یکشنبه, ۲۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 12 May, 2024
مجله ویستا

من دروغ گو به دنیا آمده ام


من دروغ گو به دنیا آمده ام
چنان‎ چه صورت ظاهر و باطن اشخاص یكی باشد، شناختنشان مشكلی را برای فرد ایجاد نمی‎كند؛ لیكن واقعیت این است كه برخی از مردم دروغ می‎گویند. به علاوه، باید توجه داشت كه منظور ما، اشخاصی نیستند كه ناخواسته دست‎خوش اوهام و اشتباه می‎شوند و نمی‎توانند درستی را از نادرستی تشخیص دهند؛ بلكه منظور اشخاصی است كه آگاهانه و عمداً متوسل به دروغ‎‏‎گویی و دیگر فریبی می‎شوند.چون انسان‎ها را بر اساس اظهاراتشان مورد قضاوت قرار می‎دهیم، به همین دلیل در صورت مواجه شدن با اطلاعات نادرست، بدون تردید قضاوت ما نیز اشتباه خواهد بود. باری، دروغ‎گویان را به انواع متفاوت تقسیم كرده‎ام كه در ذیل به آن‎ها می‎پردازم:
دروغ‎گویان موردی و اتفاقی
این اشخاص، جسته و گریخته به این مسأله متوسل می‎شوند تا بدین واسطه، از موقعیت و رویارویی نامطلوب خلاصی یابند. این اشخاص، ذاتاً میانه‎ای با دروغ‎گویی نداشته و از این كه از سر اضطرار و فشار، تن به این مسأله داده‎اند ناراحت هستند؛ چون این دروغ‎گویان معذب و ناراحت هستند، به همین دلیل ناخواسته این مسأله را از طریق حركات بدن، ظاهر و تن صدای خویش آشكار می‎سازند.
دروغ‎گویان موردی و اتفاقی، پیشاپیش در مورد دروغشان اندیشه كرده و حتی المقدور سعی می‎كنند كه این مسأله را توجیه‎پذیر و پذیرفتنی بنمایانند؛ لذا بدین دلیل است كه معمولاً نمی‎توان دروغ این اشخاص را از طریق شخص ثالث و منابع دیگر آشكار كرد. به بیان دیگر، این دروغ‎گویان بر این باورند كه به سادگی دروغشان آشكار نمی‎شود؛ چه، اگر غیر از این فكر می‎كرد، هیچ گاه متوسل به دروغ‎گویی نمی‎شد. لذا بدین دلیل است كه كار كشف دروغ دشوار می‎شود و باید در این راستا به نشانه‎های تشخیصی كلامی و رفتاری متوسل شود تا به هدفش نایل گردد.
دروغ‎گوی با سابقه
این نوع دروغ‎گو، از كارش آگاه بود و مثل حالت پیشین احساس ناراحتی و عذاب نمی‎كند؛ چون كثرت توسل این فرد به این حربه كاملاً محسوس است. معمولاً این اشخاص، در اثر تمرین و مداومت، در كارشان استاد شده‎اند. به همین دلیل، پی بردن به دروغشان از طریق حركات بدن و تن صدا ممكن نیست؛ چون این اشخاص برای تأمین منافع شخصی و پیشبرد اهداف خویش به كرات به این شیوه‎ی نادرست متوسل می‎‎شوند، به همین دلیل آثار تنش و اضطراب در صورت ظاهرشان نمودار نیست. چون این اشخاص پیشاپیش در این خصوص اندیشه نمی‎كنند، بدین واسطه، برای آشكار كردن دروغشان باید از تناقضات كلامی بهره گرفت.
دروغ‎‏گویی از سر عادت
دروغ‎گویی عادت كرده، در اثر گذشت زمان و كثرت استفاده از این ابزار، در برابرش كرخت شده و اساساً متوجه راست یا دروغ بودن اظهارات خود نمی‎شود. برای تشخیص ماهیت و شخصیت این اشخاص چندان نمی‎توان به حركات و صورت ظاهرشان تكیه كرد، زیرا این امر برایشان كاملاً عادی شده و شاخصه‎هایی را به دست نمی‎دهند؛ لیكن چون كثرت استفاده از این شیوه سبب گسیختگی كنترل ذهنی‎شان می‎شود، به همین دلیل مطالب متناقض راه‎گشایی را بر زبان می‎آوردند. در این ارتباط، كافی است كه فرد هوش و حواس خود را متوجه تناقضات كلامی و گفتاری دروغ‎گویی عادت كرده نماید تا به سادگی دستشان را رو كند. به علاوه، در این ارتباط می‎توان از منابع بیرونی نیز بهره‎مند شد.
نكته‎ای كه باید آویزه‎ی گوشمان باشد این است كه این تیپ مردم، بسیار نادرند و به همین دلیل آشكار كردن دروغشان تا حدی دشوار است. بدین واسطه، شناخت این اشخاص برای دست‎اندركاران مسایل حقوقی و قضایی نیز بسیار دشوار است، زیرا در زندگی عادی، مردم به ندرت متوجه تناقضات و ناهم‎خوانی‎های كلامی می‎شوند؛ اما این اشخاص به سادگی در دادگاه‎ها قابل تشخیص هستند، چون اظهارات و ادعاهایشان از طریق چندین منبع مورد بررسی قرار گرفته و ارزیابی می‎شود. ما به كرات با اشخاصی از این نوع مواجه می‎شویم. به همین دلیل، شناخت این دروغ‏گویان برای ما ساده است.
دروغ‎گویان حرفه‎ای
تشخیص دروغ‎‏گویان حرفه‎ای از هر نوعی دشوارتر است،‌ زیرا این اشخاص برای تحقق هدفی متوسل به این امر می‎شوند. به علاوه، پرت و پلاگویی دروغ‎گویان عادتی را نیز در شیوه‎ی ویژه‎ی خود نشان نمی‎دهند. این اشخاص، پیشاپیش برای مقصود خود اندیشه كرده و از هر گونه متناقض گویی خودداری می‎كنند. به علاوه، آرامش ظاهریشان نیز هیچ گونه دستاویز و گزكی را به شنونده و بیننده نمی‎دهد.
برای این كه دروغ این حرفه‎ای‎ها آشكار شود، چاره‎ای جز این نیست كه اظهاراتشان بر اساس نظرگاه‎های منابع بیرونی مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. به علاوه، لازم است كه فرد،‌ پیش از هر گونه اقدامی به تصمیم قاطع خود برسد.
نویسنده: جو.الن دیمیتریوس؛ مارك مازارلا
مترجم: بهزار رحمتی