اعتمادبه‌نفس یا عزت نفس

اعتمادبه‌نفس به این معنی است که فرد اطمینان دارد می‌تواند کاری را به‌خوبی و شایستگی انجام دهد، ولی عزت‌نفس، این مفهوم ار منتقل می‌سازد که فرد برای خودش ارزش و اعتبار لازم را قائل است. کسانی‌که فاقد عزت نفس هستند، به‌طور معمول اعتمادبه‌نفس خود را هم از دست می‌دهند و احساس می‌کنند کارهائی را که پیش از این به‌خوبی انجام می‌دادند، دیگر نمی‌توانند به آن سهولت و خوبی انجام دهند و یا انگیزه و نیروی لازم برای انجام کارها را از دست داده‌اند.
افرادی که عزت‌نفس بالائی دارند، خود را شایسته و باارزش می‌دانند. عزت‌نفس، یک غریزه یا استعداد ارثی و ژنتیکی نیست، بلکه مجموعه‌ای از مهارت‌هائی است که در طول زندگی در وجود افراد جامعه شکل می‌گیرند و یا بر اثر حادثه‌ها و واقعیت‌هائی، دقتر پیدا می‌کنند و یا ضعیف‌تر می‌شوند. یکی از اصول یا پیش‌فرض‌هائی که در ”NLP“ یا علم ”شادکامی و موفقیت“ وجود دارد، می‌گوید: هر کاری که دیگران انجام می‌دهند، ما هم می‌توانیم یاد بگیریم و انجام دهیم. بنابراین ما می‌توانیم مجموعه‌ای از عامل‌ها و مهارت‌هائی را که در دیگران منجر به ایجاد عزت‌نفس شده‌اند، بشناسیم و آنها را به تعدادی از عنوان‌های مشخص و معنی‌دار تقسیم کرده و تمام آنها را به دست بیاوریم یا بیاموزیم.
● علامت‌ها و نشانه‌های فقدان یا ضعف عز‌ت‌نفس
برخی از مهمترین علامت‌‌ها و نشانه‌های فقدان یا ضعف در عزت‌نفس، عبارتند از:
▪ ساکت و غیرفعال باقی ماندن در شرایطی که کوشش و فعالیت، موجبات پیشرفت و ترقی فرد در جامعه را فراهم می‌سازد.
▪ خودداری از بیان مطالبی که اگر آنها را در زمان مناسب بیان می‌کرد، موجبات ترقی و تعالی او را فراهم می‌ساخت.
▪ باقی نماندن بر سر برنامه‌ها و تصمیم‌هائی که در گذشته گرفته شده است.
▪ حق را به دیگران دادن و آنها را به خود ارجح دانستن.
▪ ناتوانی فرد در دادن جواب منفی به دیگران.
▪ ناتوانی در تصمیم‌گیری
▪ انجام دادن کارها فقط به این علت که دیگران خواسته‌اند، نه اینکه آنها را دوست داشته باشد.
▪ عصبانی شدن و فریاد کشیدن در مواقعی که چیزی را می‌خواهد به‌دست آورد.
▪ قناعت کردن به کمترین حد در زمان انتخاب شغل یا همسر، با این تصور که ممکن است چیزی بهتر از این انتخاب را به‌دست نیاورد.
● تنوع موضوع‌های مرتبط با عزت‌نفس در افراد جامعه
برای افزایش و تقویت عزت‌ نفس، افراد بایستی به‌عنوان‌ها و موضوع‌های زیر توجه کنند:
▪ طوری رفتار کنند که گوئی به هدف و آرزوی خود رسیده‌اند. با متانت و وقار حرکت کرده و به‌صورت نافذی با دیگران تماس چشمی برقرار کنند.
▪ در هر زمینه‌ای، هر فردی نیاز به تعداد زیادی مهارت دارد چون به‌طور معمول تمام افراد در همهٔ زمینه‌ها در اوج نیستند. بنابراین بایستی بیشتر، کارهائی را انجام دهید که بهتر می‌توانید از عهدهٔ انجام آن.
▪ زمانی که به انجام کاری فکر می‌کنید، بیشتر بر روی زمینه‌هائی تأکید کنید که می‌توانید آنها را بهتر انجام دهید و یا در آن زمینه‌ها بهتر هستید.
▪ خودتان را همان‌طور که هستید، قبول کنید تا مجبور نباشید به داشتن چیزها یا وضعیت‌های دیگر تظاهر کنید.
▪ بین تضادهای فکری خود، اتحاد و هماهنگی به‌وجود آورید. در پشت هر قصدی، نیت و هدف خبری وجود دارد؛ بنابراین یک قسمت از فکرهای خود را سرکوب یا حذف نکنید.
● مکانیسم پیدایش یا تقویت احساس عزت‌نفس
تجربه‌های فرد در گذشته و رفتار دیگران با او باعث می‌شوند تا در سطح ناخودآگاه، شکلی ضعیف یا باارزش از عزت‌نفس در او پدید آید و در ”آدم کوچولوئی“ که در درون ما است، ارزش‌یابی و براورد خاصی دربارهٔ ارزش و اعتبار فرد شکل بگیرد. در شرایط و هوشیاری عادی، با مطالعه، مذاکره و مشاوره، به‌ندرت تغییرهای دلخواه و مناسب در کوتاه‌مدت در باورهای این ”آدم کوچولوی درونی“ پدید می‌آید. ولی از آنجائی که در شرایط هیپنوتیزم درمانی، مقاومت‌های ضمیر خودآگاه کم شده یا حذف می‌شود. هیپنوتیزم‌درمانی برای تقویت و تعالی عزت‌نفس به‌خوبی و با سرعت بیشتری شکل می‌گیرد. هیپنوتیزم‌درمانی، مقاومت‌های ضمیر خودآگاه کم شده یا حذف می‌شود، هیپنوتیزم درمانی برای تقویت و تعالی عزت نفس به‌خوبی و با سرعت بیشتری شکل می‌گیرد. هیپنوتیزم‌درمانی برای هر هدفی که صورت بگیرد، کوشش برای رسیدن به آرامش و تقویت عزت‌نفس بایستی به‌طور حتم در متن آن صورت بگیرد و در عمل، اینگونه هم هست. با توجه به مشکل‌ها و مسئله‌های هر فردی که برای هیپنوتیزم‌درمانی جهت تقویت عزت نفس مراجعه می‌کند، پزشک هیپنوتیزم‌درمانگر در جریان مشاوره به مضمون‌های خاصی برخورد می‌کند و به طراحی متن تلقین‌هائی می‌پردازد که به‌طور کامل در جهت نیازها و هدف‌های او بوده باشد. این تلقین‌ها مانند لباس است که بر بدن هر فردی به‌صورت اختصاصی برازنده است و لباسی وجود ندارد که بر کالبد تمام افراد جامعه اندازه و برازنده باشد.

دکتر سیدرضا جمالیان

منبع : مجله شادکامی و موفقیت