آموزش جهانگردی : Tourism Training

توریسم را باید با زادگاهش معنا كرد ، زادگاه توریسم در مكان خود ( یعنی دنیای بیرون) محصولی عینی است ،نه ذهنی و توریسم در معنای امروزیش طی سه یا چهار دهه اخیر تغییراتی بسیار زیادی پیدا كرده است .پس زمان نیز به زادگاه توریسم احاطه دارد ،مشخصه دیگر زادگاه توریسم دنیایی است كه آخرین دست آوردهای دانش و فن در آنجا به شكل بهینه به كار گرفته می شود ،پس با دنیایی سر و كار داریم كه ظرفیت به كارگیری آخرین پدیده علمی و فنی را دارد .توریسم در واقع میوه شهر نشینی پست مدرنیسم است .زندگی در تمدن ،رفاه، در بالاترین حد فراغت ذهنی بر آمده از تكنولوژی و اطمینان از آینده و هزارن مسئله دیگر، اینها بخشی از معرفه های زادگاه مفهوم توریسم اند .جهانگردی از جمله رشته های بسیار متنوع و گسترده ای است كه عرصه های مختلفی را در بر می گیرد ،بدین لحاظ شناخت پایه این صنعت ،مفاهیم اولیه آن و در عین حال توجه به ساختارهای اساسی آن از جمله گام های ابتدایی در راه توسعه و بهبود كمی و كیفی صنعت جهانگردی محسوب می شود.
همانطور كه در سلسله مقالات قبلی اشاره گردید ،اصولاَ صنعت جهانگردی بر پایه دو بخش اصلی زیر بنا و روبنا ایجاد گردیده است ‍،كه زیربنا ،شامل وسایل ارتبطی ،راهها ،مراكز اقامتی و پذیرایی ،جاذبه های جهانگردی ،سیستم حمل و نقل و در مجموع عوامل سخت افزاری موضوع می گردید و در رابطه روبنا هم به نقش عوامل انسانی و نیروهای متخصص و ماهر و در عین حال تبلیغات گسترده رسانه ای اشاره گردید .
در خصوص مباحث سخت افزاری و پتانسیل های بالقوه به تفضیل توضیح داده شد. و در اینجا تلاش می شود كه به جنبه های تربیت و آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه های جهانگردی پرداخته شود .
یقیناَ در هر حوزه كاربردی و خدماتی تنها توجه به بخش های اجرایی جهت ارائه بهترین كارآیی ،كافی نبوده بلكه مطمئناَ داشتن بعد نظری و تئوریكی قوی ،با رویكرد جامع و كلان نگر ،می تواند زیربنای مناسی جهت ،جاذبه های عملیاتی باشد .در خصوص آموزش های جهانگردی در دوره ای قبل و بعد از انقلاب ،فعالیتهایی صورت گرفته است .و لیكن هیچكدام از آنها بصورت مستمر و پیگیر نبوده است .شاید علت این امر بنا به گفته معاونت سابق آموزش و تحقیقات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ؛ آقای دكتر مستوفی ،برای تلف نشدن وقت ، و به كارگیری كمك های سازمان های بین المللی ،مطالعات عمیق و وسیعی صورت گرفت ، و از كارشناسان سازمان جهانی جهانگردیW.T.O) )
برای نوشتن شرح خدمات این برنامه ریزی كمك گرفته شد .
نكته بسیار مهم در طرح ریزی این برنامه توجه به بخش پرورش نیروی انسانی متخصص و اهمیت ویژه ای آن بود .به نحویكه در اولین فاز اجرای این طرح به نحوی برنامه ریزی گردیده است كه برای ۱۵ ساله آینده از لحاظ تامین نیروی انسانی متخصص و ماهر در امر جهانگردی اقدامات لازم صورت گرفته است .متاسفانه تا به حال آموزش ها بر اساس ذهنیات انجام می گرفته است ،نه بر اساس استانداردهای آموزشی ،بدین سبب در برنامه ریزی جدید كوشش گردیده است كه هم از لحاظ كیفیت و هم از نظر كمیت ،استانداردهای بین المللی لحاظ گردد .یكی از راه ای اجرای این امر توقف انحصار آموزش دولتی و اختصاص آن به بخش های خصوصی است .بطوریكه دولت تتها جنبه نظارتی و حمایتی داشته باشد.
بر همین اساس سر فصل های جدید و مطابق با استانداردهای بین المللی آموزش جهانگردی و رائه همه دروس تخصصی به زبان انگلیسی و آموزش زبان دوم به دانشجویان این رشته تحصیلی ،از جمله تلاش های صورت گرفته در این زمینه بوده است .ماهیت جهانگردی در ارتباط با مردم چهان است و زبان تنها ابزار ارتباط آن محسوب می گردد ،پذیرش نقطه كانون یعنی تطابق كیفیت استاد و دانشجو با ۲۵ كشور جهان و حوزه های آموزشی آنها و اموزش بایدبه حدی برسد تا همه كشور های عضو اسكاپ ،(كمیسیون اقتصادی ،اجتماعی ،سازمان ملل متحد در منطقه آسیا آاقیانوسیه) ،به تجربه یكسانی برسند ‍برای حل ایم مشكل دوره های آموزشی مطابق با استاندارد تتكوآل جهانی برای اموزش مربیان و مدرسین بخش های خصوصی شروه شده و همچنین قرار است تعدادی از مربیان را بدون هیچ هزینه جانبی به خارج از كشور اعزام نماییم و قطعاَ این مربیان باید تجربه عملی را كسب نمایند .حركت بعدی تشویق اتحادیه هتلداران برای راه اندازی مركز آموزش در داخل هتل هاست ،بطوریكه دانشجویان ضمن تحصیل در محیط ،كار عملی هم بیاموزند و جذب بازار كار شوند .در خصوص برنامه ریزی های جدید می توان از برخی از نكات را كه در طرح های ملی جهانگردی سایر كشور های در حال توسعه لحاظ گردیده است ،استفاده نمود ،به عنوان مثال كشور تایلند به عنوان یك از كشور هایی است كه در سالهای اخیر گام های بلندی برای رسیدن به توسعه جهانگردی كشور خود برداشته است .و به گفته سفیر وقت تایلند آقای سوپوت كایموك،صنعت توریسم در تایلند تحت نظر دولت برسازمانهای جهانگردی تایلند نظارت دارد و در راس سازمان یك وزیر قرار دارد كه بر فعالیتهای تشكیلات جهانگردی نظارت می كند .در تایلند همزمان با راه اندازی صنعت توریسم ،آموزش دست اندركاران این صنعت هم آغاز شده است از آنجا كه تایلند همواره ارتقای صنعت توریسم را البته با تاكید بر اكوتوریسم ،در سیاستهای كلی خود در نظر داشته و دارد ،به همین دلیل آموزش در این زمینه را از مدارس شروع كرده است ،تا شهروندان تایلندی هنگام ورود به جامعه ،با كلیات مفاهیم توریسم و موجهه با توریست توجیه باشند .به هر تقدیر .هر گونه تلاشی كه در چارچوب برنامه ملی گردشگری ایران و در راستای اهداف توسعه جهانگردی باشد ،می تواند در بهبود اوضاع این صنعت پر در آمد مفید واقع شود .در نهایت آنكه آموزش و موثر تر از آن پرورش نیروی انسانی متخصص و ماهر باید از سطوح دبیرستانی و با جهتگیری خاص آغاز گردد ،تا در بعد نرم افزاری و روبنایی این صنعت به حداكثر توان مطلوب دست یابیم .

• فهرست منابع :
۱. مجله زمان ،ماهنامه خبری ،تحلیلی ،شماره ۴۴ -بخش گفتگو با مدیر برنامه ملی توسعه گردشگری .
۲. مجله زمان ،ماهنامه خبری ،تحلیلی ،شماره ۴۴ -بخش گفتگو با سفیر تایلند در ایران ‍،آموزش گردشگری مدارس تایلند .
۳. راجر،داس ویل ،ترجمه محمد اعرابی ،داوود ایزدی ،مدیریت جهانگردی،مبانی راهبردها و آثار ،دفتر پژوهش های فرهنگی ۱۳۷۸ .
۴. سازمان جهانی جهانگردی، ترجمه محمود عبدالله زاده ،برنامه ریزی ملی و منطقه ای جهانگردی ‍،دفتر پژوهش های فرهنگی .
ایمان علمدار

منبع : هفته نامه فصل نو