تئاتر رومی

● درباره معماری استادیوم المپیك برلین
استادیوم المپیك برلین در حدود ۷۰ سال قبل نیز در دوران رایش سوم به عنوان ورزشگاه اصلی یازدهمین دوره بازی های المپیك مورد توجه قرارگرفته بود. پس از گذشت سال های بسیار و بازسازی ها و تغییرات متعدد، این ورزشگاه به ورزشگاهی بسیار مجهز و نوین تبدیل شده است كه تنها بازی های فوتبال در آن برگزار می شود. اصلی ترین تغییر این استادیوم ساخت سقف جدید آن است. این سقف نه تنها فضای استادیوم را تغییر داده بلكه به صورت كلی مجموعه را متحول ساخته است.
در سال ۱۹۱۲ بودجه ای به میزان ۲۵/۲ میلیون مارك برای احداث این استادیوم اختصاص داده شد. بزرگ ترین استادیوم آن روز دنیا در روز هشتم ماه ژوئن سال ۱۹۱۳ افتتاح شد و طبق برنامه ریزی های انجام شده، قرار شد تا میزبان بازی های المپیك ۱۹۱۶ باشد. ظرفیت این استادیوم ۳۰ هزار تماشاگر و مشابه آمفی تئاترهای رومی طراحی شده بود. این استادیوم دارای پلانی به شكل بیضی بود كه در ضلع شمالی با استخر شنای مجموعه در ارتباط بود.
به دلیل آغاز جنگ جهانی اول، مسابقات المپیك در سال ۱۹۱۶ برگزار نشد. در سال های جنگ، این استادیوم به عنوان بیمارستان پشتیبانی ارتش آلمان مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۳۰ كنگره كمیته بین المللی المپیك در شهر برلین برگزار شد و یك سال بعد تصمیم بر آن گرفته شد تا بازی های المپیك در سال ۱۹۳۶ در این شهر انجام شود. به همین منظور مارچ ورنر مامور شد تا این استادیوم را بر طبق استانداردهای لازم برای برگزاری مسابقات المپیك بازسازی كند. اما با توجه به اعتباری كه برگزاری این مسابقات برای كشور آلمان داشت، هیتلر تصمیم گرفت استادیومی جدید با تمام امكانات مورد نیاز برای مسابقات المپیك طراحی و احداث كند. از هیچ هزینه ای برای ساخت بهتر صورت این ورزشگاه دریغ نمی شد. در واقع تصمیم بر آن بود كه این استادیوم توجه جهانیان را به خود جلب كند.
در سال ۱۹۴۹ اولین قدم ها برای بازسازی آن برداشته شد. برای رساندن استانداردهای موجود در استادیوم به استانداردهای جهانی برای برگزاری مسابقات جام جهانی ۱۹۴۷ راه حل های متفاوتی پیشنهاد شد كه مهم ترین آنها سقف استادیوم بود. در سال های اخیر نیز تغییراتی اساسی انجام گرفت تا این استادیوم كماكان قابل بهره برداری باشد.
تغییرات ایجاد شده در استادیوم برلین پاكسازی نماهای قدیمی، بازسازی و تنظیم طبقه دوم جایگاه تماشاچیان، بهسازی و مرمت سازه نگه دارنده طبقه اول جایگاه، پایین بردن سطح زمین استادیوم، طراحی و نصب سقفی جدید بالای سر سكوی تماشاگران با جدیدترین سیستم های روشنایی و آكوستیك، به روز كردن و تعویض تمام تجهیزات فنی و ورزشی موجود، ساخت اتاق های ویژه برای شخصیت ها، ایجاد مسیرهای دسترسی زیرزمینی، احداث پاركینگ زیرزمینی به ظرفیت ۶۳۰ خودرو و فضای آماده سازی بازیكنان شامل پیست دو و میدانی اهداف كاملاً متفاوتی داشت. حفاظت یك بنای تاریخی كه برای نیازهای جدید مدرن شده است و تبدیل آن به یك زمین كه منحصراً برای بازی فوتبال آماده شده ولی مجموعه ای از فعالیت های متفاوت را در خود جای داده است از جمله این اهداف است.
سازه طبقه دوم جایگاه تماشاچیان قابل حفظ و بازسازی بود اما بخش هایی از طبقه اول جایگاه تعویض شد. سطح زمین چمن استادیوم نیز ۵/۲ متر پایین رفت. در همین زمان دو ردیف صندلی به صندلی های جایگاه اضافه شد. به این ترتیب فاصله زیادی كه میان جایگاه تماشاگران و زمین بازی وجود داشت كمتر شد. برای نزدیك كردن تماشاگران به محل جدید زمین ده ردیف صندلی به ظرفیت ۱۵ هزار نفر به صندلی های استادیوم اضافه شد. در حال حاضر استادیوم برلین گنجایش ۷۵ هزار تماشاگر را داراست. محل ورود پیست ماراتن به درون استادیوم در بازسازی باز نگه داشته شده است و كماكان محور اصلی سایت كه استادیوم را به برج ناقوس متصل كرده، حفظ شده است. برای باز نگه داشتن ورودی پیست مارتن و با توجه به شرایط خاص عملیات ساختمانی كه می بایست در حین انجام بازی ها در ورزشگاه انجام می گرفت برای ساخت سقف سازه ای كنسولی و متشكل از اعضای خرپایی فولادی سبك انتخاب گردید. برای اجرای این نوع سازه نیاز بود تا بیست ستون برای تحمل بار ناشی از وزن سقف كنسول شده در طبقه دوم جایگاه تماشاچیان بر پا شود. برای اینكه این ستون ها كمترین اخلال را در دید تماشاگران طبقه دوم ایجاد كند تا حد امكان تلاش شد تا مقطع ستون ها به شكل كاملاً منحنی طراحی شود به همین دلیل ستون ها به شكل استوانه توپر ساخته شد.

حمید یزدانی، حمید حسینمردی

منبع : روزنامه شرق