گزارشی از یک نمایشگاه طب مکمل و جایگزین در لندن

امروزه رشته های مختلف طب شرقی در ممالك غرب بیشتر عمومی شده است ولی عده اندکی پی برده اند كه چگونه فرهنگهای مختلف ایده های خود را با یکدیگر مبادله كرده اند.
در سال ۱۹۹۹ نمایشگاهی با عنوان "ملاقات غرب و شرق" در موزه علوم لندن با هدف بررسی چگونگی تاثیر متقابل طب شرقی و پزشکی غرب در طی قرون گذشته ، برگزار شد .
مسئول نمایشگاه اظهار می داشت که : این موضوع بسیار جالب است چون این بار با زاویه ای متفاوت ، در مورد داستان تاریخ طب سخن می گوید و نشان می دهد كه چگونه دو فرهنگ بر روی هم اثر متقابل گذاشته اند .
این واضح است كه تجارب طب شرقی در بین مردم کشورهای غربی طرفدار پیدا كرده است ولی شاید مردم ندانند كه ایده ها طی هزاران سال معاوضه شده است و طب غربی نیز در محیطی کاملا جدا و در انزوا رشد و توسعه نیافته است .
این نمایشگاه به چهار بخش تقسیم بندی شده بود :
۱) ایده های طب یونان باستان و طب اسلامی و چگونگی تولد دوباره آنها در تمدن غربی:
نمایشگاه از قرن نهم و دهم یعنی زمانی كه بغداد مركز علوم اسلامی و سیستم طبی بسیار پیشرفته اسلامی بود ، آغاز می شد. از طریق ترجمه های محققین ایرانی ، مشخص شده بود كه اندیشه طب یونان قدیم به سیستم طب اسلامی وارد شده است . این مربوط به زمانی می شود كه غرب طی جنگ های صلیبی قرن دوازدهم ، حمله خود را به شرق آغاز كرده بود و محققین اروپایی بطور فزاینده ای به طب اسلامی علاقمند می شدند. در این دوران متون عربی به زبان لاتین كه زبان دانشمندان آن زمان اروپا بود ترجمه شد و بدین ترتیب ، سنت یونان كه ممكن بود از میان برود حفظ شد .
۲) همزمانی سنت های اسلامی و هندی و توسعه طب غربی در مستعمره هند :
سیستم طب سنتی هندی كه با با نام آیورودا یا علم زندگی شناخته شده قدمتی بیش از ۲۰۰۰ دارد . در طی هجوم و استیلای مهاجمین خارجی ، از قرن یازدهم به بعد سیستم طب اسلامی به هند آورده شد. تعبیر هندوان از طب اسلامی که به " Medicine Unani " معروف است ، در اصل اشاره به ریشه این طب دریونان دارد. این دو سیستم به خوبی همدیگر را پوشش داده اند و هر دو آنها یعنی آیورودا و طب یونانی امروزه در هند رشد و توسعه پیدا كرده اند .
مستعمره های اروپا از قرن شانزدهم به بعد دانش گیاهان ، امراض و تكنیكهای جراحی را كه در غرب ناشناخته بود كسب كردند. یكی از مثالها گیاه rauwolfia serpentia می باشد كه از قدیم در طب سنتی هند مورد استفاده قرار می گرفته . مواد موثره این گیاه امروزه به عنوان درمان فشار خون و اضطراب در غرب مورد استفاده قرار می گیرد . همزمان با گسترش امپراتوری بریتانیا در قرون هجدهم و نوزدهم میلادی ، رویکردهای پزشکی بوضوح تغییر کرد و بیمارستانهای متعددی با پیروی از سبك غربی در هند بنا شد.
۳) چگونه غرب و خاور دور خود را با عقاید یکدیگر تطبیق دادند :
این تبادلات در قرن هفدهم و هنگامی آغاز شد كه مبلغین مسیحی ، توضیحاتی از انچه را که در مورد پزشکی بومی مستعمره ها دیده و تجربه کرده بودند ، به موطن خود ارسال نمودند . اروپایی ها از تجربیات طب چینی در مورد نبض خوانی ، طب سوزنی و فتیله گذاری(Moxibustion) آگاه شدند. فتیله گذاری شامل قرار دادن یك قیف ، استوانه یا جسم داغ بر روی پوست و شعله ور كردن دسته ای از مواد نرم و قابل اشتعال است که به کاهش تحریکات پوستی و ترمیم زخمهای کوچک منجر می شود .
طب غربی در قرن نوزدهم ، جایگاهی ثابت را در خاور دور از آن خود کرد . بیمارستانهای و مدارس به سبک طب غربی بنا در این منطقه از دنیا بنا نهاده شد و كتابهای غربی نیز به زبان چینی ترجمه شد. امروزه طب چینی به صورت فزاینده ای در غرب عمومی شده و در حال بدست آوردن محبوبیتی بیشتر از گذشته است . طب سوزنی شاید شناخته شده ترین تكنیك طب شزقی برای غربیان باشد كه برای درمان محدوده وسیعی از مشكلات استفاده می شود.
به هر صورت مطالعات انجام شده نشان می دهد كه Moxibustion را می توان با موفقیت برای وضعیتهایی مانند اسكیزوفرنی ، كمر درد ، التهاب مفاصل ، سرطان و امراض پوستی بکار برد .
۴) مایه كوبی ، مثالی حقیقی از تشریك مساعی طب :
به عقیده برگزارکنندگان نمایشگاه ، یك مثال خوب برای تبادل ایده های غرب و شرق ، واكسن زدن می باشد. عمل آبله كوبی با قدمتی طولانی به وسیله پزشكان آسیا و آفریقا به صورت تعمدی برای ایجاد فرم خفیف بیماری در افراد انجام می شده است . یكی از راههای بكار گرفته شده این بوده که فرد را وادار می کردند لباس زیر بیمار مبتلا به آبله را بر تن کند . این تكنیك در قرن هجدهم در اروپا شناخته شد و در خلال حكومت اشرافی بریتانیا از آن استفاده می شد.
سیستم طبی اروپا بعد از اینكه دكتر ادوارد جنر تكنیك ایمن تری را در سال ۱۷۹۸ بكار گرفت با آن رسما موافقت كرد. در روش جدیدبه جای آبله مرغی ، از تلقیح آبله گاوی که خطر کمتری را به همراه داشت استفاده می شد .
واكسناسیون با روش دكتر جنر سپس به شرق بازگشت و از آغاز قرن نوزدهم در کشورهای هند و چین مورد استفاده قرار گرفت .

برگردان : مهندس فرزانه قیصریان
ویراستاری : دکتر کیارش ساعتچی
منبع : سایت خبری BBC
http://news.bbc.co.uk/۱/hi/health/۲۵۹۹۴۱.stm

منبع : درگاه طب مکمل جایگزین ایران