با قوانین و مقررات داوری شنا آشنا شویم

در مسابقات ۸۰۰ و ۱۵۰۰ متر انفرادی هر داور ناظر یا برگشت در انتهای استخر باید تعداد دوره‌های طی شده توسط شناگر مربوط به آن خط را یادداشت نماید و اطلاعات آن‌را به‌صورت شماره و تعداد دورها به‌صورت کامل در Lap card ثبت نماید. (اخطار دور آخر مسابقه در ۸۰۰ و ۱۵۰۰ متر انفرادی به‌عهده داور برگشت است) داوران برگشت بعد از پایان استارت مختلط و آزاد تیمی باید تعیین نمایند که آیا شروع‌کننده بعدی همزمان با شناگری که دیواره استخر را لمس نموده به درون آب پریده است یا خیر؟ داوران برگشت باید هر تخلف و خطا و جزئیات مربوط به آن و شماره خط مربوط را به سرداور برگشت گزارش دهند و اوست که می‌بایست فوراً سرداور مسابقه را در جریان قرار بدهد.
داور استیل: داوران استیل در دو طرف طول استخر مستقر می‌گردند. (۲ نفر هر یک در یک سمت) هر داور استیل باید دقت نماید که قوانین مربوط به استیل شنای شناگران در مسابقه رعایت گردد و او می‌بایست در رعایت نمودن استیل برگشت شناگران به داور برگشت کمک کند. داور استیل باید جزئیات مربوط خط را به سرداور گزارش دهد.
سرداور پایان: سرداور پایان باید جای داوران پایان را تعیین کرده و هر یک را در موقعیت خود قرار دهد. بعد از پایان مسابقه سرداور پایان باید برگه نتایج را از داوران دریافت نموده و نتیجه را به سرداور مسابقه گزارش دهد. در جائی‌که از Tuch pad استفاده می‌شود سرداور پایان باید گزارش رکوردهای پایانی را ”که توسط دستگاه ثبت شده است“ ارائه نماید.
لیست‌بندی دوره‌های مقدماتی، نیمه نهائی و فینال: برای تمامی مسابقات در المپیک، قهرمانی جهان، بازی‌های منطقه‌ای باید گروه‌بندی به‌صورت مشروحه باشد:
دور مقدماتی: بهترین زمان به‌دست آمده برای تمام ورودی‌ها با اولویت و براساس نتایج دوازده ماه گذشته برای ورود به مسابقات است و شناگر می‌بایست فرم ورودیه را پر کرده و زمان ورودیه را به کمیته برگزارکننده اعلام نماید. شناگرانی که زمان ورودی خود را اعلام ننمایند می‌بایست مورد بررسی قرار گرفته و در انتهای لیست قرار داده شوند. ترتیب جای‌گیری شناگران دارای زمان ورودی یکسان و همچنین شناگرانی که زمان خود را اعلام نکرده‌اند می‌بایست با قرعه‌کشی تعیین گردد. شناگر باید طبق آزمون ورودی و مقدماتی و ثبت زمان در جای خود قرار بگیرد. به این دلیل تعداد نفرات زیاد، دور مقدماتی به دو دوره تبدیل خواهد شد و سریع‌ترین شناگر باید در دوره دوم مقدماتی شرکت نماید و سریع‌ترین شناگر بعد از او در دور اول به‌همین ترتیب تا نفر آخر، اگر سه دوره باشد سریع‌ترین شناگر باید در سومین دور قرار گیرد، دومین شناگر در دور دوم و شناگر سریع بعد از او باید در دور اول مسابقه دهد چهارمین شناگر باید در دور سوم مسابقه دهد و الی آخر.
در دوره‌های مختلف رکوردهای شناگران ثتب شده و نفرات برتر هر گروه به دور نیمه‌نهائی می‌رسند. مسابقاتی که در استخر ۵۰ متر (Long Course) برگزار می‌شود، باید به این‌صورت تعیین شوند:
شماره ۱ باید در سمت راست استخر باشد. سریع‌ترین شناگر یا تیم باید در قسمت مرکزی یا خط ۴ و ۵ قرار گیرند، اما در استخر کوچک (۲۵ متر یا Short Course) در خط ۳ و ۴ دومین شناگر سریع در سمت چپ سریع‌ترین شناگر یا تیم قرار می‌گیرد و بقیه شناگران به ترتیب زمان ثبت شده در سمت چپ و راست آنها می‌ایستد. شناگران با رکوردهای برابر و یکسان وضعیت قرار گرفتنشان از طریق قرعه انجام خواهد گرفت. جهت شروع مسابقه در تمامی استخرها ممکن است که یکسان نباشد و این بستگی به موقعیت و محل نصب Tuch pad دارد و کمیته برگزارکننده باید قبل از شروع مسابقه شناگران را از وضعیت استخر و تصمیم اتخاذ شده آگاه نمایند.
نیمه‌نهائی و فینال: ترتیب استقرار شناگران در این مراحل به مانند دور مقدماتی است در صورتی‌که شناگرانی از گروه‌های مختلف یا یک گروه دارای زمان ثبت شده یکسان باشند مسابقه حذفی تعیین می‌نماید که کدام شناگر یا شناگران به فینال راه پیدا می‌کنند. مسابقه حذفی تعیین می‌نماید که کدام شناگر یا شناگران به فینال راه پیدا می‌کنند. مسابقه حذفی برای تعیین نفرات برتر نباید ساعت‌ها بعد از اتمام همه مراحل شنا و تکمیل گروه‌ها انجام گیرد. در جائی‌که یک یا چند شناگر در مرحله نیمه‌نهائی یا فینال حضور نیابد کمیته برگزارکننده جایگزین او را تعیین خواهد نمود تا در این مرحله نفرات تکمیل گردد. در چنین مواردی می‌بایست مجدداً لیست‌بندی نموده و تغییرات به‌وجود آمده با ذکر جزئیات یادداشت گردد.
استارت Start: استارت در شنای آزاد، قورباغه و پروانه و مختلط انفرادی می‌بایست با شیرجه از روی سکو انجام گردد. با صدای سوت بلند توسط سرداور شناگران باید بر روی سکوی استارت قرار گیرند با اعلام فرمان ”به”جای خود، Take your markes“ توسط داور استارت آنها می‌بایست بلافاصله در وضعیت استارت که معمولاً شناگران یک پای خود را جلوتر از پای دیگر قرار می‌دهند قرار گیرند.
وضعیت دست‌ها چندان مطرح نیست وقتی شناگران در وضعیت ثابتی قرار گرفتند داور استارت بوق مخصوص استارت را به صدار در می‌آورد. استارت در کرال پشت و مختلط تیمی باید از درون آب شروع شود با صدای سوت بلند اول توسط سرداور، شناگران می‌بایست بدون تأخیر به وضعیت استارت بازگردند وقتی تمامی شناگران در وضعیت استارت قرار گرفتند داور استارت با اعلام فرمان ”به‌جای خود“ و ثابت شدن شناگران صدای بوق مخصوص را جهت شروع مسابقه به صدا در می‌آورد.در بازی‌های المپیک و قهرمانی جهان و مسابقات بین‌المللی که زیر نظر Fina برگزار می‌گردد، فرمان ”به‌جای خود، Take your marks“ باید به زبان انگلیسی و بوق استارت باید به‌وسیله بلندگوهائی که در سکوهای تعبیه شده اعلام گردد. هر شناگری که قبل از صدای بوق مخصوص استارت، مسابقه را آغاز نماید از مسابقه محروم می‌گردد ممکن است بعد از شروع مسابقه خطائی از یکی از شناگران سربزند، مسابقه ادامه می‌یابد، پس از اتمام مسابقه و با ارائه گزارش از سوی داوران به سرداور شناگر خاطی از مسابقه حذف می‌گردد. برخی اوقات پیش می‌آید که Tuch pad، بوق مخصوص استارت دچار اشکال می‌گردد؛ اما شناگران مسابقه را بدون اطلاع از این موضوع شروع می‌نمایند به منظور جلوگیری از ادامه مسابقه یک طناب در فاصله ۱۵ متری از سکوی استارت و در بالای استخر به موازات عرض استخر تعبیه شده که با یک کلید آزاد می‌گردد و بر روی آب می‌افتد که شناگران متوجه می‌شوند که مسابقه باید مجدداً شروع شود.
مسابقات: شناگری که به‌صورت انفرادی شنا می‌نماید می‌بایست تمامی مسافت را بدون کوچک‌ترین ایراد در استیل شنا نماید. شناگر باید مسابقه را در همان خطی که استارت زده است خاتمه دهد.
در مسابقه شنای آزاد و کرال پشت وقتی سالتو زده می‌شود هر دو پا به دیواره استخر برخورد می‌کند نباید اجازه داده شود که پاها به اندازه یک گام از همدیگر فاصله بگیرند. ایستادن بر روی سکو زمانی‌که مسابقه در حال برگزاری است ممنوع بوده و در مسابقه تیمی مانعی ندارد اما همه تیم‌های شناگر نباید در کنار سکو راه بروند. ضربه‌زدن و کشیدن خطوط شنا جایز نیست. بستن و مسدود کردن شنای شناگر دیگر و ورود به خطوط دیگر و برخورد با شناگر کناری خطا محسوب شده و باعث محرومیت از مسابقه برای شناگر خاطی می‌گردد. سر دارو باید موضوع را پس از اثبات گزارش داده و به سرپرست تیم یا شناگر اطلاع دهد. هیچ شناگری اجازه‌ ندارد از وسایلی که باعث افزایش سرعت و یا افزایش سرعت و یا افزایش استقامت و پایداری می‌گردد استفاده کند (مانند وسایل پنجه‌دار یا کفی مخصوص شنا، دستکش، کفش مخصوص غواصی یا فین و...) عینک مانعی ندارد. در مسابقات تیمی هر تیم ۴ شناگر در هر یک رشته معرفی می‌کند و هر ۴ شناگر باید از یک ملیت (کشور) باشند. در این مسابقات اگر شناگری بخواهد به‌عنوان شناگر دوم، سوم یا آخرین شخص وارد آب شود اگر قبل از برخورد دست هم‌تیمی خود به کناره و دیواره به درون آب بپرد خطا محسوب شده و تیم حذف می‌شود. اگر عضو تیمی غیر از شناگر آن تیم که در حال انجام مسابقه است و هنوز مسابقه تمام نشده باشد یا تیم او زودتر از بقیه تیم‌ها به خط پایان رسیده به درون آب بپرد، تیم حذف خواهد شد، چرا که خطا محسوب می‌شود.
سرپرست تیم باید درخواست و اسامی تیم را قبل از مسابقه به کمیته برگزارکننده ارائه نماید. عضو هر تیم فقط یک‌بار در مسابقه تمرینی حق شرکت دارد و در آن مسابقه فقط یک‌بار می‌تواند شنا کند. (مثلاً در ۱۰۰٭۴ متر هر شناگر تنها یک ۱۰۰متر را شنا می‌کند، البته در مختلط تیمی و آزاد تیمی هر شناگر می‌تواند مسابقه دهد، اما در هر مسابقه فقط یک‌بار می‌تواند شنا کند.) ترکیب تیم ممکن است در دور مقدماتی یا فینال تغییر نماید امکان این عمل با درخواست کتبی سرپرست شناگران و اضافه نمودن و تغییر در ترکیب تیم در آن مسابقه امکان‌پذیر است. غیبت ارائه شده جهت مسابقه سبب محرومیت تیم می‌گردد. تعویض در صورتی امکان‌پذیر است که گواهی پزشکی یا وضعیت اورژانسی ارائه گردد. شناگری که مسابقه خود را تمام می‌کند یا در مسابقه تیمی مسافت معین و مربوط به خود را طی می‌نماید باید به سرعت از آب بیرون بیاید بدون این‌که مانع از شنای دیگران شود. در صورت به‌وجود آمدن چنین خطائی اگر شناگری شانس آن‌را داشت که موفق شود یا مدال بگیرد سرداور حق آن‌را دارد که او را به دور مقدماتی دیگر یا مسابقه حذفی دیگر بفرستد. تا دوباره شانس خود را امتحان کند یا اگر خطا در مرحله فینال بوده می‌تواند مجدداً به‌طور انفرادی شنا کرده و رکورد خود را ثبت نماید.
در استخر ۵۰ متر (Long Course) مسافت و رشته شناهائی که در زنان و مردان انجام می‌گیرد بدین شرح است:
شنای آزاد: ۵۰ـ۱۰۰ـ۲۰۰ـ۴۰۰ـ۸۰۰ـ۱۵۰۰ متر.
کرال پشت: ۵۰ـ۱۰۰ـ۲۰۰ متر.
قورباغه: ۵۰ـ۱۰۰ـ۲۰۰ متر.
پروانه: ۵۰ـ۱۰۰ـ۲۰۰ متر.
مختلط انفرادی: ۲۰۰ـ۴۰۰ متر.
مختلط تیمی: ۱۰۰٭۴ متر.
آزاد تیمی: ۱۰۰٭۴ ـ ۲۰۰٭۴ متر.
در استخر ۲۵ متر یا کوچک (Short Course) نیز همین ترتیب درج شده در استخر ۵۰ متر مسابقات برگزار می‌گردد. با این تفاوت که در شنای مختلط انفرادی مسافت‌ها به ترتیب ۱۰۰ـ۲۰۰ـ۴۰۰ متر است.

میثم رضاخان

منبع : مجله دنیای ورزشهای آبی