ایمنی غذا در سفر

با توجه به سفر های برون شهری هموطنان عزیز در فصل تابستان ، ((ایمنی غذا در سفر )) را مطرح کردیم . مطالعه این مقاله برای کلیه عزیزانی که قصد مسافرت دارند توصیه می شود .
۱- نوع غذا : به طور کلی در طول سفر نوع غذا مهم است . با توجه به این که رطوبت زیاد ، رشد و تکثیر میکروب ها را بیشتر می کند ، سعی کنید از غذاهای نیمه خشک با رطوبت کم استفاده کنید . مانند : عدس پلو ، لوبیا پلو ، ماکارونی و …
۲- غذای مورد مصرف باید کاملا پخته شود : ممکن است با توجه به مدت تعطیلات و احتمالا تعجیل در ساعت حرکت در تهیه غذا کوتاهی شود ، به گونه ای که غذا به ویژه گوشت ها به طور کامل پخته نشده و همین سبب آلودگی و فساد آن شود . برای اطمینان از پخت گوشت ، می توان از ترمومتر استفاده کرده ، همچنین از ظاهر گوشت می توان به میزان پخت آن پی برد ، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته باید قهوه ای باشد ، ولی اکثر مواقع مغز ( درون ) کباب کوبیده یا برگ ، قرمز رنگ است . مردم فکر می کنند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته ، بنابراین قسمت درونی آن پخته می شود ولی چنین تفکری اشتباه است . بارها دیده شده که روی ( سطح ) کباب به حالت سوخته در آمده اما درون آن هم چنان نپخته مانده است . حتی گاهی اوقات در بعضی از رستوران های شهر هم ، چنین اتفاقی رخ داده ، یعنی گوشت نزدیک استخوان خوب نپخته و خون آلود است در چنین مواردی باید گوشت را مجددا روی آتش قرار داد تا به اصطلاح مغز پخت شود . هم چنین ماهی زمانی پخته است که گوشت آن به صورت لایه لایه در آید . در مورد پخت مرغ آب پز، وقتی آب مرغ شفاف و گوشت مرغ سفید شود مرغ پخته و آماده شده است .
۳- از خوردن غذاهای نیمه پخته و خام به طور جدی خودداری کنید :در حین سفر ممکن است در یک منطقه روستایی توقف کنید و شما را به خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا بستنی و پنیر محلی دعوت کنند ( تحت عنوان این که غذاها در روستا طبیعی هستند ) که در این گونه موارد باید از خوردن آنها خودداری کنید . همچنین از خوردن تخم مرغ نیم پز ( عسلی ) به طور جدی بپرهیزید .
۴- غذا در طول سفر در دمای بالا تر از ۶۰ درجه سانتی گراد و یا پایین تر از ۱۰ درجه سانتی گراد نگه داری کنید . این مطلب اصل بسیار مهمی در نگه داری مواد غذایی است ، البته این گونه نیز بیان شده که غذاهای سرد را سرد و غذاهای گرم را گرم نگه داری کنید ، در هر صورت اگر قصد دارید غذای خود را بیشتر از ۲ ساعت نگه داری کنید از اصل فوق استفاده کنید . به دلیل حساسیت کودکان ، از این اصل برای نگه داری غذای کودک استفاده نکرده و به کودکان غذای تازه بخورانید . ذکر این نکته ضروری است که در طول سفر امکان برخورداری از دمای بالای ۶۰درجه سانتی گراد وجود ندارد ، ولی می توان از دمای ۱۰درجه سانتی گراد یا کمتر ، با استفاده از یخدان های چوب پنبه ای و یا جعبه هایی که حرارت را عبور نمی دهند ( با وجود یخ ) استفاده کرد .
۵- در هنگام توقف ، قبل از صرف غذا ، آن را به طور کامل حرارت دهید ، زیرا در زمان نگهداری غذا در سفر ( فاصله بین زمان پختن و خوردن ) میکروب ها در مواد غذایی رشد می کنند بنابراین باید هنگام استفاده از غذا آن را تا دمای ۷۰ درجه سانتی گراد حرارت داد تا بطور کامل داغ شود . بنابراین از خوردن غذاهایی که بطور سطحی گرم یا تفت داده شده خودداری کنید .
۶- هنگام استفاده از غذاهای محلی از افراد بومی راهنمایی بخواهید . استفاده از غذاهای محلی نیاز به شناخت کیفیت آن دارد ، به عنوان مثال ، اگر به استانهای شمالی کشور سفر می کنید ، هنگام خوردن ماهی و … از افراد بومی راهنمایی بخواهید . چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت می کنید ، هنگام مصرف موزش آشپزی: خوراک قارچ">قارچ های خوراکی طبیعی ، از راهنمایی افراد بومی مجرب استفاده کنید در غیر این صورت از خوردن قارچ به طور جدی خودداری کنید .
۷- در طول سفر از آب سالم استفاده کنید . اگر در کنار جوی آبی توقف کرده تا غذا را آن جا میل کنید . در این حالت ممکن است به فکر استفاده از آب باشید ولی از ماهیت آن اطلاع کامل نداشته باشید . بنابراین بهتر است آب را قبل از مصرف بجوشانید ، به ویژه اگر بخواهید برای کودکان آب مصرف کنید .
۸ – قبل از صرف غذا ، دست ها را خوب بشویید : در سفر ممکن است برای بازدید چرخ های ماشین به آن ها دست بزنید و یا اگر از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا قطار استفاده می کنید به دلیل دست زدن به صندلی ها و یا پنجره و … دست شما آلوده شود . چنانچه می خواهید غذا میل کنید قبل از آن دست های خود را بشویید همان طور که اگر با وسیله نقلیه در حال سفر هستید امکان توقف در سبزه زار برای خوردن غذا وجود دارد ، ممکن است بین توقف تا صرف غذا شما به چمن و غیره دست بزنید ، بنابراین باید قبل از خوردن غذا دست های خود را بشویید .
۹- در صورت امکان از رستوران های معتبر بین راهی استفاده کنید . باید به کسانی که از غذا در رستوران های بین راهی استفاده می کنند متذکر شد که رستورانی استاندارد وجود ندارد . به عبارتی استانداردی برای این رستوران ها نوشته نشده است . متاسفانه سطح نظارت و بهداشت در این واحد ها ابتدایی است . چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران های بین راهی هستید ، در صورت امکان از رستوران های معتبر و مورد اطمینان استفاده کنید ، اگر چه در صورت استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس ، رانندگان در محل های مورد نظر خود ( رستوران های خاص ) توقف می کنند و استفاده از رستوران های بهتر ، مقدور نیست ، ولی برای ارزیابی سطح (رعایت ) بهداشت در این گونه واحدها باید به وضعیت دستشویی ها ، لباس کارگران ، نظافت میزها ، حضور مگس ها و سایر حشرات ، وسایل صرف غذا مانند چنگال ، قاشق ، لیوان ، پارچ آب و غیره توجه کرد . هم چنین در این واحدها برای تشخیص سالم بودن غذا باید از حواس خود استفاده کنید ، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا ، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا و …
۱۰ – تا حد امکان از خوردن انواع خورش ها ، کباب کوبیده ، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید . از انواع غذاهایی که می توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است خورش ها هستند . از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به دلیل عدم اطلاع از ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به کار بردن مواد اولیه مختلف از جمله خورده نان ، ادویه جات و غیره ، از مصرف سالاد الویه به دلیل خام بودن مواد اولیه موجود در سس ماینوز مانند تخم مرغ و … هم چنین عدم نظارت بر چگونگی تهیه الویه ( به ویژه به صورت دستی تهیه شود ) در رستوران های غیر معتبر بین راهی بطور جدی خودداری کنید .

منبع : پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران