ای قابل اجرا نخواهد بود.دکتر عابد فتاحی می افزاید: ایران نیز همچون دیگر کشورهایی که عضو کنوانسیون ژنو شده اند خواستار چنین عضویتی است و قانون کنترل دخانیات یک بار دیگر برای عضویت در این کنوانسیون مورد بحث و بررسی قرار گرفت.وی تصریح می کند: اما این لایحه هنوز هم کمبود های زیادی دارد، ما بارها اعلام کرده ایم که محدود کردن سیگار نه تنها نفعی به مردم نمی رساند بلکه باعث می شود که افراد سیگاری مجبور به پرداخت هزینه های بیشتری باشند، مبارزه با دخانیات و کنترل آن از طریق برخورد با شرکت دخانیات نباید باشد.دکتر فتاحی اظهار می دارد: ما باید برای جلوگیری از افزایش تعداد افراد سیگاری فرهنگ سازی کنیم، وگرنه این قضیه هیچ ربطی به کاهش سیگار در جامعه ندارد، ایجاد این محدودیت ها همیشه تاثیر معکوس گذاشته، ضمن اینکه چنین قوانینی به دلیل این که کامل نیستند از ضمانت اجرایی نیز برخوردار نخواهند بود. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خاطر می کند: باید یاد بگیریم که به جای برخوردهای قهر آمیز برای مقابله با رفتارهایی که به نوعی ناهنجاری اجتماعی محسوب می شوند، فرهنگ سازی کنیم وگرنه این برخوردها همچون مسکن هایی می مانند که درد را به صورت موضعی و برای مدت کوتاهی از بین می برند اما بیماری را ریشه کن نمی کنند. وی در پایان می افزاید: این لایحه باز هم مسکوت خواهد ماند تا زمانی که به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار گرفته و مشکلات آن بر طرف شود.
آنها سیگار را ترک نمی کنند
خیلی ها دوست دارند سیگار بکشند، این یک تفریح است و یا شاید یک مسکن که هنوز هیچ دانشمندی به تاثیر معجزه آسای آن بر روی اعصاب اعتراف نکرده است .هدی - ب در رابطه با سیگار می گوید: من دوست دارم سیگار بکشم، این جمله های مسخره که روی پاکت های سیگار می نویسند هیچ تاثیری بر روی یک فرد سیگاری نخواهد گذاشت ، این که می گویند سرطان زا است ، باعث بیماری قلبی می شود، همه این حرف ها را تمام سیگاری ها می دانند، اما باز هم سیگار می کشند.او در خصوص تصویب لایحه کنترل دخانیات می افزاید: اگر این قانون تصویب شود باید در تمام کافی شاپ ها را تخته کرد، کافی شاپ جایی است که بیش از ۹۰ درصد افراد فقط برای سیگار کشیدن به آنجا می روند، حالا اگر قانونی تصویب کنند که کشیدن سیگار در اماکن عمومی را ممنوع کند، کار و کاسبی آن ها از رونق می افتد.بهرام امینی دانشجوی مهندسی مکانیک نیز می گوید: این قوانین هیچ وقت اجرایی نمی شوند، دو سال پیش اعلام کردند کشیدن قلیان در اماکن عمومی از جمله رستوران ها ممنوع است ، اما این قانون از آن تاریخ تا کنون اجرا نشده است، بیشتر رستوران های سنتی به مشتریان خود قلیان هم می دهند.او می افزاید: هنوز هم کیوسک های مطبوعاتی سیگار می فروشند در حالی که این کار غیر قانونی است اما کسی هم به آن ها اعتراض نمی کند.امینی اعتقاد دارد تصویب چنین قانون هایی بیشتر باید با فرهنگ سازی همراه باشد، هیچ جوانی زور و اجبار را بر نمی تابد، اگر با وضع قانون سیگار کشیدن در کافی شاپ ها را از جوانان بگیریم، آن ها سیگار را ترک نمی کنند، اما اگر واقعا می خواهیم جوانان به مضرات سیگار پی ببرند باید فرهنگ سازی کنیم ، کاری که متاسفانه در هیچ زمینه ای تا کنون انجام نداده ایم. آخرین کام سیگارش را هم می کشد و قبل از این که آن را در جاسیگاری خاموش کند سیگار دیگری را با آن روشن می کند، خودش هم نمی داند چرا این کار را می کند اما آنچه که مهم است او می خواهد تمام مدت زمانی را که در کافی شاپ است سیگار بکشد، چون جای دیگری را برای سیگار کشیدن ندارد، پس باید از فرصت استفاده کند. امیر در مورد مضرات سیگار می گوید: تمام این ها حرف است ، مادر بزرگ مادر من از ۱۲ سالگی سیگار می کشید و ۹۹ سال هم عمر کرد، من هم سیگار کشیدن را دوست دارم، احساس خوبی به من می دهد.او که ۲۱ سال بیشتر ندارد از ۱۵ سالگی سیگار کشیدن را شروع کرده ، البته پدر و مادرش به شدت با سیگار کشیدن او مخالفند، اما هر دو آن ها سیگار می کشند. امیر می افزاید: مادرم اولین بار که سیگار را دست من دید خیلی عصبانی شد و از من خواست که دیگر سیگار نکشم اما خودش این کار را می کند. او در خصوص تصویب لایحه کنترل دخانیات می گوید: این کارها فقط به نفع سیگار فروش ها است ، با تصویب این قوانین آن ها هم به این بهانه که سیگار کم شده است، قیمت آن را بالا می برند و تجارتشان پر سودتر می شود.
قانون بدون ضمانت اجرایی مشکلی را حل نمی کند
اما یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان در این باره می گوید: لایحه کنترل دخانیات برای تصویب نهایی به شورای نگهبان رفته است و این شورا ایراداتی را به طرح وارد کرده که در اولین فرصت این ایرادات برطرف شده و طرح به تصویب خواهد رسید.دکتر بیژن شهبازخانی در این خصوص می افزاید: موضوع مهمی که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد، بررسی همه جانبه این طرح و مطمئن شدن از قابلیت اجرایی آن است. وی تصریح می کند: نباید از کنار این موضوع که تصویب قوانین بدون ضمانت اجرایی هیچ مشکلی را حل نمی کند به راحتی بگذریم، قوانینی باید مورد بررسی قرار گیرند و به تصویب برسند که ضمانت اجرایی داشته باشند. دکتر شهبازخانی با اشاره به یکی از قسمت های مهم لایحه کنترل دخانیات که منع فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال است می گوید: ما چطور می توانیم مانع فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال شویم، برای اجرای چنین طرحی باید افراد زیادی را استخدام کنیم تا مراقب باشند که این قانون نقض نشود و در صورت نقض باید برای توبیخ کردن فرد خاطی اسناد و مدارک معتبر داشته باشیم. وی اظهار می دارد: ما تمام تلاش خود را می کنیم تا طرح کنترل دخانیات یک طرح جامع و کامل باشد و زمانی به تصویب برسد که ضمانت اجرایی آن نیز تامین شده باشد.
اول فرهنگ سازی ، بعد تصویب قانون
اصلی که هیچگاه از سوی دولتمردان مورد توجه قرار نمی گیرد این است که برای اجرایی شدن قوانین اجتماعی نیاز به فرهنگ سازی است ، در هفته بدون دخانیات بهتر است به جای این که از قوانین صحبتی به میان آید بیشتر بر روی فرهنگ سازی کار شود، جوان اجبار را بر نمی تابد اما یک حرف، یک تصویر و یا حتی یک پیام غیر مستقیم می تواند او را تحت تاثیر قرار دهد. هفته بدون دخانیات برای جامعه جوان ما می تواند هفته ای پر از دستاوردهای مهم باشد به شرطی که فرهنگ سازی را فراموش نکنیم .عادت خوبی است اگر از یاد نبریم که برای کارهای زیربنایی اجتماعی اول فرهنگ سازی کنیم و بعد به تصویب قوانین بپردازیم.

منبع : خبرگزاری کار ایران ـ ایلنا