هولوکاست دغدغه یی ایرانی یا اروپایی

● درباره همایش دو روزه هولوکاست در تهران
همایش دوروزه هولوکاست روز سه شنبه با دیدار شرکت کنندگان در این همایش با محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران به کار خود پایان داد. برپایی این همایش که با دعوت ۶۷ شخصیت از ۳۰ کشور جهان برگزار شد اگرچه در داخل کشور بازتاب زیادی نداشت اما بازتاب آن در جهان به ویژه اروپا بسیار گسترده تر از حد تصور بود.
این کنفرانس با چند ویژگی خاص برگزار شد؛ اول، عدم حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور هنگام افتتاح همایش. گمان بر این بود احمدی نژاد که سال گذشته با افسانه خواندن هولوکاست یا همان ماجرای کشتار سازمان یافته یهودیان در طول جنگ جهانی دوم توسط هیتلر موج خبری را در رسانه های خارجی به راه انداخت و حتی کار به شورای امنیت سازمان ملل متحد کشید، خود شخصاً در مراسم افتتاحیه همایش هولوکاست شرکت خواهد کرد و دیدگاه های خود را مطرح خواهد ساخت. اما اینگونه نشد و در عوض منوچهر متکی وزیر خارجه ایران همایش را افتتاح کرد و اعلام داشت ایران به دنبال اثبات یا نفی هولوکاست نیست بلکه به دنبال گشایش فضای جدیدی برای طرح دیدگاه های متفاوتی درباره این موضوع است. متکی پیشتر در پاسخ به سوال خبرنگاران گفته بود اگر در این همایش هولوکاست ثابت شود ایران آن را خواهد پذیرفت اما در عین حال همچنان این سوال را خواهد داشت چرا فلسطینیان و مسلمانان می بایستی تاوان اقدامات گذشته اروپاییان و آلمانی ها را بدهند.
احمدی نژاد هم سال قبل زمانی که با موج واکنش های اروپایی در قبال اظهارات خود در رابطه با افسانه خواندن هولوکاست مواجه شده بود مواضعی مشابه متکی گرفته بود. احمدی نژاد هم سال گذشته گفته بود اگر اروپایی ها و امریکایی ها در قبال آنچه که خود ادعا می کنند کشتن ۶ میلیون یهودی توسط آلمان نازی است، عذاب وجدان دارند یکی از ایالات آلمان یا امریکا را به یهودیان بدهند تا یهودیان کشور خود را در آنجا برپا کنند نه اینکه سرزمین فلسطینی ها و مسلمانان را به زور اشغال کنند و کشوری یهودی و صهیونیستی را با این استدلال که ۶ میلیون از آنها در جنگ جهانی دوم کشته شده اند، تاسیس کنند. به هر حال با توجه به اینکه شروع کننده بحث هولوکاست در ایران محمود احمدی نژاد بوده است، انتظار می رفت او همایش را افتتاح کند. زیرا تا پیش از طرح این موضوع از سوی رئیس جمهور اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان حتی نام هولوکاست را هم نشنیده بودند و برای آنان هم اهمیتی نداشت.
دوم، محققین شرکت کننده در این همایش عمدتاً از سه گروه هستند که محافل یهودی و صهیونیستی در اروپا، امریکا و اسرائیل به آنان عنوان Revizionist یا اصطلاحاً تجدیدنظرطلبان می دهند.
تجدیدنظرطلبان کسانی هستند که به هر دلیلی واقعه هولوکاست را نمی پذیرند. آنان یا در اصل هولوکاست یا در میزان کشتارهای صورت گرفته شبهه ایجاد می کنند و معتقدند برنامه یی به نام کشتار سازمان یافته یهودیان در آلمان هیتلری وجود نداشته است. گفته می شود آلمان هیتلری برنامه یی به نام «راه حل نهایی» داشته است. در این برنامه که الهام گرفته از عقاید نژادپرستانه نازی ها است نژاد بشری به سه گروه تقسیم شده اند، اول نژاد سازنده تمدن که همان آریایی ها و ژرمن ها هستند، دوم نژاد نگه دارنده تمدن که آنگلوساکسون ها هستند و سوم نژاد نابودکننده تمدن که فرانسوی ها، سیاه پوستان و یهودیان را شامل می شود. بر مبنای راه حل نهایی باید نژاد خالق تمدن بر جهان حکومت کند و نژاد نگه دارنده تمدن هم باید در خدمت نژاد برتر باشد.
بر این اساس نژاد نابودکننده تمدن هم باید از بین بروند. بعد از جنگ جهانی دوم به این برنامه بسیار استناد شده و بخصوص یهودیان معتقدند قربانیان اصلی راه حل نهایی هستند. آنان بر همین اساس استدلال می کنند که نازی ها تمام یهودیان را از سراسر اروپای تصرف شده توسط آلمان هیتلری جمع آوری کرده و در اردوگاه های مرگ آشویتس در اتاق های گاز آغشته به سیانور خفه کرده اند و برای نابودی اجساد هم تمام اجساد را در کوره های آدم سوزی می سوزانده اند و از چربی قربانیان صابون حمام برای سربازان آلمانی می ساختند.
برای نزدیک به چند دهه پس از جنگ جهانی دوم این نظریه، نظریه غالب در اروپا بود و هیچ کس در آن شبهه جدی ایجاد نمی کرد. در این راستا بسیاری از کشورهای اروپایی به ویژه آلمان و اتریش ضمن پذیرش مسوولیت اصلی کشتار یهودیان، پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان و یا موسسه های تازه تاسیس یهودی را آغاز کردند. آمارهای موجود حاکی از آن است که یهودیان تاکنون بالغ بر چند میلیارد دلار غرامت گرفته اند و هنوز هم پرداخت غرامت ادامه دارد. اما به تدریج گروه های راستگرا که در اروپا جان گرفته و خود را سازماندهی کردند حمله به تصورات رایج به وجود آمده پس از جنگ جهانی دوم را در دستور کار خود قرار دادند.
این گروه ها بخصوص در آلمان تحت عنوان نئونازی ها شناخته می شوند و برای اینکه در جامعه شناخته شوند از علائم خاصی استفاده می کنند یا اینکه مثلاً سرهای خود را به شکل خاصی می تراشند. سران این احزاب و گروه ها بعضاً توانسته اند نمایندگانی را هم به برخی پارلمان های اروپایی بفرستند. عمدتاً یهودیان را به مظلوم نمایی برای گرفتن غرامت از دولت های اروپایی متهم می کنند. از همین رو آنان هولوکاست را افسانه یی بیش نمی دانند و حمله به مراکز یهودی را در دستور کار خود قرار داده اند. البته اینان تمام منکرین هولوکاست نیستند زیرا همزمان برخی از محققین اروپایی هم اعلام کردند به منظور بررسی صحت و سقم مساله هولوکاست از منظر علمی به کاوش در اردوگاه های آشویتس در لهستان می پردازند.
برخی از شیمیدانان و تاریخدانان در این زمینه تحقیقاتی را به عمل آورده اند و البته نتیجه این بوده که مساله هولوکاست به آن معنایی که یهودیان می گویند نبوده است. تمام این اتفاقات در اروپا در شرایطی رخ می داد که همزمان مسلمانان در خاورمیانه هم به تشکیل یک دولت یهودی در سرزمین فلسطین اعتراض شدید می کردند و چندین دور جنگ های خونین بین اسرائیل و اعراب رخ داد که نتیجه آن باز هم از دست رفتن مناطقی دیگر از کشورهای مسلمان عرب بود. برخی محققان و سیاستمداران عرب به منظور تضعیف فلسفه وجودی تشکیل اسرائیل به این فکر افتادند که به ایجاد شبهه درباره مبانی تاریخی یهودیان بخصوص ماجرای هولوکاست بپردازند از همین رو بحث هولوکاست که یک مساله کاملاً اروپایی بود به کشورهای مسلمان هم تسری یافت و برخی از سیاستمداران و محققین مسلمان هم به انکار هولوکاست پرداختند و آن را دستاویزی برای مظلوم نمایی یهودیان دانستند.
این مباحث بیشتر در کشورهای عربی مطرح بوده و مباحث مربوط به هولوکاست در ایران هرگز تا این حد نبوده است. فقط در برخی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی آن هم نه به صورت گسترده مطالبی مطرح می شد. در واقع وقتی احمدی نژاد در سخنرانی خود اصطلاح هولوکاست را به کار برد، در ایران فراگیر شد و به دنبال واکنش گسترده کشورهای غربی به موضع رئیس جمهور ایران بود که وزارت خارجه به فکر برگزاری همایشی درباره هولوکاست افتاد. ترکیب مدعوین هم عمدتاً از سه جریانی بود که پیشتر درباره اعتقاد آنان به نفی هولوکاست مطالبی عنوان شد.
سوم؛ اما در همایشی که در تهران برپا شد عمده نظرات حول همان سه محوری بود که تا پیش از این مقامات ایرانی به ویژه احمدی نژاد مطرح کرده است. یکم هولوکاست وجود نداشته است، دوم اگر هم کشتاری بوده نتیجه جنگ خونین اروپایی بوده که چه بسا مسیحیان و مسلمانان و سیاه پوستان هم در این جنگ کشته شده اند و فقط یهودیان قربانی نداده اند و سوم اینکه به فرض محال اگر هم هولوکاست وجود داشته تاوان آن را باید کشورهایی بپردازند که خود بانی آن بوده اند نه فلسطینی ها و مسلمانان.
از همین رو در پایان همایش که شرکت کنندگان به دیدار احمدی نژاد رفتند او خواستار تشکیل کمیته یی حقیقت یاب در مورد هولوکاست شد. احمدی نژاد گفت؛ هولوکاست اتفاق افتاده باشد یا نیفتاده باشد، این ماجرا گسترده باشد یا محدود، امروز بهانه یی برای ایجاد پایگاه تجاوز و تهدید و اجحاف دائمی بر ملت ها شده است. وجود رژیم صهیونیستی و اقدامات صهیونیست ها، تجاوز به حقوق فلسطین و مسلمانان بلکه همه بشریت است. البته این تمام جمع بندی احمدی نژاد از هولوکاست نبود بلکه او فرصت را مناسب دانست و به مبانی آزادی بیان در غرب هم حمله کرد. وی گفت؛ در غرب زیر سوال بردن پیامبران آزاد است اما هیچ کس حق نزدیک شدن به تب هولوکاست را ندارد، چرا که جرمی نابخشودنی است. وی ایران را خانه همه آزاداندیشان جهان دانست که می توانند در برادری، صلح و آرامش نظرات خود را مطرح کنند.
● واکنش ها به کنفرانس هولوکاست
اما نگاهی به واکنش های به عمل آمده در قبال همایش دوروزه هولوکاست نشان دهنده آن است که بیشترین آن در اروپا، اسرائیل، سازمان ملل و امریکا بوده است و تقریباً در محافل داخلی و سایر کشورهای جهان بازتابی نداشته است. هم اکنون در ۱۰ کشور اروپایی انکار اصل هولوکاست یا ایجاد شبهه در میزان کشتار یهودیان در جنگ جهانی دوم جرم تلقی می شود و منکران یا شبهه افکنان به زندان های میان مدت یا جزای نقدی محکوم می شوند. از همین رو محافل یهودی در اروپا، امریکا و اسرائیل به کسانی که به انکار هولوکاست می پردازند لقب یهودستیز می دهند و سالیانه هم لیست خود را درباره افراد، احزاب و کشورهای یهودستیز منتشر می کنند.
البته اکثریت این لیست را احزاب و افرادی از اروپا و امریکا تشکیل می دهند و کمتر پیش می آید نام مسلمانان در آن گنجانده شود مگر اینکه استثنایی خاص شبیه سال گذشته پیش بیاید. به هر حال مساله یهودستیزی بیشتر یک صفت منتسب به اروپاییان به ویژه راستگرایان غربی است و ارتباطی با ایرانی ها ندارد حتی مشهور است کوروش یهودیان را از اسارت بابلی ها رهانید و آنان را آزاد خطاب کرد.
شاید دقیقاً به همین دلایل است که ایرانی ها به این همایش توجه چندانی نشان نداده اند و همزمان می بینیم بازتاب های زیادی در غرب داشته است. واتیکان این همایش را محکوم کرده است، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان هم ضمن محکوم کردن همایش هولوکاست در تهران گفته است از تمام توان برای مقابله با آن استفاده خواهد کرد. تشکیل کنفرانس در آلمان برای بررسی ابعاد هولوکاست اولین واکنش عملی برلین به کنفرانس هولوکاست تهران بود. این در حالی بود که پیش از این کاردار ایران در برلین هم به وزارت خارجه آلمان احضار شده بود.
کنگره یهودیان اروپا هم از دولت های اروپایی خواست محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران را تحریم کنند و با او دیدار نکنند. فرانکو فراتینی مسوول دادگستری اتحادیه اروپا هم همایش هولوکاست در تهران را محکوم کرد و شان مک کورمک سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز این همایش را خیلی فجیع توصیف کرد و گفت چون ایران اندیشه نابودی اسرائیل را در سر دارد برگزاری همایش اسباب نگرانی جهانی است. اولمرت نخست وزیر اسرائیل هم در دیدار صدراعظم آلمان گفت کنفرانس تهران خطری از جانب ایران است که متوجه غرب می شود. تونی بلر نخست وزیر انگلیس هم این کنفرانس را محکوم کرد.
● پاسخ متقابل به انتقادات غرب
و اما نتیجه یی که از این همایش به دست می آید همانطور که متکی وزیر خارجه هم عنوان داشته بیش از آنکه تلاشی برای اثبات یا نفی هولوکاست باشد اقدام متقابلی است که ایران به سیاست های ایذایی غرب و در راس آن امریکا می دهد. در همین راستا برگزاری همایش هولوکاست در تهران که محققین شرکت کننده در آن به راحتی اصل هولوکاست و یا ابعاد آن را به چالش می کشند نمونه یی است که ایران آن را به رخ غربیان می کشد.

ایرج جمشیدی

منبع : روزنامه اعتماد